روستای کجل

موقعیت روستا :

روستای کجل وارث زبان تاتی در ایران در ۷۵ کیلومتری میانه به سمت خلخال در منطقه کاملا کوهستانی قرار گرفته که از شمال با روستای شمس اباد و از جنوب با روستای دیز از شرق با قوسجین و از غرب با قاراب همسایه میباشد این روستا جدیدا بعلت افتتاح جاده سرچم اردبیل از لحاظ موقعیت اقتصادی ،جغرافیایی و معیشتی پیشرفت های زیادی کرده است و رفت و آمد به روستا بسیار آسان گشته است ،در سه راهی ورودی روستا دو رستوران ساخته شده که به مسافرین عبوری و همچنین به اهالی روستا سرویس دهی می کنند

زبان:

زبان مردم روستا زبان تاتی است. و اکثریت مردم به زبان ترکی،طالشی،فارسی،و…. مسلط میباشند

شغل اهالی:

اکثریت مردم به کشاورزی،دامداری،باغداری،البته بصورت سنتی بیشتر برای گذراندن امورات روزمره مشغول بوده و بین اهالی هستند کسانی که شغلشان خیاطی،سلمانی،خیش تراش،شکسته بند،لوله کش،مدرس قران،آهنگر و ….البته این شغل های که نام بردیم بیشتر برای ساکنین روستا میباشند اما امروزه اکثریت مردم روستا به خاطر نبود حداقل امکانات برای زندگی در روستا به شهر های بزرگ روی آورده اند و بیشتر به شغل رستوران داری،میکانیکی،آشپزی،مغازه داری،ساخت و ساز و غیره مشغولند و داریم افراد زیادی تحصیل کرده که بیشتر معلم،استاد دانشگاه،پزشک،مهندس،دندانپزشک و….میباشند و زنان روستا نیز پابه پای مردان الاوه بر انجام تمام کارهای منزل درکارهای بیرون از خانه به همسران خود کمک میکنند

پوشش:

پوشش مردم مثل اکثر روستا های دیگر است و بیشتر زنان از لباسهای محلی بلند که از یک پیرهن بلند قرمز و یک شلوار بلند و گشاد چین چین استفاده میکنند

شکل روستا:

روستای کجل دریک مکان شیب داری واقع شده که شکل روستا را از دور بیشتر به ماسوله رشت شبیه کرده است زیرا بیشتر خانه ها بصورت پلکانی تو هم ساخته شده و بیشتر از سنگ و گل و اجر ساخته شده اند البته جدیدا ساخت و ساز ها در روستا تغییرات زیاده پیدا کرده اند

آب هوای روستا:

آب هوای روستای کجل کوهستانی است ،شش ماه آغازین سال را معتدل و نسبتا گرم و شش ماه پایانی سال سرد و برفی همرا با وزش بادهای سوزناک است،البته در سال های اخیر از میزان بارندگی بسیار کاسته شده است و دیگر از آن برف زمستانی که همه جا را سفید پوش می کرد و بچه ها را به سورسره بازی و برف بازی می کشاند خبری نیست

جمعیت روستا:

جمعیت فعلی روستا بالغ بر دویست نفر بوده ولی بیشتر از چندین هزار نفر از کجلیها در شهرهای بزرگ ساکن شده اند که شهر های شمالی و تهران وکرج و توابع تهران از این حیث رکودارند

امکانات روستا:

روستای کجل دارای مدرسه ابتدای و راهنمایی در دو طبقه میباشد همچنین روستا دارای مسجدی بزرگ در شان کجلیها و مرکز مخابرات،خانه بهداشت،جاده اسفالت ،اب اشامیدنی، تلفن همه منازل ،برق و جدیدا نیز کوچه های روستا البته نه بطور کامل سنگ فرش شده اند

محصولات کشاورزی:

گندم،جو،عدس،نخود،کرشنه،ینجه،خیار،گوجه،سیب زمینی،در اراضی حاشیه قزل و زن برنج و…….

میوه های باغات:

گیلاس،آلبالو،زردآلو،انواع سیب،انگور،به،هلو،انواع گلابی،زالزالک،گردو،بادام،انواع توت،آلو،زرشک و صماغ وحشی و….

