طرز تهیه شنگ پلو ( پلوی شنگ ) که یکی از غذاهای محلی خوشمزه مناطق کوهستانی مانند لرستان و کرمانشاه است را در این مطلب آورده ایم . در اصل شنگ یک نوع سبزی معطر و پر خاصیت کوهی است که در فصل بهار در مناطق کوهستانی رشد می کند در انتهای مطلب با خواص شنگ هم آشنا خواهیم شد.
فهرست
شنگ چیست؟
سبزی شنگ نوعی گیاه کوهی است که ظاهر آن شباهت زیادی به تره دارد. این گیاه طعمی ترش دارد و به هیچ عنوان مثل تره تند نیست. رنگ گیاه شنگ سبز تیره است و ظاهری باریک، دراز و نواری دارد. در زبان ترکی به سبزی شنگ «یملیک» گفته میشود. این گیاه در نواحی مرطوب، شمال، شمال غرب، غرب و بخشهای کوهستانی رشد میکند.طبع گیاه شنگ سرد و خشک است و معمولاً مردم مناطق کوهستانی از آن برای تهیه شنگ پلو، سوپ و آش شنگ استفاده میکنند.
مواد لازم
برنج: ۳ لیوان فرانسوی دستهدار
پیاز: ۱ عدد متوسط
گوشت قیمهای: نیم کیلوگرم
شنگ تازه: نیم کیلوگرم
زعفران: به اندازه نوک قاشق چایخوری
نمک: به مقدار لازم
روغن جامد یا مایع: به مقدار لازم
طرز تهیه شنگ پلو
هر چند که شنگ یک گیاه کوهی است، اما امروزه میتوانید به راحتی این گیاه را در بازارهای تهران و بسیاری از شهرها خریداری کنید. خواص بینظیر گیاه شنگ در کنار طعم منحصر به فرد آن موجب شده تا بسیاری از افراد برای درست کردن یک وعده غذای سالم و مفید از این گیاه استفاده کنند.در اولین مرحله از طرز پخت شنگ پلو باید برنج را با آب فراوان بشویید. سپس آن را همراه با مقداری نمک و آب داخل یک قابلمه یا کاسه بریزید و اجازه دهید برنج شما حداقل برای ۲ ساعت در آب بماند.
در این مرحله از طرز تهیه شنگ پلو باید شنگها را پاک کنید و با آب فراوان بشویید. چند دقیقه سبزیها را در آبکش قرار دهید تا آب اضافی آنها خارج شود. بعد با استفاده از یک تخته آشپزی و چاقوی تیز شنگها را به صورت کاملاً ریز خرد کنید.بعد از خرد کردن سبزی، نوبت به خرد کردن گوشت میرسد. برای این کار باید گوشت را به تکههای کوچک یا اصطلاحاً به صورت قیمهای خرد کنید. سپس گوشتها را در سبد بریزید و با آب سرد بشویید.
در چهارمین مرحله از طرز تهیه شنگ پلو بهاری یک پیاز را پوست بگیرید و آن را به صورت خلالی خرد کنید. حالا یک ماهیتابه را با شعله متوسط روی گاز قرار دهید. مقداری روغن در ماهیتابه بریزید و پیازها را در روغن سرخ نمایید. بعد از این که پیاز کمی سبک شد، زردچوبه را به آن اضافه کنید.
بعد از سرخ شدن پیاز در این مرحله از روش تهیه شنگ پلو باید گوشتهای خرد شده را به ماهیتابه اضافه کنید. گوشتها را تا جایی که رنگ آنها تغییر کند در روغن سرخ کنید. سپس مقداری زعفران را در آب جوش حل کنید و به ترکیب گوشت و پیاز اضافه کنید.
در این مرحله از طرز پخت شنگ پلو باید یک لیوان آب به ماهیتابه اضافه کنید، سپس درب ماهیتابه را روی آن قرار دهید و اجازه دهید گوشت با شعله ملایم بپزد. بعد از پخت گوشت شعله گاز را خاموش کنید و آن را کنار بگذارید.
