روستای سهرین زنجان

روستای سهرین، واقع در استان زنجان روستایی از توابع بخش قره‌پشتلو می باشد . این روستا از غرب به کوه قره داش، از شمال غربی به کوه قاشقادم و از جنوب غربی به کوه قوش قیه محدود می‌شود. سهرین در فاصله ۲۱ کیلومتری شمال غربی زنجان قرار دارد. رودخانه سهرین که از کوه‌های دینگه و آغ‌داغ سرچشمه می‌گیرد، در جنوب این روستا جریان دارد و به رودخانه زنجانرود می‌پیوندد. ارتفاع این روستا از سطح دریا ۱۸۵۰ مـتر می باشد .

آب و هوا در این منطقه در فـصول بهار و تابستان معتدل و در پاییز و زمستان سرد و خشک است.این روستا در دهستان قره‌پشتلو بالا قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۲٬۳۰۹ نفر (۶۰۲خانوار) بوده‌است.اهالی روستای سهرین به زبان ترکی آذری صحبت می کنند .مردم روستا مسلمان و پیرو مذهب شیعه جعفری هستند .فعالیت‌های زراعی، دامپروری، باغداری و تولیدات صنایع دستی روش های کسب درآمد بیشتر مردم ازاین روستا است . از محصولات زراعی گندم، جو، بنشن و تره بار را میتوان نام برد . هم چنین محصولات باغی روستا سیب و زردآلو می باشند .

معماری خانه های روستای سهرین

از آنجا که روستای سهرین در یک ناحیه کوهستانی استقرار یافته بافت مسکونی متمرکزی دارد. به دلیل تأمین امنیت و سازگاری با اقلیم و سرمای سخت زمستانی، واحدهای مسکونی روستا به هم چسبیده و متمرکز ساخته شده‌اند.جهت‌گیری واحدهای مسکونی رو به جنوب در جهت‌ استفاده بیشتر از نور آفتاب احداث شده‌اند. مصالح ساختمانی بافت قدیم روستا از چوب، خشت، گل و سنگ است، ولی واحدی مسکونی جدید با مصالح سیمان، آجر، آهن و گچ ساخته می‌شوند. فضاهای معماری در روستای سهرین از نیازهای زیستی و معیشتی مردم متأثر است. فضاهای خانه‌های مسکونی مشتمل بر انباری، آغل، حیاط، مطبخ، تنورخانه، سرویس بهداشتی و اتاق‌ها می‌باشد.کوچه‌های قدیمی روستا پیچ در پیچ و تنگ است و عبور از آنها فقط با پای پیاده امکان‌پذیر است. روستای سهرین از جمله روستاهای تاریخی استان زنجان است.

جاهای دیدنی روستای سهرین

سهرین آثار تاریخی متعددی دارد. که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان موارد زیر را نام برد :
قلعه تاریخی سهرین از آثار قدیمی روستا است که این اثر در تاریخ ۱۰ مهر ۱۳۸۰به‌ عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این قلعه در ارتفاعات شمالی مشرف بهدشت سهرین واقع شده که به صورت هشت ضلعی مستطیل شکل به ابعاد ۸۲ × ۵۴ متر با مصالح سنگ و گل بنا شده است . ضخامت دیوارهای قلعه ۲ متر بوده و در قسمت نمای بیرونی از سنگ های مسطح که با ملات گچ و آهک بندکشی شده است ، استفاده گردیده است . ارتفاع دیوار فعلی تخریب شده در بلندترین قسمت به ۳/۴۰ متر می رسد . دروازه قلعه در دیواره جنوبی با فاصله یک برج از ضلع غربی با معبری به اندازه یک متر واقع شده است . در دروازه از سنگ های مقاوم تری مخصوصا در جلوی ورودی و کف دروازه به کار رفته است .
قدمت قلعه فوق به قرن پنجم و ششم هجری قمری باز می گردد و باتوجه به تغییرات معماری انجام یافته دو دوره را می توان برای آن در نظر گرفت . دوره اول مربوط به احداث اولیه قلعه و دوره دوم مربوط به بازسازی های صورت گرفته خصوصا در ضلع شرقی و جنوب شرقی دیوارها تشخیص داد .
قلعه در ضلع شمالی روستای مکشوفه قدیم سهرین بر بالای بلندی واقع است و می توان آن را جزء کهندژ روستا دانست. متأسفانه قلعه به علت بی‌توجهی روی به تخریب است.

