روستای پیرحاجات

«پیرحاجات» نام یکی از روستاهای شهرستان طبس است، این روستا‌ی زیارتی -سیاحتی در صد کیلومتری شمال غربی این شهر قرار دارد. این روستا به دلیل وجود مزار تاریخی پیر حاجات و ییلاقی بودن منطقه از اهمیت ویژه ای برخوردار است. آب و هوای روستا به علت واقع شدن در دامنه کوه «روضه» مطبوع می باشد. قلعه پیر حاجات یکی از بناهای به جامانده از دوره قبل از اسلام است و در مرکز آبادی بر بلندای صخره‌ای کم ارتفاع ساخته شده و دیوارهای آن از سنگ، گل و حدود هفتاد متر عرض و هفتاد متر طول دارد. در بعضی از قسمت‌ها به تناسب شیب تپه دو یا سه طبقه است، در این قلعه سقف‌ها مدور بوده و گچبری‌هایی به چشم می‌خورد که زیبایی این قلعه را دو چندان نموده است،کسی که بخواهد به سمت پیرحاجات برود از فواصل دور دیده و شناسایی می شود. در روستای پیرحاجات آثاری از یک تمدن بسیار قدیمی در نزدیکی قلعه آن به چشم می خورد. بسیاری از افراد آثاری سفالی مانند کاسه لعاب دار و بدون لعاب و حتی ابزار فلزی از روی این تپه از زیر خاک در آورده اند. این محل به شکل تپه ای است که در روی آن علف و بوته روئیده است نام این محل «دوب بکَندا» می باشد. موزه مردم شناسی پیرحاجات نیز شامل وسایل زندگی؛ آثار تاریخی و مکشوفات بدست آمده در تپه‌های باستانی روستا است و در معرض دید عموم قرار گرفته است. قبرستانی قدیمی در حوالی قلعة پیرحاجات قرار دارد که گفته می شود که متعلق به گبرهاست که قبل از اسلام در پیرحاجات می زیسته اند. در این روستا قبری خشتی و گلی منتسب به نام بی بی گوهر بوده است که مردم چایی و غلیفی ( آرد، شیر، نمک، زردچوبه، روغن، کنجد، سیه دانه و مایع خمیر) درست می کردند و شبهای جمعه به مقبره این خانم می بردند. شاه درب یا به اصطلاح مردمان روستا شادر، که همان دروازه‌ی ورودی پیرحاجات در زمانهای قدیم بوده است. (در زمانهای دور این مکان به همین علت بنا گردید تا یکتا پرستان از شر دشمنانشان در امان باشند تا بتوانند فرایض دینی خود را انجام دهند) این مکان از سمت شمال تا شمال شرقی روستا امتداد دارد و در مسیر بند پیرحاجات قرار دارد. منطقه شکار ممنوع پیرحاجات منطقه ای در این روستا است، در این منطقه حیوانات مختلفی همچون کل و قوچ، کبک، تیهو، بلبل و پلنگ وجود دارد. روستای پیر حاجات همچنان توانسته است سنتها و رسومات سنتی خود را حفظ کند و هنوز به شادابی قرنها قبل این مراسمات برگزار می گردد. بی بی حور، جشن سده، عروسی‌های سنتی، مراسم نخل برداری روز عاشورا از جمله رسومات روستا است. محصولات معروف روستای پیرحاجات آلو، گل نرگس، گوشت و نان محلی آن است که در نوع خود در اطراف طبس بی نظیر می‌باشد.