حیوانات روستا:

اهلی:گاو،گوسفند،بز،چهار پا،استر،اسب،مرغ،خروس،اردک، بو قلمون،سگ، گربه، که هر کدوم به طریقی مورد استفاده اهالی قرار میگیرند

وحشی:بز کوهی،خرگوش،کبک،کفتر،انواع پرندگان که تعدادشان بسیار زیاد است و گاها خرس،ببر،گربه وحشی،گراز،روباه،گرگ،کفتار،و جانورانی دیگر که بعلت کوهستانی بودن منطقه تعدادشان زیاد است

مراسم عروسی

مراسم عروسی که با خواستگاری ازطرف بزرگان فامیل پسر آغاز می شود و با بله برون و شیرنی خوران حنابندان به روز عروسی ختم می شود که خود برنامه های فراوانی داردکه بابردن عروس به آرایشگاه که معمولاً زنی باتجربه در عروس آرایی است که درخانه خود عروس انجام می گیرد وبعد از آن نوبت لباس پوشی داماد است که باید ازطرف برادر بزرگتر خانواده انجام شود و بعد از آن تمامی خانواده با در آغوش گرفتن دامادبه او تبریک می گویند و داماد برای استقبال ازعروسش دربلندای ساختمان پدری به انتظارمی ماند تا عروس باگذراندن مراسم خداحافظی ازخانه پدر که شامل چرخیدن به دور سفره آراسته شده از نان وشیرینی و کله قند که به سفره برکت معروف است شروع می شود و پدرعروس به صورت نمادین برای عروس دعای خیرخوانده واو را روانه خانه داماد می کند و عروس بعد ازخداحافظی ازخانواده خود به درب خروج می اید و بعد از بوسیدن آستانه درآخرین وداع را باخانه پدری انجام می دهد برادر داماد بابستن ۳بار کمربند به دورشانه های عروس از وی استقبال می کند جلوی درخروجی فردی یاافرادی ازفامیلهای عروس مانع خروج وی می شوند که بادادن انعام ازطرف پدر یا برادر داماد عروس را از این محل خارج می کنند بیرون درب خروجی مراسم تحویل عروس به خانواده دامادانجام می گیرد و باخواندن صلوات نامه معمولا با پای پیاده عروس راه خانه داماد رادر پیش می گیرد داماد که بربلندای خانه پدرانتظار عروس رامی کشد خود رابرای پرتاب سیب که معمولا ۳عدد سیب سرخ است آماده می کندوقتی عروس به نزدیکترین محل ممکن می رسد باید به طوری باستد که روبه قبله باشد وداماد که پشت به قبله وروبه روی عروس اقدام به پرتاب سیبها میکند که مگویند باید حتماًازبالای سرعروس بگذرکه این باعث خوشیمنی می باشد(گویند اگر داماد بتواندسیبی رابه سینه عروس بزند بسیارخوش یمن وبابرکت است)که پس ازآن داماد برروی بام ورودی محل اسکان عروس قرارمی گیرد وبرروی وی سکه واسکناس نسار می کند (گویند چه قدرمقدارپول بیشتر ومبلغ آن بالاتر باشد نشان از علاقه وافر دامادبه عروس دارد)بعدازورودعروس معمولا با رقص وآواز ودیده بوسی به وی خوش آمد می گویند.باآویزان کردن کفشهای عروس بربالای ستونی که عروس درزیر آن قراردارد(این کارباعث ناامیدکردن خباعث انجام می گیرد)استقبال به پایان می رسد وبعدازپذیرای ازمهمانان مراسم عروسی به پایان می رسد

مراسم عزاداری

دراین روستا رسم براین است که هرکسی هرجا فوت نمودباید به روستاآورده شودپس ازانتقال موتوفی به روستا به خانه آبااجدادی برده می شود تاآخرین وداع هارانیز بااین محل انجام دهد وطبق رسومات خود روستا تدفین شود که بعد شستن وغسل دادن وبه جای آوردن نماز به قبرستان منتقل می شود. که بعد ازمنتطقه محدودی اجازه رفتن به خانومهارانمی دهند وخانوهادران محل که معمولاًمشرف به قبرستان است منتظر اتمام مراسم خاک سپاری می مانندوبعد ازآن به مسجد ویاخانه بستگان موتوفی برمی گردنندوبعد ازصرف نهار یاشام خود رابرای مراسم شب سوم وهفتم وچهلم آماده می کنند درمراسم شب سوم معمولا ازهمه خانواده هایک نفر برای صرف شام وختم قران دعوت می شود که معمولا درمسجد محل انجام می گیرد

