روستاهای فارسان ( معرفی ۲۱ روستای فارسان )

روستاهای فارسان را در این مطب به شما معرفی خواهیم کرد . در ابتدا با شهرستان فارسان سپس با ۲۱ روستای فارسان و جاذبه های گردشگری آنها آشنا خواهیم شد. شهرستان فارسان یکی از شهرستان‌های استان چهارمحال و بختیاری است. مرکز این شهرستان، شهر فارسان است.شهرستان فارسان از شرق تا شمال با شهرستان شهرکرد، از شمال غربی با شهرستان کوهرنگ، از جنوب تا جنوب غربی با شهرستان اردل و از جنوب شرقی با شهرستان کیار همسایه است.

وجه تسمیه

نام فارسان ریشه در نام سرزمین پارسوآش، پارسوا، پارسوماش یا پارسومش یا پارساماش (سرزمین شاهان پارسی) دارد که در گذر زمان بر اساس قواعد تغییر و تطور واژگان در بستر زبان محاوره، ابتدا به پارسوم، سپس پارسون و در سده اخیر ابتدا به فارسون و درنهایت به فارسان تغییر پیدا کرده‌است. اما کماکان در روستاهای اطراف و در میان بختیاریها با نام پارسون از این شهر یاد می‌گردد. این منطقه، سرزمین اصلی طوایف پارسه بوده‌است که گفته می‌شود از محلی در نواحی رشته کوه‌های زاگرس مرکزی به نام پارسوآش در امتداد زاگرس در دره‌های کرخه و کارون تدریجاً به سمت جنوب فلات ایران و سرزمین عیلام سرازیر شده‌اند.

زبان

ساکنین این شهرستان به گویش بختیاری سخن می‌گویند. بختیاری‌ها جزئی از مردم لر به‌شمار می‌آیند که به آن‌ها لُر بزرگ می‌گویند و در جنوب غربی ایران ساکن هستند.گویش بختیاری از جمله گویش‌های جنوب غربی ایران و یکی از گویش‌های زبان لری به‌شمار می‌رود. در این گویش واژگان پهلوی میانه و اوستایی فراوانی وجود دارد.

جاذبه‌های تاریخی فارسان

تپه چغاپنجعلی: تپه چغاپنجعلی حاوی آثاری مربوط به هزاره ۵ و ۴ قبل از میلاد، هزاره اول ب م – دوره ساسانیان – سده‌های میانی و متأخر دوران‌های تاریخی پس از اسلام است و در شهرستان فارسان، بخش مرکزی، جنوب شهر فارسان واقع شده‌است. این اثر در تاریخ ۱۲ شهریور ۱۳۸۶ با شمارهٔ ثبت ۱۹۵۲۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.
مسجد جامع فارسان: مسجد جامع فارسان مربوط به دوره قاجار است و در فارسان، میدان مسجد جامع شهر فارسان واقع شده‌است. این اثر در تاریخ ۱۲ شهریور ۱۳۸۶ با شمارهٔ ثبت ۱۹۵۰۱ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.
موزه فرهنگ و تمدن فارسان: این موزهٔ آثار تاریخی، شامل آثاری مربوط به دوران‌های صفویه و قاجار است.
گردشگاه چشمه قلعه: واقع در شرق شهر فارسان. این گردشگاه که در کنار چشمه‌ای مصفا ساخته شده، به علاوه دارای قناتی تاریخی به قدمت ۲۰۰ سال است.

جاذبه های گردشگری فارسان

قلعه علیقلی‌خان سردار اسعد
منطقه تفریحی، گردشگری، تاریخی پیرغار
طاق سنگی خان اوی (جونقان)
کتیبه مشروطیت پیرغار
آبشار کردیت (خروشان‌ترین آبشار ایران) در جونقان
قلعه جونقان (سردار اسعد بختیاری)
تنگ درکش ورکش در جونقان
طاق سنگی خان اوی در جونقان
پیرغار در ده چشمه
غار سراب در امید آباد
رودخانه سراب در امیدآباد
قله سالداران در فارسان
دریاچه لاغرک

مراکز تفریحی فارسان

مهمترین مرکز تفریحی فارسان، پیرغار واقع در ۴ کیلومتری شهر در روستای ده چشمه است. پیرغار در دامنه کوه لاخرسان قرار گرفته و مشتمل بر چشمه ای پرآب، آبشار فصلی و منطقه جنگلی است. سنگ نوشته دوران مشروطه که شرح لشکر کشی بختیاریها به تهران در انقلاب مشروطه می‌باشد نیز در این تفریحگاه واقع شده‌است. این سنگ نوشته به دستور سردار اسعد بختیاری حجاری شده‌است.

