هنر صنعت دستی موتابی بفروئیه

هنر صنعت دستی موتابی بفروئیه، یکی از قدیمی ترین و غنی ترین صنایع دستی در شهر بفروئیه می باشد که از ارزش بالایی برخوردار است. شهر بفروئیه خاستگاه و پایگاه اصلی این شغل بوده که از قدیم الایام مردمان این منطقه به این شغل مشغول بوده اند. شهرت و پایگاه این شغل در بفروئیه کاملا روشن و کثرت شاغلین در شغل نسبت به جمعیت باعث شهرت بسیاری از اهالی به فامیلی موتابی شده بود که موتابی به عمل ریسیدن موی بز جهت بافت چادرهای عشایر و طناب اطلاق می شود.

این فرایند به وسیله دست و چرخ دستی انجام می شود . موتابی از خانواده ریسندگی است با این تفاوت که برای ریسندگی دستی از دوک و برای موتابی از دستگاه پیچیده تری استفاده می شود . به نحوی که در ریسندگی با دوک از پنبه و در موتابی از موی بز استفاده می شود. استفاده از موهای تابیده شده طناب هایی می بافند که مصارف گوناگونی در زمینه ی برپایی سیاه چادر ، مهار گوسفندان ، محکم کردن ابزار کشاورزی ، شال چهارتخته و جهاز شتر دارد. این ریسه تابیده شده در شهرهای زاهدان ، زابل ، خاش ، جیرفت، بم ، کرمان و شیراز به فروش می رسد.

چرا موی بز؟

همانطور که اشاره کردیم مهمترین کاربرد محصول در بافت طناب ، تور ماهیگیری ، سیاه چادر عشایر است. که با توجه به خاصیتی که موی بز دارد این محصولات به نسبت محصولات مشابه و رایج در بازار است طرفدار بیشتری دارد. برخی از خواص آن را در ذیل ذکر خواهیم کرد.

اول اینکه موی بز خاصیت بسیار مطلوبی برای حفظ آب در مواقع بارندگی دارد و معمولا آب باران از جداره آن عبور نمی کند .
دوم اینکه موی بز سبک است و نسبت به چادرهای برزنتی جمع آوری و حمل چادر با موی بز راحت تر است.
سوم اینکه می توان به خواص فیزیولوژیکی موی بز اشاره کرد که بر خلاف بقیه مواد در گرما منبسط و در سرما منقبض می شود و این به کاربرد ممتاز آن در سیاه چادر کمک کرده تا در تابستان منافذ آن باز شده و هوای سیاه جادر خنک شود و در زمستان منافذ آن بسته می شود تا از ورود سرما و باران جلوگیری شود.در تابستان در روزهای آفتابی ، استراحت کردن در زیر سیاه چادرها بسیار لذت بخش است .

چهارم اینکه موی بز خاصیتی دارد که حشرات موذی ، موش ، مار و عقرب به آن نزدیک نمی شوند و لذا سیاه چادرها را به پناهگاهی امن تبدیل می کند.

کارگاههای موتابی در بفروئیه

کارگاههای مشهور موتابی عبارتند از : کارگاه شهید علی موتاب ، کارگاه حاجی محمد برزگر ، کارگاه احمد علی موتاب ، کارگاه حاج محمود موتاب و کارگاه برادران موتاب .