مجموعه باغ صفوی (باغ سعادت آباد، باغ فرهنگی قزوین، دولتخانه صفوی یا ارگ تهماسبی) مربوط به دوره صفوی – دوره قاجار است و در قزوین، مابین خیابان هلال احمر و پیغمبریه، سبزه میدان و خیابان سپه واقع شده‌است. مجموعه باغ صفوی دارای بیش از ۶ هکتار وسعت می‌باشد و از سردر عالی‌قاپو در شمال و ابتدای خیابان سپه قزوین آغاز شده و در انتها به محوطه کاخ چهلستون قزوین اتصال می‌یابد و در طول مسیر خود با گذشتن از چندین حیاط و محوطه باز، می‌توانید از آثار و بقایای به‌جا مانده از دوره‌های مختلف صفوی، افشاریه، زندیه و قاجاریه را یکجا مشاهده نمایید. مجموعه باغ صفوی در تاریخ ۲۷ اسفند ۱۳۸۶ با شمارهٔ ثبت ۲۲۶۸۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
این مجموعه متشکل از بناهای مختلفی مربوط به دوره‌ی صفویه، دوره‌ی قاجار و دوره پهلوی است. با این حساب می‌توان تاریخ حدود ۵۰۰ سال گذشته‌ی ایران را در این مجموعه یکجا تماشا کرد.
اگر آن‌قدر فرصت‌تان کم است که نمی‌توانید از همه‌ی جاهای دیدنی قزوین بازدید کنید، اگر فقط چند ساعت را در این شهر می‌گذرانید، یا به هر دلیلی، فقط به یکی از جاهای دیدنی قزوین می‌توانید سر بزنید، پیشنهاد می‌کنم به‌سراغ این مجموعه بروید.
شاه طهماسب پس از استقرار در قزوین (به عنوان پایتخت جدید خود) دستور داد تا تل باغی بسازند و عمارتی را در آن بنا کنند؛ بنا بر دستور شاه، معماران برجسته ایران گرد آمدند و باغی را طراحی کردند؛ این باغ باغ صفوی نام گرفت. عمارتی نیز، بنا به خواست شاه، در آن بنا شد و کاخ چهل ستون یا عمارت کلاه فرنگی نام گرفت.
به‌طور کلی این مجموعه از چند بنا تشکیل شده‌است که اکثراً تخریب شده‌اند و تعدادی از آن‌ها در حال حاضر در دست مرمت هستند. محدوده اصلی باغ دارای ۷ در وروردی بوده‌است که فقط یک در از آن‌ها به نام سردر عالی قاپو باقی‌مانده‌است. محل دقیق باغ را به علت تخریب و ساخت و سازهای اطراف نمی‌توان تعیین کرد. در حال حاضر، محوطه محصور خیابان‌های هلال احمر و پیغمبریه را باغ صفوی می‌نامند. سازمان میراث فرهنگی در صدد است بناهایی را که به حریم باغ تجاوز کرده‌اند و باعث تخریب و نابودی تدریجی این مجموعه گشته‌اند، خریداری کرده و این مجموعه را بازسازی نماید. در حال حاضر مدرسه‌هایی که بین عمارت پهلوی و گراند هتل (دو بنا از این باغ) واقع شده‌اند خریداری شده‌است.
مجموعه باغ صفوی متشکل از چند بنا است :
سردر عالی قاپو
عمارت نادری
عمارت پهلوی و عمارت قاجاری
گراندهتل
کاخ چهلستون (عمارت کلاه فرنگی)
پیغمبریه
از اشعار عبیدی بیک شیرازی:
عرصه این روضهٔ عشرت مدار تختهٔ نردیست به نقش و نگار
گشته دو سطح متقاطع دو چار چار خیابان ز دو سطح آشکار
فاصلهٔ نظم خیابان درو دیدهٔ عقل آمده حیران درو
شکل خیابان ز یمین و یسار حاشیه اش گشته بنقش و نگار
جوی ز هر سو شده زنجیره اش دیده ادراک شده خیره اش
پهلوی هم عرعرو بید و چنار سایه فکن بر گل نازک عذار
از در این روضه جنه نشان تا بسر حوض خیابان کشان
راست رهی از پی کسب کمال آمده از قبله بحد شمال
تا بسر حوض خطی مستقیم کرده بعرضش خط دیگر دو نیم
گشته خیابان دگر زان عیان ازحد مغرب سوی مشرق کشان
در وسط باغ به وضعی سعید گشته یکی سطح مربع پدید
قایمه تاک سر افراخته سایه به هر کنج وی انداخته
در بخش دیگری از اشعار عبیدی بیک شیرازی:
جویش ز دو سوی در روارو بر رسته زجوی سبزهٔ نو
بر جو ز دو سوی بید عرعر افراخته تا بکهکشان سر
مابین دو سر بلند دیوار بر سبزهٔ دلپسند هموار
سایه ز درخت و گل فتاده کمخای زمردی گشاده
یکسوی در سعادت آباد کز باغ بهشت می‌دهد یاد
یکسوی در سرای شاهی منزلگه رحمت الهی
منابع:ویکیپدیا-بزنیم بیرون-بیتوته
نظر کاربران :
هیچ نظری برای این مطلب ثبت نشده است. شما اولین نفر باشید.