محله چهار باغ مشهد ، یکی از محلات قدیمی و تاریخی مشهد بوده است که در بین مردم مشهد بسیار مشهور بوده است. یکی از دلایل شهرت این محله در بین مردم مشهد، وجود خانه های بزرگ با باغ هایی وسیعی بوده که محل سکونت متمولین مشهد بوده است و بسیاری از اعیان نشین ها در این خانه ها سکونت داشتند.
محله چهارباغ مشهد، از غرب به خیابان آزادی، ضلع شرقی مجموعه تجاری بازار مرکزی آستان قدس و کوچه تلفن‌خانه و از شمال به بالاخیابان، کوچه چهارباغ و کاروانسرای ملک محدود است.
قسمت شرقی آن نیز تا کوچه ملک و بازار سنگ‌تراش‌ها و قسمت جنوبی آن تا بازار بزرگ، مسجد ازبک‌ها (۷۲تن)، کوچه ارگ، کوچه شوکت‌الدوله و کوچه پنجه (خیابان خسروی‌نو) امتداد دارد. با قدمتی که به دوره تیموری بازمی‌گردد، این محله تا اوایل دهه ۲۰، از محلات درجه یک مشهد محسوب می‌شد.
علت نام گذاری این محله را وجود باغ های بزرگ در حیاط خانه های این منطقه می دانند. البته در این خانه های اعیانی حوض، حوضخانه، درختان فراوان، درشکه خانه و اصطبل وجود داشت علت معروفیت این محله، به خاطر درخت کاری های چهار ردیفه بالا خیابان به سبک چهار باغ اصفهان نبوده است، چرا که گفته می شود قدمت چهار باغ مشهد بیش از قدمت چهار باغ اصفهان بوده و به دوره تیموری برمی گردد. البته این محله تا قبل از رونق و گسترش محلات جدید در دوره های مختلف، محل استقرار حاکم شهر محسوب می شده است.
این محدوده ابتدا محله اشرافی‌نشین به حساب می‌آمد. در سال‌های اخیر این منطقه بیش‌تر برای عروسی، مجالس عمومی و روضه‌خوانی ایام سوگواری مشهور شده است. این محله در دوران‌های مختلف و تا قبل از رونق گرفتن محلات جدید، محل استقرار حاکم شهر بود و بافت تاریخی ویژه‌ایی دارد.منازل محله دارای درختان فراوان با حوض و حوضخانه، درشکه‌خانه و اصطبل بودند. محله چهارباغ در دوران مختلف و تا قبل از رونق گرفتن محلات جدید، محل استقرار حاکم شهر نیز به‌شمار می‌رفت از جمله این محله ها می توان ارگ، چهار طبقه، خیابان عدلیه، خیابان جنت، و خیابان جم را نام برد که محله جدید و جایگزین محله چهار باغ برای اشراف و متمولین شهر محسوب می شد و به همین دلیل کم کم از جایگاه و منزلت این محله کاسته شد.
یکی از بناهای تاریخی در این محله، کنسولگری آمریکا است که متعلق به ۲۰۰ سال پیش می باشد. ساختمان داخلی کنسولگری به همراه ساختمان اصلی که در محل کار سر کنسول بوده در قسمت راست ساختمان قرار دارد. البته در مقابل ساختمان اصلی، ساختمانی با تعداد اتاق های متعددی وجود دارد که به احتمال زیاد محل اقامت سرکنسول و احتمالا کارکنان کنسولگری بوده است.
این ساختمان درسال ۱۳۲۲ توسط حاج آقا کوزه کنانی از امریکایی ها خریداری شد و بعد از فوت ایشان به هیئت مذهبی خمینی شهر فروخته شد.از سایر خانه های قدیمی این محله می توان به خانه ترکمن ها که تخریب شد، خانه مجتهدزاده، حمام و مسجد شاه اشاره کرد.
کوچه حاج محمود هراتی : این کوچه هم در محله چهارباغ قرار دارد و ۲ کوچه به نام این شخص وجود دارد یکی همان کوچه ای که در نهایت به کنسولگری آمریکا می رسد و دیگری هم به یک بن بست. عرض کوچه بن بست ۲ متر و کف کوچه هم موزاییک فرش است به گفته اهل محل ایشان پدر آقای احمدزاده استاندار سابق خراسان می باشد. علاوه بر وجود کنسولگری آمریکا در این محل بنای دیگری که از اهمیت ویژه ای برخوردار است منزل آیت ا… قمی می باشد. وی در سال ۴۲ این خانه را خریداری کرد که قبلاً در این محل بانک شاهی قرار داشت. منزل آیت ا… قمی قبلاً در خیابان خسروی قرار داشته است. علاوه بر این بناها در محله چهارباغ مساجدو بناهای دیگری هم وجود داشت. مساجد حاج فرهاد، صدیقیها ، رضائیه ، سلیمانی الهادی و مسجد شاه ، کاروانسرای ملک ،چوب برها ، جعفرزاده و حوض انبارهای نقاشی ، تاریکی و همینطور حمام نوروزی را می توان نام برد.
نظر کاربران :
هیچ نظری برای این مطلب ثبت نشده است. شما اولین نفر باشید.