صنایع دستی فارسان

از مهم‌ترین و ارزشمندترین صنایع دستی که قدمتی دیرینه دارد بافتن فرش دستباف است که در روستاهای مختلف با طرح‌ها و نقش‌های متفاوتی بافته می‌شود. سایر دستبافته‌ها که هنوز در این شهر رایج است عبارت‌اند از: گلیم بافی، جاجیم یافی، چوغا بافی، خرسک بافی (نوعی قالیچه)، نمد مالی، کلاه مالی، می نا دوزی، لچک دوزی و گیوه دوزی.

هنرفارسان

از جمله خصوصیات برجسته شهر فارسان استعداد و علاقه زیاد اهالی این شهر به فرهنگ و هنر است. به گونه‌ای که رشته‌های هنری شهر همچون شعر و ادب، تئاتر و نمایش، شاهنامه خوانی و… کارنامه درخشانی در سطح کشور دارند. به عنوان نمونه، گروه تئاتر شهر، بارها نمایش‌هایی را در جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر اجرا کرده‌است. همچنین، این شهر، سالانه میزبان جشنواره تئاتر استان با عنوان جشنواره تئاتر ققنوس است.

روستاهای فارسان

روستای بیدگل

بیدکل (فارسان)، روستایی است از روستاهای فارسان از توابع بخش مرکزی که در استان چهارمحال و بختیاری واقع شده است. مسیر این روستا از جاده بیدکل در شهر گوجان می گذرد.این روستا در دهستان میزدج علیا قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۱۵۷ نفر بوده‌است.

روستای چشمه سنجتها

چشمه سنجتها، روستایی از روستاهای فارسان ازتوابع بخش باباحیدر که در استان چهارمحال و بختیاری واقع شده است. این روستا در دهستان سراب بالا قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن زیر سه خانوار بوده‌است.

روستای چغاهست

چغاهست، روستایی از توابع بخش جونقان، شهرستان فارسان که در استان چهارمحال و بختیاری واقع شده است. این روستا در دهستان جونقان قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۲۶۱ نفر بوده‌است.روستای چغاهست مابین شهر فارسان و جونقان قرار دارد. رودخانه‌ای در نزدیکی این روستا به دو قسمت تبدیل می‌شود که هر کدام دارای دو سد که معروف به سد گوشه و سد چغاهست می‌باشند[نیازمند منبع].

وجه تسمیه نام روستا
در این روستا تپه‌ای بنام چغا قرار دارد که نامگذاری روستا بر اساس آن صورت گرفته است.

روستای چوبین

چوبین (فارسان)، روستایی است از روستاهای فارسان از توابع بخش مرکزی که در استان چهارمحال و بختیاری واقع شده است. وجه تسمیهٔ نام این روستا به علت وجودچوبهای بهرام چوبین است که گفته می‌شود در یکی از نبردهایش به این منطقه عقب‌نشینی کرده و با چوب جنگ‌میکرد.این روستا در دهستان میزدج علیا قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۱۴۳ نفر بوده‌است.

روستای حاجی‌آباد

حاجی‌آباد (فارسان)، روستایی از روستاهای فارسان از توابع بخش باباحیدر که در استان چهارمحال و بختیاری واقع شده است. این روستا در دهستان سراب بالا قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۸۲ نفر (۱۳ خانوار) بوده‌است.

روستای دره بیدینه

دره بیدینه، روستایی از روستاهای فارسان از توابع بخش باباحیدر که در استان چهارمحال و بختیاری واقع شده است. این روستا در دهستان سراب بالا قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۱۷۵ نفر بوده‌است.

