به گزارش ایرنا، بنای تاریخی «رصدخانه مراغه» که زمانی مرکز شکوفایی علوم و فنون، آغاز عصر طلایی تمدن ایران زمین و حضور دانشمندان شهیر آن دوران در این خطه زرخیز بود، برای احیا به انتظاری نافرجام و مبهم نشسته است.
رصدخانه ای که روزگاری الگوی بسیاری از بناهای عظیم و مشهور دنیا از رصدخانه چین تا سمرقند در قرون گذشته و مراکز نجومی در اروپا و آمریکا در عصر حاضر بوده است، اکنون حال و روز خوشی ندارد.
این بنا به عنوان سرآغاز تمدن شکوهمند ایرانی و اسلامی به رغم وعده های بسیار در دولت های مختلف، همچنان منتظر اقدامی موثر برای احیا، ساماندهی و تجهیز است.
سخنرانان و مسئولان عالی رتبه کشوری، استانی و شهرستانی و حتی دانشمندان و صاحب نظران بارها در مجامع ملی و بین المللی به وجود این اثر کهن علمی و تاریخی بالیده و به آن استناد کرده اند اما همه این شعارها حاصلی برای احیای رصدخانه مراغه نداشته است.
رصدخانه تاریخی و مشهور مراغه سال ها با نداری، بی توجهی و وعده های بدون عمل سپری کرده و اکنون در آستانه تخریب و نابودی کامل است که اگر اقدامی عاجل در این زمینه انجام نگیرد، چه بسا چند سال بعد دیگر اثری از آن به جا نماند؛ اثری که بازدیدکنندگان خارجی و داخلی پس از حضور در آن، به تاسف و تاثر از وضعیت غمبار این بنای تاریخی بسنده می کنند.
در این میان حضور متعدد روسای سازمان میراث فرهنگی و معاونان وی و مسئولان استانی و شهرستانی در مراغه برای بازدید از رصدخانه تاریخی، به رغم وعده و وعیدهای آنان برای احیای آن تاکنون نتیجه ای نداشته است.
از سوی دیگر واقع شدن این رصدخانه در اراضی سایت یکی از نهادهای امنیتی کشور از مهم ترین علل بی نتیجه ماندن تلاش ها برای احیای آن است؛ البته در جریان سفر سال گذشته هیات دولت به آذربایجان شرقی و مراغه، تصمیماتی در این خصوص گرفته شد که ظاهرا این تصمیمات نیز ثمر و نتیجه ای نداشته است.
دستگاه های پلانتاریوم (آسمان نما) که از سوی میراث فرهنگی و با هزینه کرد میلیاردی برای تجهیز این رصدخانه خریداری شده، به دلیل بلاتکلیفی آن، در گوشه ای در حال خاک خوردن است و ساماندهی مسیر دستیابی به این رصدخانه نیز که شهرداری مسئولیت آن را برعهده گرفته به دلیل مشخص نشدن تکلیف اراضی این اثر تاریخی راکد مانده است.
عضو مجلس خبرگان رهبری و امام جمعه مراغه با تاکید بر لزوم توجه مسئولان به احیای رصدخانه مراغه گفت: مسئولان کشوری باید برای رسیدگی و احیای این بنای ارزشمند تاریخی به عنوان اثری بین المللی ودر شان ایران اسلامی اهتمام کنند.
آیت الله محمد پورمحمدی افزود: بارها این امر را به مسئولان کشوری برای رسیدگی به احیای این اثر فاخر علمی و فرهنگی گوشزد و بیان کرده ام.
وی ادامه داد: مسئولان امر باید به رصدخانه مراغه به چشم یک اثر ارزشمند و طرح ملی نگاهی دوباره کرده و بودجه ای شایسته و طرحی مناسب برای این منظور تهیه و اقدام کنند.
وی اضافه کرد: احیای رصدخانه تاریخی مراغه نیازمند بودجه کلان و ملی توسط مسئولان کشوری بوده و با بودجه شهرستانی در این زمینه کار چندانی انجام نخواهد شد.
فرماندار مراغه نیز در جریان سفر ۲ روز قبل مدیرکل میراث فرهنگی آذربایجان به این شهرستان از اوضاع نابسامان رصدخانه تاریخی انتقاد کرد و خواستار رفع مسایل و مشکلات آن شد.