برای آماده کردن برنج ابتدا یک قابلمه را تا نیمه پر از آب کنید و روی شعله گاز قرار دهید. زمانی که آب به جوش آمد، برنج خیسانده شده را همراه با سبزی شنگ خرد شده به آب اضافه کنید. از آنجایی که شنگ بافت ضخیمی دارد، بهتر است آن را همراه با برنج به آب جوش اضافه کنید تا کمی نرم شود. بعد از این که برنج کمی قد کشید و آماده شد، آن را آبکش کنید.
برای درست کردن شنگ پلو با ته دیگ کاهو باید مقداری روغن ته قابلمه بریزید. سپس چند برگ کاهو به عنوان ته دیگ داخل قابلمه بچینید. ته دیگ کاهو بسیار ترد و خوشمزه میشود. سپس ترکیب برنج و شنگ را روی کاهو بریزید. میتوانید از انواع ته دیگ برای شنگ پلو استفاده کنید.
بعد از این که برنج را داخل قابلمه ریختید، آن را روی شعله گاز قرار دهید تا کمی داغ شود. پس از چند دقیقه کره آب شده روی برنج بریزید. سپس درب قابلمه را با دم کنی روی آن قرار دهید و اجازه دهید برنج با شعله ملایم دم بکشد.بعد از آماده شدن برنج، آن را برگردانید سپس ترکیب گوشت و پیازی که از قبل آماده کردید را گرم کنید و در کنار برنج قرار دهید و شنگ پلو را سرو کنید.
برای تهیه شنگ پلو به صورت برنج کته باید برنج را همراه با شنگ خرد شده و کمی روغن و نمک داخل قابلمه بریزید. سپس آن را روی شعله متوسط گاز قرار دهید. اجازه دهید آب قابلمه کم شود، سپس شعله گاز را کم کنید و درب قابلمه را روی آن قرار دهید تا برنج شما دم بکشد. برای درست کردن شنگ پلو به صورت کته میتوانید کمی هم زعفران به برنج اضافه کنید تا عطر و طعم بهتری پیدا کند.
طرز تهیه شنگی پلو شاهرودی
طرز تهیه شنگی پلو شاهرودی یکی از معروفترین رسپیهای این غذا است که معمولاً مشابه همین روشی که پیشتر ذکر شد تهیه میشود؛ اما برای ته دیگ آن از شنگ استفاده میشود. برای این کار باید مقداری روغن در قابلمه بریزید و سپس سبزی خرد شده را به آن اضافه کنید.سپس مقداری برنج آبکش شده با شنگ به قابلمه اضافه کنید و ترکیب گوشت و پیاز را روی آن بریزید. سپس میتوانید بقیه برنج را اضافه نمایید و آن را روی گاز قرار دهید تا دم بکشد.
نکات و فوت و فنهای طرز تهیه شنگ پلو
برای پاک کردن شنگ تنها باید ابتدا و انتهای سبزی را همانند تره جدا کنید.
در طرز تهیه پلوی شنگ میتوانید به جای ته دیگ کاهو از ته دیگ نان یا سیب زمینی نیز استفاده کنید.
میتوانید از برگهای تازه شنگ برای تهیه انواع سالاد نیز استفاده کنید.
به یاد داشته باشید که مصرف گیاه شنگ برای خانمهای باردار و افرادی که به ضعف کلیه مبتلا هستند، مناسب نیست.
شنگ طبع سردی دارد، برای رفع سردی شنگ پلو و همچنین خوش عطر و طعم شدن شنگ پلو میتوانید مقداری زیره یا پودر دارچین به آن اضافه کنید.
در طرز تهیه شنگ پلو با مرغ ساده و خوشمزه میتوانید به جای گوشت از مرغ سرخ شده در کنار برنج استفاده کنید.
شنگ کمی دیر پز است، بنابراین میتوانید آن را به صورت جداگانه بپزید و بعد به برنج اضافه کنید تا کاملاً نرم و پخته شود.