روستای ده‌چشمه

ده چشمه، روستایی است از روستاهای فارسان از توابع بخش مرکزی که در استان چهارمحال و بختیاری واقع شده است. کتیبه‌های پیرغار بر روی تخته سنگی از رشته کوه زاگرس قرار دارد که در مجاورت روستای ده چشمه می باشد. چشمه های فراوانی از این غار آهکی جاری می‌شود همچنین آبشار پیر غار هم به صورت فصلی در بهار نمایان می شود. بر روی قسمتی از تخته سنگ پیرغار، سه سنگ نبشته به زبان فارسی حک شده که شرح لشکرکشی سردار اسعد بختیاری به تهران در انقلاب مشروطیت ایران است. قلعه خان، سنگ نبشه و شیرسنگی از دیگر دیدنی‌های تاریخی این روستا هستند.این روستا در دهستان میزدج علیا قرار دارد و جمعیت آن در سرشماری سال ۱۳۹۵ برابر ۴۵۱۰ نفر بوده‌است.
پیرغار
کتیبه های مشروطیت پیرغار به دستور سردار اسعد بختیاری در دیواره این کوه حک شده‌است. متن این سنگ نوشته خلاصه ای از وقایع مشروطه است و نقش سرداران و طوایف را در انقلاب مشروطه بیان می‌کند.

روستای راستاب

راستاب، روستایی از توابع بخش جونقان شهرستان فارسان که در استان چهارمحال و بختیاری واقع شده است. این روستا در دهستان میزدج سفلی قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۱۵۸۲نفر بوده‌است.این روستا در فاصلهٔ ۷ کیلومتری شهر فارسان واقع است و فاصله آن با شهرکرد، ۳۱ کیلومتر است.

وجه تسمیه نام روستا
دربارهٔ وجه تسمیه این روستا چند سند که شامل کتیبه‌های حوض راستاب-خاطرات سردار ظفرو باور مردم محلی در دست است. در یادداشت‌ها و خاطرات سردار ظفر بختیاری از روستایی با آب فراوان ومزارع حاصلخیز با نام «راستاب» نام برده شده‌است. (همان، ص. ۱۰، ۱۲، ۲۴۷، ۲۴۸).

مؤلف مرآت البلدان نویسد: «راستاب قریه‌ای از قریه‌های چهارمحال اصفهان است».[۲] و در فرهنگ جغرافیایی ایران آمده‌است: دهی از دهستان میزدج بخش حومه ٔ شهرستان شهرکرد که در ۲۷ هزارگزی جنوب باختر شهرکرد، کنار راه بردنجان به جونقان واقع است. دامنهٔ کوه و هوایش معتدل است و ۱۰۰۰ تن سکنه دارد. آبش از رودخانهٔ میزدج وچشمه‌ها. کاریز بزرگ روستا تأمین می‌شود. شغل اهالی زراعت وگله داری، صنایع دستی زنان قالی بافی و راهش مالرو است. این آبادی یک دژ قدیمی به نام قلعه اسعد دارد.

آثار تاریخی
مردم راستاب بر اساس شواهد تاریخی و از دوران باستان در جبهٔ برآفتاب کوه جهانبین ساکن بوده‌اند محوطهٔ باستانی گنجگاه ۱و۲ مربوط به دوران عیلامیان وهخامنشیان (این دو محوطه با شماره ی۲۶۵۶۹و۲۶۵۶۸درفهرست آثار ملی ثبت شده‌اند) محوطهٔ سیاه دان مربوط به دوران اشکانیان (این محوطه با شماره ی۲۶۵۶۷درفهرست آثار ملی ثبت شده) ومحوطهٔ درهٔ جنی مربوط به دوران ساسانی (این محوطه با شماره ی۲۶۵۶۶درفهرست آثار ملی ثبت شده) ومحوطهٔ بارغون وتپهٔ خالو هادی که مربوط به دوران اسلامی می‌شوند ومتأسفانه تاکنون به ثبت ملی نرسیده‌اند تا همین بافت کنونی راستاب حلقه‌های به هم پیوستهٔ تاریخ این روستا را شکل می‌دهند با وجود دنباله دار بوده تاریخ این روستا را تشکیل می‌دهند.
هستهٔ اولیه راستاب را فامیلهای خسروی،امینی تشکیل می‌داده‌اند وفامیلهای دیگر یا ازشاخه‌های این فامیلها هستند یا در صد سال اخیر و از نقاط دیگر به راستاب کوچیده‌اند.

همهٔ مردم راستاب حتی کسانی که از روستاهای ترک‌نشین “مره” “هرچگان””جونقان”به این روستا آمده‌اند به زبان بختیاری سخن می‌گویند. در واقع راستاب تنها روستای محال میزدج است که به جای لهجهٔ میزدجی با لهجه‌ای مشابه عشایر بختیاری صحبت می‌کنند.

