روستای رودمعجن تربت حیدریه روستایی در شمال‌غرب تربت حیدریه در خراسان رضوی می باشد . روستای رودمعجن در ۴۸کیلومتری شمال‌غرب شهر تربت حیدریه و در بخش بایگ قرار دارد.از تربت حیدریه تا بایگ حدود ۲۰ کیلومتر راه است و از بایگ هم تا روستای رودمعجن حدود ۲۸ کیلومتر. جاده‌ای کوهستانی و پیچ در پیچ را باید پیمود تا به روستا رسید. این روستا یک منطقهٔ کوهستانی با رودخانهٔ پرآب و آبشار بلند و کوه‌های مرتفع از مناطق مناسب گردشگری است.
در گزارش ارتش شاهنشاهی ایران حدود هفتاد سال پیش روستای «رودمَعْجَن» چنین معرفی شده‌است: «دهی است از دهستان بایگ بخش حومهٔ شهرستان تربت حیدریه واقع در ۴۷ هزارگزی شمال غربی تربت حیدریه و ۲۲ هزارگزی شمال راه شوسهٔ عمومی تربت به کاشمر. کوهستانی است و هوایی سرد دارد. سکنه آن ۳۳۵ تن است و آبش از قنات و رودخانه تأمین می‌شود. محصولات مهم آن غلات و پنبه و شغل اهالی زراعت و کرباس و قالیچه‌بافی است. آبشار رودمَعْجَن در چهار هزار گزی این ده واقع است که ۱۸ گز ارتفاع دارد». فرهنگ جغرافیایی ایران ج. نهم. تهران: دایرهٔ جغرافیایی ستاد ارتش. ۱۳۲۸ شمسی.
روستا در میان دره‌ای عمیق با کوه‌های بلند واقع شده و بر دو طرف رودخانهٔ دائمی واقع شده‌است. بخش عمدهٔ ده در کنارهٔ غربی رود و بخش کمتر در بخش شرقی آن قرار دارد. در شمال روستا سه رشته کوه بلند هست که زمینهای کشاورزی و حاصلخیز در دو دشت پشت این رشته کوه‌ها از غرب به شرق امتداد یافته‌است. در پشت آخرین رشته کوه روستای کدکن در جلگهٔ زاوه قراردارد. رودخانه از میان تنگل‌های بلند به سمت جنوب حرکت می‌کند و به زمینهای روستای علی‌آباد و ازغند و زمینهای دشت محولات می‌ریزد.
روستاهای همسایهٔ رودمعجن
از شمال کدکن و گل‌بوی، از شرق رزگ و بایگ، از جنوب شرق فدیهه و قلعه جوق، از غرب حصار و نامق، از جنوب ازغند و علی‌آباد و سلطان آباد.
قدمت روستای رودمعجن
اهالی خود روستا و روستاهای همجوار نام روستا را «رُذمهجن» و «روی‌مهجن» تلفظ می‌کنند. در اسناد محلی مانند قابله‌ها و قراردادهای خرید و فروش دورهٔ قاجار غالباً به املای «رودمهجن» آمده‌است. در اسناد دورهٔ قاجار عمدتاً به همین صورت نوشته می‌شده‌است.
قدیمترین سند موجود مربوط به سال ۱۲۵۴ ه.ق (۱۲۱۷ شمسی / ۱۸۳۸ میلادی) یعنی ۱۷۸ سال پیش به صورت رودمهجن نوشته شده‌است. هنوز در برخی سنگ قبرهای قدیمی نیز «رودمهجنی» در دنبالهٔ نام بسیاری از وفیات موجود است.هر چند ممکن است این نوشته روی سنگ قبر به خاطر خطای سهوی باشد، و یا تلفظ با« هاء» به جای «عین» احتمالا به خاطر سهولت در تلفظ باشد چنانکه در محاوره های عمومی مردم این روستا واژگانی وجود دارد که به خاطر سهولت تلفظ حرف را تبدیل به حرفی دیگر می کنند.
اما از پایان دورهٔ قاجار املای «رودمهجن» به «رودمعجن» تغییر یافته‌است. ممکن است «رودمهجن» شکل دگرگون‌شدهٔ «رودماه‌جان» و «رودماهگان» باشد.
آب‌وهوا
با توجه به کوهستانی بودن منطقه، روستای رودمعجن دارای زمستان‌هایی سرد و تابستان‌هایی گرم و خشک است، ولی به‌دلیل وجود رودخانه در مرکز روستا و وجود باغ‌های سرسبز و کشتزارها و مزارع سرسبز و چشمه‌های فراوان از آب و هوای نسبتاً معتدل برخوردار است و از جمله معدود روستاهای خوش آب و هوای شهرستان تربت حیدریه به‌شمار می‌آید به همین خاطر این روستا سالانه پذیرای صدها گردشگر از راه دور و نزدیک است.
هرگاه نام رودمعجن بر زبان آید، بی‌درنگ چشمه‌های سرد، آب‌وهوای پاک، کوچه‌باغها و رودخانهٔ پرآب میان تنگه‌های سربه‌فلک‌کشیده، مزارع سرسبز و آبشار بلند با صدای مهیب آب، باغ‌های میوه و مناظر طبیعی و فرح‌بخش در ذهن بیننده تداعی می‌شود.