میتوانید شنگ پلو را با گوشت قلقلی یا ترکیب گوشت چرخ کرده با برنج نیز آماده کنید.
شنگ پلو با ته دیگ کاهو یکی از معروفترین و خوشمزهترین شیوههای پخت این غذا است که طعم فوقالعادهای دارد.
در صورت تمایل میتوانید گوشت سرخ شده را به صورت لایه لایه بین برنج قرار دهید و بعد برنج را دم کنید.
با خواص شنگ آشنا شوید
از برگهای شنگ در سالاد استفاده میکنند و ایرانیان آن را مانند کاهو و کاسنی با سرکه و بدون آن میخورند، چون بسیار خنک است. خوردن برگهای شنگ اسهال و خونریزی معده را بند میآورد و از خونریزی سینه هم جلوگیری میکند.اگر این گیاه را پختید هرگز آب آن را دوز نریزند بلکه آن را بنوشید، زیرا منافع شنگ در آب جوشانده جمع میشود.
شِنگ گیاهی با فواید درمانی بالا
بهروز عزتپور، مربی مرکز تحقیقات داروهای گیاهی دانشگاه علوم پزشکی لرستان با بیان اینکه گیاه شِنگ با نام علمی Tragopogon graminifolius گیاهی از خانواده Asteraceae است، گفت: این گیاه در طب سنتی ایران از اهمیت ویژهای در درمان برخی از بیماریها برخوردار است.
این گیاه در درمان زخمهای گوارشی و ریه مورد استفاده قرار میگیرد و عصاره آن به دلیل قابض بودن جهت درمان انواع خونریزی ازجمله خونریزیهای رحمی، دستگاه تنفسی و درمان برخی از انواع اسهال نیز مؤثر است. استعمال موضعی گلهای گیاه شنگ جهت درمان سوختگی مفید است و ریشه این گیاه در طب سنتی جهت سمیتزدایی بدن مورد استفاده قرار میگیرد.
گیاه شنگ برای معده مقوی بوده و مصرف موضعی ریشه این گیاه در درمان عفونت و از بین بردن ترشحات گوش مؤثر است.اثرات ضد درد عصاره این گیاه در پژوهشهای حیوانی به اثبات رسیده، مصرف آن در افراد مبتلا به بیماریهای کلیوی توصیه نمیشود.
از ریشه شِنگ غافل نشویم
شنگ یکی از مهمترین و پرخاصیتترین گونههای گیاهی خودرو در لرستان است که ریشه لعابدار و تلخ این گیاه به میزان زیاد اشتهاآور بوده، ضمن اینکه خلطآور و نرمکننده سینه نیز است. آب ریشه خام گیاه شنگ در از بین بردن زگیل اثرگذار است و در آن ماده مؤثرهای وجود دارد که برای سلامتی کبد، شش و قلب مفید است.
شِنگ عامل بهبود دستگاه گوارش
بر اساس متون طب سنتی این گیاه دارای خواص متعدد درمانی در بسیاری از بیماریها ازجمله زخمهای گوارشی، التهابات روده و اسهالهای گوارشی بوده و تقویت و محافظتکننده کبد در برابر سموم است.همچنین گیاه شنگ التیام دهنده زخمها و سوختگیها و بند آورنده خونریزیهای داخلی است.در حال حاضر بهصورت بومی و محلی در غرب ایران از ساقههای تازه گیاه جهت درمان انگلهای گوارشی استفاده میشود که در مطالعات علمی انجام شده بر روی این گیاه، اثرات ضدالتهابی، محافظتکننده از مخاط معده و روده و همچنین خواص ضدمیکروبی آن به اثبات رسیده است.بر اساس مطالعات فارماکولوژیک انجام شده این گیاه دارای اثرات شاخص در درمان کولیت و بیماری التهابی روده است که از برخی داروهای شیمیایی مورد استفاده در درمان کولیت مؤثرتر است.