در گذشته راه راستاب مالرو بوده و در زمان جادهٔ باستانی دز پارت (شاخه‌ای از جادهٔ ابریشم که هند را به بغداد از راه سیستان-کرمان-یزد-اصفهان-چهارمحال-اهوازوبغداد) از دوشاخهٔ ایل راه شورگاه وایل راه گردنه تشکیل می‌شده

بافت تاریخی راستاب
بافت قدیم روستا که در جنوب غرب روستای کنونی واقع است که بعد از ویرانی قلعهٔ باقرخان (محوطهٔ بارقون کنونی) بر اثر زلزله به محل کنونی منتقل شد از آخرین شواهد وجود ویرانه‌های این قریه حمامی بوده که در سالهای قبل از انقلاب ت و به منظور استفاده از آجر آن برای ساخت خانه در راستاب کنونی تا روی پی ویران شده که با توجه به ابعاد آجرها مربوط به عصر سلجوقی است. حتی تا به امروز در زمان شخم زمین‌های این ناحیه ابزار کار وکشاورزی زیادی توسط اهالی یافت می‌شود.

روستای جدید را درمیان چشمه سارهای دامنهٔ کم شیب جهان بین ساختند در بافت قدیم که از شمال تا «تنبلی» از شمال غرب تا «سورد سر کندال نظرگاه» از جنوب وجنوب غرب به «رو گه» (راه گاه) و از غرب به کندالهای «من ده» امتداد داشت بیش از بیست چشمه وپنج برکه یا کندال پرآب ویک حوض بزرگ ۱۰در۱۰ گزی وجود داشته که همه بجز حوض وبرکه‌ها هنوز باقی هستند وجود داشته.

بافت روستا
راستاب قدیم با بافتی متراکم وارگانیک در کنار مسیر جویبارها وبا همان الگوی مسیر آبراه‌ها شکل گرفت قدیمی‌ترین بنای تاریخ دار روستا خانه کدخدا در مجاورت میدان حوض به سال ۱۱۳۱قمری بازمی‌گردد. میدان حوض که به شکل مربع ابعادش کمی بیشتر از خود حوض بوده در کنار مسجد روستا (مسجد قدیم ویران شده وبجایش بنای جدیدی ساخته شده) وخانهٔ کدخدا قرار داشته که محل اجتماع برگزاری مراسم جشن وعذاداری‌های مذهبی بوده در کنار این میدان چند کتیبه تاریخ راستاب را که کهن‌ترین قریه از میزدج سفلی است را برخود داشته که اکنون در سازمان میراث فرهنگی نگهداری می‌شوند. وشیر سنگی پانصد ساله میان حوض که در سال۸۸ به‌طور نا معلومی ناپدید شد.

