پل کسما

این پل در سه کیلومتری کسما – از توابع صومعه سرا – و در مسیر راهی واقع است که به دستور شاه عباس اول ساخته شده است. این راه از هشتپر به رشت منتهی می شد. بر همین اساس ، دور از انتظار نیست که بنای پل نیز مربوط به همین دوره باشد. این پل ۲۵ متر طول و ۲۰/۴ متر عرض دارد و ارتفاع دهنه های بزرگ آن از سطح اب به ۵ متر می رسد. بنا دارای پنج دهانه کوچک و بزرگ آجری است که یکی از طاق های اصلی آن فرو ریخته و پایه های آن دارای آب برهایی برای سهولت جریان رودخانه است.
این پل در حدود ۱۰ متری شمال پل و جاده ی کسماء به ماسال واقع شده است که بر روی رودخانه ی کسما ساخته شده بود.بخش مرکزی و شرقی آن را آب برده و امروزی اثری از آن بر جای نمانده است. تنها بخش باقی مانده ی این پل یک سوم غربی آن به طول اندکی بیش از ۱۰ متر است. پهنای پل ۴٫۵ متر است. انتهای غربی پل که به سطح زمین منتهی می شودباز شده است یعنی پهنای آن به طور ناگهانی با یک شکست تند زیاد می شود ولی حدود یک متر بیشتر ادامه نمی یابد. از چشمه های این پل تنها یکی با تاق جناقی و به پهنای حدود ۲ متر و ارتفاع ۱٫۸ متر باقی مانده است. ارتفاع اولیه این چشمه بایستی بیشتر بوده باشد چون توسط رسوبات رودخانه پر شده است. مصالح ساخت این پل از آجر به ابعاد ۲۲٫۲۲٫۵ متر است.
لازم به اشاره است که بخش کوچکی از انتهای پل درست کنار آب باقی مانده ولی از آن جا که که روی پی آن پوشیده از رسوبات است پلان آن قابل باز سازی نیست. پوشش گیاهی انبوه از جمله چند درخت که روی پل و در کنار دیوار آن رشد کرده اند، عامل تخریبی تهدید کننده ای برای آن به شمار می رود. اکنون به روی رودخانه ی کسماء به جهت رفت و آمد و حمل و نقل پل جدیدی ساخته شده، که مورد بهره برداری قرار می گیرد.

منبع : کویرها و بیابانهای ایران