بازیهای محلی روستای کجل

چلیگ آغاج(الک دولک)،برک آپاردی(کلاه بران)،میدان، قیش وردی(کمربندبازی)،دوندوز،زو و … هستند که دراینجابه تعریف یکی ازجذابترین و پرترفدارترین آنها درمیان مردم روستا که حتی پیرمردان نیز به بازی آن علاقه وافری دارند ومعمولا در سیزده بدر زیاد بازی می کند را توصیف می کنم چکینگ آغاج(الک دولک)چوب بازی دراین بازی افراد به دوگروه ۴و۶و۸ نفره تقسیم می شوند گروه اول درحبا(چاله دایره مانندی به قطر یک متر)می ایستند و گروه دیگر برای برگرداندن چلینگ(چوبهای کوچک شده به طول ۱۵سانتیمتر)دریک فضای باز جمع می شوند ازافراد حبا یک نفر شروع به زدن چلینگها به صورت (آل قلی) میکند که دراین مرحله باید سه عددچلینگ خود را از مانع قراردادی اولیه بگذراند اگر چلینگ را با چوب زدند خرچ (سوختن )می شود در غیر این صورت نوبت افراد خارجی ایستاده در مقابل شروع می شود که باید چلینگهارابه حبا که درآن یک چوب به غیر ازچوب چلینگ زن قرارداده می شود برگردانده شود اگر چلینگها به چوب اصابت کرد خرچ درغیر اینصورت بازی رابه صورت «یانی» ادامه خواهد داد که دراین مرحله یک چلینگ راباید ازمانع قراردادی دوم عبور دهد اگر چلینگش زده نشود خود رابرای برگرداندن چلینگ به دور ازحبا آماده می کند که بادو چوب عمل برگشت را انجام می دهد اگر این منوان تاسه چلینگ برسد فرد یانی شده وبرای یانی کردن افراد گروه خود تلاش می کند تا آخرین فرد نیز یانی شود(دربرگشت دوباره چلینگ به حبا باید مصافت طوری باشد که افراد گروه مقابل نتوانند با پرش از روی چلینگ مورد نظر خود را به حبا برسانند بعد ازیانی شدن افراد نوبت کپ دهی که مقدارش نامعین است و بعد از آن نوبت دیری کردن افراد خرچ شده میرسد و به این ترتیب بازی ادامه دارد و پایان آن نیز با توافق دو گروه می باشد

مکانهای مهم زیارتی

پیرتقی.کاردگان ،گنبز،گوخنی،پیرعزیز،چوار گزی،املیگ،خرقه.اسپیین و … که همانند کمربندی روستا رادر برگرفته اند درقدیم گویند این اماکن مقدس باعث عدم ورود هرگونه امراض و بدیها به داخل روستا می شدند که بعدها به علت تبدل زندگی مردم روستا از سنتی به صنعتی باعث کم اهمیتی مردم به عقاید گذشته شده و بسیاری آن را نادیده میگیرند

باغات روستا

روورز ،کهنه رز،سیرزن،رزان،دهبران،لرو،بستانگاه،اوه دره،آسیف رز،سرن گلتهین‌‌‌-قباردول و … که تعدادشان خیلی زیاد است

چشمهای مهم روستا: پیله خانی، گلیس خانی، بلوان، اوورگین، جسمان برو، هلند بان و چند تای دیگر که تعدادشان زیاد است

جشنهای روستا

الله لامه،عیدگاه نوروز،عیدگاه سیزده بدر-مولودی مبعث رسول اکرم و غیره

بررسی اله الامه : که درپایان برداشت محصولات کشاورزی انجام می گیرد که تقریباً همه افرادخانواده و فامیل های نزدیک جمع می شوند و درآخرین خوشه های چیده شده گندم پدر خانواده به شکر گذاری از خدا می پردازد وافراد همراه نیز هر از چند گاهی برای همراهی پدر دستها و خوشهای گندم را به سوی آسمان بلند می کنند و ازخدا تشکر می نمایند .