حمام قدیم روستا از دورهٔ صفوی و در مکانی باهمین نام قرار دارد. گورستان راستاب در جنوب همین مکان کنونی بوده که به مرور زمان به وسعت آن افزوده شده.
محوطهٔ حمام جدید (ساختمان تعاونی) که به گمان بعضی قبرستان قدیم راستاب است در واقع گورستانی مربوط به دوران پیش از اسلام است. این مهم بر اساس مشاهدات این جانب از گورهای این ناحیه ونحوهٔ دفن مردگان با حالت چمباتمه وبا جواهراتی از جنس شیشه یا احتمالاً یشم بر من اثبات شد. در سال‌های اخیر بسیاری از این گورهای تاریخی بر اثر بی‌توجهی از بین رفنه‌اند.
اسعدیه راستاب دریک کیلومتری شمال شرقی راستاب در امتداد بالایی درهٔ راز «باغ پایین» یا همان مجموعه کاخ‌های اسعدیه قرار دارد؛ که متأسفانه هیچ‌کدام از ابنیهٔ با ارزش این باغ به ثبت ملی نرسیده. این مجموعه به ترتیب از بالا امارت خان باباخان اندرونی کوشک محمد خان سالار اعظم (پسر کوچک جعفر قلی خان ایل خانی معروف به سرداراسعد دوم فاتح تهران. برادر زادهٔ سردار اسعد اول وصمصام الصلتنه نخست وزیرمشروطه احمدشاه. برادر امیر بهادر علی قلی خان سردار اسعد سوم ووزیر جنگ ایران وبرادر زاده سردار مریم وپسردایی علیمردان خان چهارلنگ بوده. توسط احمد شاه به لغب سالار اعظم ملغب شد. او آخرین سردار بختیاری بود شجاعت او در حدی بود که به محمد خان هیبرون مشهور شد در سن ۲۱سالگی در فتح تهران دوشادوش پدر وبرادران به فرماندهی قشون پرداخت. در نبرد شیر علیمردان خان او وبرادر تنی اش خان باباخان که از یک مادر بودند تنها کسانی در طایفهٔ ایلخانی بودند که از شیر علیمردان پسر عمه ی خود دفاع کردند که خان باباخان به همین دلیل و در همانسالها ی اعدام علی مردان اعدام ومحمد خان هم سال‌ها در زندان بود.
این سردار بزرگ‌سالهای آخر عمر خود را صرف سرکوب راهزنان وطوایفی نمود که از سکنهٔ چهارمحال وکهکلویه وبویر احمد و دیگر مناطق لرنشین صلب آرامش می‌کردند. هنوز خاطرهٔ برخورد او با راهزنان ودزدان در میان مردم منطقه نقل می‌شود”ادامهٔ مطلب بزودی در بخش فرهنگ وآداب و رسوم همین وبلاگ منتشر می‌شود”)که شباهت زیادی با کوشک جونقان دارد این کوشک با باغی که او را دربرگرفته در سال‌های اخیر به بخش خصوصی فروخته شده وورود به آن توسط مالک کنونی ممنوع شده باخبرشدم که این کوشک زیبا در سال ۱۳۸۸ بدست افراد ناشناس به آتش کشیده شده وچیز زیادی از آن باقی نیست که همین ساختمان بی سقف در صورت بی‌توجهی سر نوشت کاخ پایین را پیدا می‌کند و در آخر کاخ بیرونی یا امارت پایین که در نزدیکی جادهٔ کنونی راستاب به چلیچه بوده اکنون بطور کلی ویرات شده وبجای آن بیمارستان ساخته‌اند وجز آثار محدود چیزی از آن قابل دیدن نیست!!!
مالکیت راستاب
ملکیت روستای راستاب از شمال غرب تا رودخانهٔ میانی درهٔ راز از جنوب و جنوب غرب تا رود گرداب (لوار گرد او) و از شمال شرقی گود یادرهٔ گنجگاه وانتهای مزارع بارقون (باقرخان) و از شمال تا ارتفاعات دالانک جهانبین کوه بوده در فرهنگ وپندار مردم مزارع روستا به چهار ویلی (واحد مرسوم برای هرملک) یاشش دانگ (واحد بعد از قاجاریه) تقسیم می‌شده که هر دانگ به شانزده جو تقسیم می‌شده هر جو براساس میزان آب وحاصلخیزی محاسبه می‌شده ۹۶ جو ملک راستاب بدون احتساب باغات میوه ومراتع دامپروری راشامل می‌شده است.
دو دانگ یا۳۲جو از راستاب که شامل درهٔ راز می‌شده در مالکیت محمد خان وهرمز خان ایلخانی بوده ومابقی به مردم روستا تعلق داشته مراتع شمالی راستاب اکثراً از تیره‌های مختلف هفت لنگ بختیاری وگله داران راستاب است.