در حال حاضر در فصلی قرار داریم که این گیاه پرخاصیت بهتازگی سر از خاک درآورده و آماده مصرف برای همگان است، حال اینکه در غرب کشور بهویژه در لرستان مورد استفاده عموم مردم قرار گرفته و توسط مردم بومی در بازار مورد فروش قرار میگیرد و افرادی که این گیاه را نمیشناسند و یا نمیتوانند برای تهیه آن به دامان طبیعت بروند میتوانند با مراجعه به بازارهای محلی نسبت به تهیه مصرف آن اقدام کنند.طبق گفته پزشکان طب سنتی و نوین استفاده از سبزیهای تازه و محلی که در فصل بهار و بهصورت خودرو بهوفور یافت میشوند، در سلامت بدن انسان مؤثر هستند.
خواص گیاه شنگ برای پوست و مو
توجه : پیش از مصرف هرگونه ماسک بر روی صورت و نواحی حساس بدن، با مالیدن مقداری کمی از آن بر روی پوست دست خود به مدت حداقل ۲۰ دقیقه، از نداشتن حساسیت نسبت به آن اطمینان حاصل نمایید.
درمان زخم های پوستی
در طب سنتی برای درمان زخم های چرکی می توان از ضماد برگ ها و گل های خشک شده ی گیاه شنگ استفاده می شود.همچنین اگر شنگ پخته را به یک عدد زرده تخم مرغ ترکیب کنید به درمان سریع زخم کمک می کند.
درمان زگیل پوستی
گفته می شود که آب ریشه ی خام سبزی شنگ برای درمان زگیل پوستی پا مفید است.
درمان کچلی سر
گفته می شود که عصاره شنگ برای درمان کچلی سر مفید می باشد.
فواید دارویی و درمانی گیاه شنگ برای بدن
خواص شنگ در بارداری
اطلاعات زیادی از خواص شنگ کوهی برای بارداری در دسترس نیست اما گفته می شود که گیاه شنگ پخته می تواند از خونریزی های رحم در دوران بارداری پیشگیری کند.توجه داشته باشید که قبل از مصرف سبزی شنگ با پزشک خود مشورت کنید، مصرف خودسرانه بعضی گیاهان خودرو می تواند باعث سقط جنین در دوران بارداری شود.
کولیت
تحقیقات نشان داده که شنگ کوهی حاوی مقادیر بالای آنتی اکسیدان است که به درمان التهاب روده و کولیت کمک می کند.همچنین گفته می شود که شنگ و ریشه شنگ با بهبود حرکات روده برای درمان اسهال مفید می باشند.گفته می شود که افراد برای درمان بیماری کولیت اولسروز بهتر است شنگ پخته مصرف کنند نه خام.
معده و دستگاه گوارش
سبزی شنگ کوهی حاوی مقادیر بالای آنتی اکسیدان است که اشتها را زیاد می کند، هضم را بهبود می بخشد، از خونریزی معده جلوگیری کرده، برای درمان عفونت معده مفید است و به سلامت دستگاه گوارش کمک می کند.
روماتیسم، آرتروز و نقرس
گیاه شنگ دارای خواص ضد التهابی قوی بوده و برای پیشگیری و درمان بیماری های زوماتیسم، آرتروز و نقرس مفید می باشد.
کبد
سبزی شنگ خواص سم زدایی قوی داشته و برای پاکسازی کبد و درمان بیماری های کبد از جمله کبد چرب مفید می باشد.همچنین ریشه ی شنگ حاوی شیره ای سفید به نام قندرون است که برای پاکسازی و سم زدایی کبد مفید است.
درمان مسمومیت غذایی
گفته می شود که ریشه ی سبزی شنگ کوهی برای درمان مسمومیت غذایی مفید است.
درمان سرفه
شنگ صحرایی برای پاکسازی ریه ها و درمان خلط مفید بوده و خوردن مقدار کمی از آن به درمان سرفه کمک می کند.
عوارض و مضرات گیاه شنگ
تحقیقات نشان داده که مصرف سبزی شنگ کوهی برای افراد مبتلا به بیماری های کلیوی مضر می باشد.
نظر کاربران :
هیچ نظری برای این مطلب ثبت نشده است. شما اولین نفر باشید.