حمید شکری گفت: راه دسترسی این اثر تاریخی به خاطر بارندگی های اخیر ریزش کرده و به مسیری حادثه ساز تبدیل شده و نبود اعتبار، مانع بزرگی بر سر راه ساماندهی این اثر تاریخی است که امیدواریم با مساعدت و توجه ویژه میراث فرهنگی استان، رصدخانه تاریخی مراغه دوباره به روزهای اوج خود بازگردد.
رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مراغه نیز در گفت و گو با ایرنا، کمبود بودجه را مهمترین مشکل برای احیای رصد خانه مراغه عنوان کرد.
یعقوب طالبی افزود: با مشارکت شهرداری مراغه و با رفع برخی مسائل ساماندهی محوطه، خواناسازی آثار تاریخی و امکانات رفاهی در کنار اثر تاریخی رصدخانه انجام می شود.
وی اضافه کرد: با وجود قول مساعد مسئولان کشوری مبنی بر تخصیص بودجه مناسب برای احیای این اثر تاریخی، تاکنون اقدامی در این زمینه تاکنون انجام نشده است.
عدم تخصیص بودجه در قالب برنامه های بودجه سالانه کشور برای احیا و نجات رصدخانه مراغه بزرگترین مانع برای تحقق آرزوی چندین ساله مردم این خطه برای بازنمایی نماد تمدن ایران زمین است.
به گزارش ایرنا، رصد خانه مراغه که این روزها آثار کمی از آن به جا مانده و سازه فعلی پوششی روی سازه قدیمی آن است، یادگاری از دوران طلایی علم و فرهنگ ایرانی اسلامی در دنیا محسوب می شود که در سال ۶۵۷ قمری بنا شد و در برپایی آن شخصیت های بزرگی مثل علامه قطب الدین فخرالدین مراغی، محی الدین مغربی، علی بن محمود نجم الدین الاسـطرلابی و دیگر بزرگان آن روزگار مشارکت داشتند.
در نیمه دوم قرن هفتم هجری قمری، خواجه نصیرالدین طوسی با استفاده از قدرت و نفوذ خود در دربار هلاکو خان، تاسیس رصدخانه را آغاز و توانست این مرکز علمی جهان اسلام را تاسیس کند.
ساخت بنای رصـدخانه ۱۵ سال به طول انجامید و در این مدت به دستور هلاکو، کتاب ها و اسباب و آلات علمی و نجومی بسیاری در آن جمع شد.
اهمیت رصدخانه مراغه نه تنها به دلیل اهمیت تاریخی، بلکه به خاطر علم و دانشی است که در آن گردهم آمده بود و سال ها بر جهان تاثیر گذاشت، چنان که این رصدخانه کتابخانه ای با ۴۰۰ هزار جلد کتاب خطی و ابزارهای اخترشناسی از جمله ذات الربع دیواری به شعاع ۴۳۰ سانتیمتر، کره های ذات الحلق، حلقه انقلابی، حلقه اعتدالی و حلقه سموت، زیج ایلخانی که شهرت جهانی دارد و بسیاری آثار و اشیای دیگر را شامل می شد.
رصدخانه مراغه که با شماره ۱۶۷۵ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده نه تنها کاملترین رصدخانه ای است که تا زمان خود ایجاد شده، بلکه نخستین رصدخانه مجهز قبل از کشف دوربین به شمار می رود، به طوری که تا ۳۰۰سال بعد رصد خانه ای با آن امکانات در غرب به وجود نیامده است.
به گواه تاریخ این مجموعه تا سال ۷۰۳ هجری قمری یعنی تا زمان سلطان محمد خدابنده فعال بوده ولی پس از آن بر اثر عوامل متعدد همچون تغییر پایتخت و بی توجهی حکام رو به ویرانی رفت و در حال حاضر آثاری از بناهای متعلق به آن باقی مانده است.
شهرستان مراغه با حدود ۵۱۵ اثر تاریخی و تپه های شناسایی شده جزو ۱۰ شهر دارای بافت غنی تاریخی و فرهنگی در کشور محسوب می شود که حدود ۳۰۰ اثر تاریخی آن در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
نظر کاربران :
هیچ نظری برای این مطلب ثبت نشده است. شما اولین نفر باشید.