آداب و رسوم
بر اشکنون
هنمانطور که در بخش مالکیت اراضی راستاب بیان شد در گذشته مزارع راستاب برحسب واحدی به نام ویلی یا شعیر تقسیم‌بندی می‌شدند. راستاب از پنج ویلی تشکیل شده بوده که مردم روستا وبر حسب برنامه‌ریزی وبه‌طور دسته جمعی در چند روز مقرر به نوبت محصولات هر ویلی را برداشت و پس از برداشت وبر اساس سهام هر یک در بین اهالی تقسیم می‌شده که از برداشت هر ویلی تا نوبت بعداهالی روستا به زیارت یکی از امامزادگان همجوارمی رفتند که از آن میان می‌توان به باباشادی/ پیرغار/آبمراد/ملک خاتون اشاره کرد.
هر سال یک ویلی معلوم به عنوان شعیر آخر مشخص و پس از اتمام کار مزارع دیگر و در روزی که ساعت خوش باشد هر طایفه با بهترین درو گرهایش بر سرزمین حاضر می‌شوند ویک بر زمین که شامل یک ردیف از محصول است را انتخاب کرده و در حالی که همه برای تماشا آمده‌اند مسابقه شروع می‌شود گروه بازنده گروهی است که کاهلی کرده ودیر تر از همه درو را به پایان برساند که به اصطلاح می‌گویند «بر بر فلانی شکست» این مراسم از رسوم بازمانده از جشن مهرگان بوده که در تلاقی روز مهر با ماه مهر و به نشان از تشکر خدا برگزار می‌شده زرتشتیان ایران هنوز این جشن را برگزار می‌کنند.
روز براشکنون تا شب اهالی در کنار خانواده‌ها شان و در طبیعت مانده وعصر محصولات را به خرمن می‌آورده‌اند.
نوروز
در راستاب جشن نوروز از سمنوپزون آغاز وتا سیزده بدر ادامه دارد.
سمنو پزون
توسط یکی از اهل فامیل ازروزها پیش دانه‌های گندم خیسانده و برای جوانه زدن آماده شده وهر روز برای جلوگیری از گندیدن شسته می‌شوند. میزان این این جوانه‌ها بسیار زیاد ونگهداری از آن‌ها کاری سخت است که به کمک مردان نیاز دارد پس از آماده شدن جوانه‌ها در روزی که ساعت خوش باشد فامیل گرد هم جمع شده آب جوانه‌ها را می‌گیرند و در شامگاه دیگ‌ها رابار گذاشته وبا هم زدن دائم از ته گرفتن آن جلوگیری می‌کنند در آن شب تاصبح همه بیدار اند ودور بزرگ فامیل جمع می‌شوند و به دعا ونماز وتعریف حکایت ومتل‌های کهن شب ر تا سحر بیدار می‌مانند. فامیل با همزدن بنوبت هم به یکدیگر کمک کرده هم در حین هم زدن آرزوهایشان را از خدا می‌خواهند. وقتی سمنو به مرحلهٔ مناسب رسید در آ «ن را گذاشته به استلاح سمنو را دم می اندارند بعد از آماده شدن سمنو را برای خوردن وهفت سین میان همه تقسیم می‌کنند. برای انجام هر مرحله افراد حتماً وضو می‌گیرند مراسم سمنوپزون ازاهمیت واحترام بالایی در میان مردم راستاب برخوردار است.
چهارشنبه سوری
در هر کوچه آتشی بر پا کرده بر طبق رسوم ایران سه دور دور آن چرخیده واشعار فورکلور زیر را می‌خوانند:
سوری مو ز تو—-زردی تو ز مو
غم بره شادی بیو مهنت بره روزی بیو…
سپس ظروف لب پریده وکهنه را شکسته وسال نو رابدون آن‌ها شروع می‌کنند.
عیدی دادن به زنان فامیل
هر مرد براساس سن وموقعیت مالی عیدی شامل پول –پارچه –میوه- آجیل عید با شام شب عید را برای خواهران عمه‌ها خاله‌ها دختر برادر وخواهر خود می‌فرستد. وظیفهٔ این کار بر عهدهٔ جوانترین پسر آن اولاد است که توانایی لازم را جهت این کار دارد. پس از رساندن عیدی که در طبقی بزرگ چیده می‌شود شخصی که عیدی را گرفته به آن پسر جوان چیزی به عنوان دشت اول سال هدیه می‌دهد.
سبزی عید
مادر یا خواهر بزرگ در هر خانه به تعداد افراد خانواده سبزی به آب می‌ریزد. سبزی کسانی که ازدواج کرده‌اند برایشان فرستاده ومابقی تا روز سیزده بدر درخانه می‌مانند.