– گورستان قدیمی سهرین که به دوره‌های مختلف تعلق دارد نیز، از آثار کهن این روستاست.
– مسجد قدیمی روستا نیز که تعمیراتی در آن صورت گرفته، واجد ارزش‌های معنوی و تاریخی است.
– رودخانه سهرین که از کوه‌های دینگه و آغ داغ سرچشمه می‌گیرد و پس از گذر از جنوب روستای سهرین، به رودخانه زنجان رود می‌پیوندد. طول مسیر رودخانه با سرسبزی قابل توجهی به تفرجگاه‌های زیبایی تبدیل شده است که در ایام بهار و تابستان پذیرای گردشگران بسیاری است. طبیعت، بخش عمده جاذبه‌های گردشگری این روستا را تشکیل می‌دهد.
– منطقه حفاظت شده سهرین ؛ این دشت جزو یکی از دشت‌های مهم استان زنجان است که می‌تواند در بخش اکوگردشگری پذیرای جذب و جلب گردشگران داخلی و خارجی باشد. این منطقه با برخورداری از تنوع گونه‌های گیاهی و جانوری، از جمله جاذبه‌های عمده اکوتوریستی استان زنجان است. دشت آهوخیز سهرین قسمتی از منطقه حفاظت شده سرخ آباد است که یکی از مناطق باارزش و به عنوان آخرین زیستگاه آهوان شمالغرب و غرب ایران محسوب می‌شود. عرض متوسط این دشت ده تا دوازده کیلومتر و متوسط ارتفاع آن هزارو ۶۵۰ متر و شیب متوسط دشت سهرین دو تا سه درصد به سمت جنوب غربی است. این اکوسیستم دشتی در گذشته از نظر اکولوژیکی به عنوان یک زیستگاه تابستانی و یک کریدور حیاتی در جهت گدار مهاجرتی برای آهوان محسوب می‌شد و آهوان فلات مرکزی ایران در تابستان‌ها به این دشت مهاجرت می‌کردند که در سال ۱۳۵۸جمعیتش بالغ بر سه هزار رأس می‌رسید.

این حیوانات به طور پراکنده از خردادماه تا آذرماه هر سال در این منطقه دیده می شوند اما به علت توسعه راهها، خطوط انتقال برق و گاز و توسعه شهرها و مراکز مسکونی، روند گذر آهوان را مختل و اثرات سوء خود را نمایان ساخت و لزوم حفاظت این منطقه اجتناب ناپذیر شد و در نهایت در بهمن ۱۳۵۷ با مصوبه شورای عالی حفاظت محیط زیست در قالب بخشی از منطقه حفاظت شده سرخ‌آباد تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست قرار گرفت. مهمترین گونه‌های گیاهی منطقه را پیچک، تاتوره، گون، خارشتر، ریش‌بز، گز، درمنه‌دشتی، بومادران، بابونه، کاکوتی، کاروانکش، درمنه، کلاه میرحسن، پولاف، ختمی، زرشک، ارغوان، داغداغان، شیرین‌بیان، گلپر و بید تشکیل می‌دهند.

در ارتفاعات این دشت نیز قارچ‌های خوراکی (دنبلان)، ریواس، کنگر، کاکوتی، آویشن و برخی دیگر از گیاهان که مصارف خوراکی و دارویی دارند، می‌روید که همه ساله تعدادی از ساکنین اطراف را برای جمع آوری این گیاهان به خود جذب می‌کند. دشت سهرین تنها مأمن و زیستگاه آخرین بازمانده آهوی ایرانی در شمال غرب کشور محسوب می‌شود و طبق آخرین سرشماری‌ها ۱۴۵۰ راس آهو در این دشت زندگی می‌کنند. وحوش و پستانداران دیگری نظیر گرگ، شغال، روباه معمولی، رودک، تشی، گراز، خرگوش و پرندگانی چون باقرقره شکم سیاه، کبوتر چاهی، کبک معمولی، سارگپه پابلند، عقاب طلایی، بحری، دلیجه، انواع چکاوک، زنبورخوار، جغدکوچک، سارصورتی و طرلان علاوه بر این آهوی زیبا در این زیستگاه زندگی می‌کنند. اقلیم منطقه از نوع خشک و سرد بوده و دمای متوسط این منطقه ۱۰ سانتی‌گراد، حداکثر دمای مطلق هوا ۳۸ درجه و حداقل دمای آن ۲۹ درجه سانتی گراد و متوسط رطوبت نسبی این منطقه سالانه ۷۱ درصد است. این دشت تنها مأمن و زیستگاه آخرین بازمانده آهوی ایرانی در شمال غرب کشور محسوب می‌شود .