جمعیت روستای رودمعجن ،براساس سرشماری سال ۱۳۹۰، آمار جمعیت این روستا چنین است:
تعداد خانوار: ۳۰۳
تعداد جمعیت: ۷۴۷ نفر: مرد ۳۴۱، زن ۴۰۶
باسوادان: ۴۱۱ نفر: مرد ۲۰۶، زن ۲۰۵
زبان و گویش
زبان اهالی رودمعجن فارسی می باشد و گویش آن‌ها به نیشابوری و کدکن نزدیک است.
جاهای دیدنی رودمعجن
آبشار رودمعجن
آبشار رودمعجن ۲۸ متری در چهار کیلومتری شمال رودمعجن که خودرو را باید در خود روستا گذاشت و باروبندیل را انداخت روی دوش و راه افتاد. به رسم روستاهایی از این دست، راه رسیدن به آبشار در واقع همان مسیر رودخانه‌است که از وسط باغ‌های روستا می‌گذرد. با سرعت معمولی پیاده‌روی، حدود ۲۰ دقیقه راه است تا آبشار. آبشار به طرز اعجاب‌انگیزی، پای دیواره‌بلندی از صخره واقع است. انگار وسط دو کوه بزرگ را تراشیده‌اند و دالان بزرگی ساخته‌اند آبشار در انتهای این تنگهٔ بلند و عظیم است. آب از ارتفاع سی متری فرو می‌ریزد و با چنان شدتی خود را بر زمین می‌کوبد که ذراتش مثل بخار از به هوا برمی‌خیزد. صدای مهیب آبشار در تنگه می‌پیچد و صدا به صدا نمی‌رسد. این بخش زیاد آفتاب نمی‌بیند از بسیاری بلندی کوه‌های اطراف انگار در ته زمین ایستاده‌ای. در محل فرود آب، می‌توان به پشت آبشار رفت و آنجا ایستاد. چون آبشار یکی دو متر از دیواره جلوتر است. عبور از زیر ضربات سنگین آب وسوسه انگیز است. مردمی که برای تماشای آبشار آمده‌اند، انگار بی گذار از زیر آبشار سفرشان به نهایت نمی‌رسد.
باغ کاظم در جنب آبشار در بلندی و زیر صخره‌های عظیم درختهای گردو و سرون از دلسنگها و صخره‌ها روییده‌اند و از چشمه‌ای که از سقف فرو می‌چکد زندگی و سرسبزی می‌گیرند.
درخت چنار کهن که با چشمه آب و درختان انجیر در دامنهٔ رشته کوه شرق آبشار
نقش شتر سنگی تنگه پایین‌تر از روستا قرار دارد. بنا بر افسانه‌ای کهن شتری که در پی بچه اش بود ه در سنگلاخهای بالای کوه می‌ماند و از خدا می‌خواهد که به سنگ تبدیلش کند.
غاری در پشت آبشار که در سال‌های اخیر کشف شده‌است.
در اطرف رودمعجن آثار بازمانده از دو قلعهٔ کهن قدیمی وجود دارد یکی حصار زندگانی در دشت دربی در فاصلهٔ ۱۰ کیلومتری شمال شرق رودمعجن است. دیگری در فاصلهٔ چهار کیلومتری جنوب روستا در چشمه پاش که به «سر قلعه» مشهور است.
محصولات کشاورزی
رودمعجنیها از قدیم به کشت گندم و جو، و حبوبات و نیز کشت و برداشت گردو، بادام، آلوچه، آلو، گیلاس، سیب و گلابی و انگور مشغول بوده‌اند.تولید چوب سفیدار و چنار برای مصارف ساختمانی و صنعتی از دیرباز در رودمعجن رایج بوده‌است.از دیگر مشاغل مردم این روستا قالی‌بافی و تولید ابریشم است. در سال‌های اخیر عسل رودمعجن نیز از مقبولیت بسزایی برخوردار شده‌است.
پوشاک محلی رود معجنی ها
پوشش سنتی رودمهجنی همان پوشاک خراسانی قدیم است. مردان مسن شال سفید که شکرآویزش به پشت سر آویزان بود دور سر می‌پیچیدند و پیراهنی سپید باجلیقهٔ سیاه. در زمستان نیز لباده بلند می‌پوشیدند. جوانها عموماً کلاه نمدی بر سر داشتند با پیراهن سپید و تنبان سیاه. لباس زنان نیز که در عکسهای زیر آمده‌است روسری سپید با شالی سیاه بر گرد سر و پیراهنی چین دار در رنگهای شاد.
اقامتگاه بوم گردی شودالون رودمعجن
اولین اقامتگاهِ بوم گردی روستای گردشگری رودمَعجَن در اسفندماه ۱۳۹۶ به بهره‌برداری رسید. این اقامتگاه دارای اتاق‌هایی برای اقامت، تنور هیزمی و محل پخت آتشی و همچنین موزه مردم‌شناسی می‌باشد .
نظر کاربران :
هیچ نظری برای این مطلب ثبت نشده است. شما اولین نفر باشید.