خانه تکانی
خانه تکانی در راستاب را از تقویم جلالی ساعت می‌بینند. روزهای اول همسایه‌ها با هم قالی‌ها را به کنار چشمه‌ها برده ودسته جمعی آنهارا می‌شویند. اگر در این روزها از راستاب بگذرید از بام هر خانه چند قالی آویزان است. در روزهای بعد اهالی رختخواب‌ها ومنسوجات خود را از خانه بیرون آورده آفتابی می‌کنند. این کار به دلیل از بین رفتن نم وبوی زمستان ازخانه است. مردها که صبح زود عازم دره راز شده‌اند با خاک سفیدی که از آنجا آورده‌اند اندودی می‌سازند که بوسیلهٔ جارو وتوسط زنان به دیوار پاشیده دیوار هارا سفید می‌کنند. دختران جوان پس از اتمام سفیدکاری با رنگ‌های طبیعی بر روی دیوارها نقوشی بر گرفته از فرشها وگلیم‌های محلی کشیده وپسرجوان خانه شاخهٔ سروی که با از جهانبین یا از باغ اسعدیه آورده بر فراز درب خانه آویزان می‌کند. گاهی در این موسم هر چند خانواده با هم گوسفندی را چهار پا گرده (قربانی که گوشتش به چهار قسمت تقسیم می‌شود وبین خود چهار خانواده که قربانی کردند تقسیم می‌شود) گوشتش را قلیه شده برای نوروز آماده می‌کنند. مادرها نانی به نام «کاکول» که شیرینی مردم چهار محال بوده می‌پزند و وعود در تمام روزهای آخر سال عود و اسفند (دینشت) در خانه می‌سوزانند.
آجیل عید راستابی‌ها در گذشته برنجک وگندم برشته وبا شاه دانه وخشکبار بوده که آماده کردن وبودادن آن را مادر خانه انجام می‌داده.
تخم مرغ عید
در روزهای آخر مانده به نوروز کودکان تخم مرغ‌های عید را با روناس وپوست گردو و پوست پیاز وحنا و… رنگ می‌کنند. دخترکان تخم مرغ هارا به هم هدیه داده وپسر بچه‌ها در شب عید با طنابی از دستمالهای رنگی که به هم گره خورده‌اند از فراز بامها چاوش خوانی کرده دستمالها را پایین فرستاده ومردم روستا عیدی را که ئعموما پول آجیل یا تخم مرغ عید است به دستمال بسته وپسر بچه‌ها آن را بالا می‌کشند.
سال تحویل
سال نو در کنار هفت سین سیب- سبزه-سکه- سمنو- سپند – سیر وسماق که بر روی کرسی پهن است آغاز می‌شود. روی سفرهٔ عید تکهٔ نانی به نشان برکت شاخهٔ سروی به نشان زندگی آینه وقرآن وشاهنامه به همراه یک نارنج می‌گذارند. ماهی را پسرها از جوی توی کوچه می‌گیرند.در قدیم برای درک لحظهٔ سال تحویل خانواده دور کرسی جمع شده به تخم مرغ میان آن نگاه می‌کردند در میان آنا اعتقادی وجود داشته که در لحظهٔ تحویل سال تخم مرغ سفرهٔ عید تکان می‌خورد. بادیدن تکان اولین تخم مرغ سال نو شروع می‌شده.همچنان با سیری در ایران همراه باشید تا با دیگر روستاهای فارسان آشنا شوید.
دید وبازدید
همه لبان تمیز پوشیده از بزرگ فامیل شروع می‌کنند. مراسم بعد از روبوسی وتبریک با گلاب پاشی به میهمانان وصرف پذیرایی ختم می‌شود.
گاو آمدن
در ایام نوروز و در روزی با ساعتی مبارک کشاورزان گاوهای نر را با گاوآهن به سرزمین کشاورزی برده وشیاری برزمین می‌انداختند تا هم زمین بیدار شود وهم گاوها برای کار آماده شوند.
شنبه گردش
اولین شنبهٔ سال را همهٔ مردم آبادی به بیرون از روستا می‌روند وتا غروب آنجا می‌مانند. بازی این روز هفه سنگ وچوپل است عصرانه آش دوغ باسبزی‌های بهاری آماده و در میان فامیل پخش می‌شود.
سیزده بدر
روز وداع با جشن نوروز در این روز دخترکان سبزه هارا به هم گره زده درآب روان می‌اندازند به امید گشایش بخت وبایک دنیا آرزو. وپسربچه‌ها ماهی‌هایی که در اول سال برای سفرهٔ عید گرفته بودند را آزاد می‌کنند. براستی پدران ما از هر موقعیتی برای شادی ودور هم بودن استفاده می‌کرده‌اند.

روستای سپیدانه

سپیدانه، روستایی از روستاهای فارسان از توابع بخش باباحیدر که در استان چهارمحال و بختیاری واقع شده است. این روستا در دهستان سراب بالا قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۱۶۸ نفر بوده‌است. مردمان این روستای بختیاری نشین از طایفه از طایفه بزرگ مالملی و تیره کوراوند هستند.

روستای شریف‌آباد

شریف‌آباد (فارسان)، مرکز دهستان سراب علیا از روستاهای فارسان که در استان چهارمحال و بختیاری واقع شده است. این روستا در دهستان سراب بالا قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۲۵۷ نفر (۵۰ خانوار) بوده‌است.

روستای عباس‌آباد

عباس‌آباد (باباحیدر)، روستایی از روستاهای فارسان از توابع بخش باباحیدر که در استان چهارمحال و بختیاری واقع شده است. این روستا در دهستان سراب بالا قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن زیر سه خانوار بوده‌است.

روستای عیسی‌آباد

عیسی‌آباد، مرکز دهستان سراب سفلی از توابع بخش باباحیدر شهرستان فارسان که در استان چهارمحال و بختیاری واقع شده است. این روستا در دهستان سراب پایین قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۱۹۰۷ نفر (۴۳۵ خانوار) بوده‌است.

روستای قلعه اقبال

قلعه اقبال، روستایی از روستاهای فارسان از توابع بخش باباحیدر که در استان چهارمحال و بختیاری واقع شده است. این روستا در دهستان سراب بالا قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۲۹ نفر بوده‌است.

روستای قلعه امیدآباد

قلعه امیدآباد ، روستایی ازروستاهای فارسان از توابع بخش باباحیدر که در استان چهارمحال و بختیاری واقع شده است. این روستا در دهستان سراب بالا قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۱۹۸ نفر بوده‌است.

روستای قلعه حاج جهانقلی

قلعه حاج جهانقلی، روستایی از روستاهای فارسان از توابع بخش باباحیدر که در استان چهارمحال و بختیاری واقع شده است. این روستا در دهستان سراب بالا قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۴۵ نفر بوده‌است.

روستای کران

کُران، روستایی از توابع بخش جونقان شهرستان فارسان که در استان چهارمحال و بختیاری واقع شده است. این روستا در دهستان میزدج سفلی قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۴۰۴۹ نفر (۱۱۹۳ خانوار) بوده‌است.
وجه تسمیه نام روستا
کران در لغت به معنی چمنزار سرسبز و محل پرورش اسب است که علت نامگذاری چمنزار بودن بخش وسیعی از ارضی روستا، بعلت بالا بودن سطح آب و وجود چشمه‌های متعدد، در گذشته‌است.
تولیدات کشاورزی
عمده سطح زیر کشت زمین‌های زراعی این روستا به زراعت چوب اختصاص دارد. در گذشته محصولات این روستا شامل برنج و عدس بوده، این روستا در سال‌های گذشته دارای دامپروری پررونقی بوده‌است. «کران»؛ طولانی‌ترین روستای کشور به خاطر توسعه در کنار جاده می‌باشد.
روستای کران یکی از روستاهای چهارمحال و بختیاری در شهرستان فارسان است که خانه‌های روستایی در این روستا دریک خط ممتد ساخته شده‌است و موجب شده که روستا شکل و ساختار خاصی پیدا کند و در عین حال به عنوان طولانی‌ترین روستای کشور شناخته شود. خانه‌های مسکونی در این روستا در یک خط ممتد (بیش از هفت کیلومتر) ساخته شده‌است و موجب شده‌است این روستا شکل و مورفولوژی خاصی پیدا کند. اهالی روستای کران دارای لهجه و گویش بختیاری هستند و شغل مردم روستای کران بیشتر در بخش کشاورزی است. ساختار مسکونی روستا ساختار خطی است. روستای کران دارای مساحت ۱۱۳٫۶ هکتاری بوده و ساختار مسکونی روستا ساختاری خطی است. روستای خطی کران از شمال به اراضی شهر پردنجان و از جنوب به روستای ده چشمه و فارسان متصل می‌شود، روستای کران از شرق به روستای چلیچه و از غرب به شهر فارسان متصل شده‌است.

روستای کوانک

کوانک، روستایی ازروستاهای فارسان از توابع بخش باباحیدر که در استان چهارمحال و بختیاری واقع شده است. این روستا در دهستان سراب بالا قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۲۵۷ نفر بوده‌است.

روستای گوشه

روستای گوشه، روستایی از روستاهای فارسان از توابع بخش جونقان که در استان چهارمحال و بختیاری واقع شده است. این روستا در دهستان جونقان قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۹۰۷ نفر بوده‌است.

روستای نصیرآباد

نصیرآباد (فارسان)، روستایی از توابع بخش باباحیدر شهرستان فارسان که در استان چهارمحال و بختیاری واقع شده است. این روستا در دهستان سراب بالا قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۷۷ نفر بوده‌است.

روستای نصیرآباد گله

نصیرآباد گله، روستایی از توابع بخش باباحیدر شهرستان فارسان که در استان چهارمحال و بختیاری واقع شده است. این روستا در دهستان سراب بالا قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۲۵ نفر بوده‌است.

روستای ویس‌آباد

ویس‌آباد ، روستایی از توابع بخش باباحیدر شهرستان فارسان که در استان چهارمحال و بختیاری واقع شده است. این روستا در دهستان سراب بالا قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۶۶ نفر (۱۲خانوار) بوده‌است.