شهر تودشک یکی از شهرهای استان اصفهان واقع در مرکز جغرافیایی ایران است. شهر تودشک در شرق بخش کوهپایه شهرستان اصفهانقرار دارد.
شهرداری این شهر در سال ۱۳۸۰ خورشیدی تشکیل شد.
تودشک مطابق سرشماری سال ۱۳۹۰ جمعیتی برابر با ۴۲۲۹ نفر داشته است.
موقعیت جغرافیایی
شهرتودشک در بخش کوهپایه از شهرستان اصفهان ودر فاصله ۹۰ کیلومتری شرق مرکز استان قرار دارد. این شهر در سال ۱۳۸۰ از تلفیق نقاط تودشک، تودشکچوئیه، صادق آباد، رجان، مزرعه نو و مزرعه کهنه و دهکدههای کوچکتر در منطقه (قندی، انگرود، انجیران و لاگزی) شکل پذیرفت. دو نقطه تودشک و تودشکچوئیه در امتداد محور ارتباطی اصفهان- نایین قرار دارد وسایر نقاط سکونتگاهی در جنوب محور ارتباطی با فاصله ۵۰۰ تا یک کیلومتر نسبت به همدیگر استقرار دارند. تودشک در سمت شرقی بخش کوهپایه قرار گرفتهاست از طرف شمال به شهرستان اردستان، از شرق به شهرستان نایینو استان یزد، از جنوب به بخشهای جلگه و بن رود و به دهستان جبل بخش کوهپایه محدود میشود. این محدوده در عرض جغرافیایی ۳۲ درجه و ۲۳ دقیقه و ۳۲ درجه و ۴۹ دقیقه و طول جغرافیایی ۵۲ درجه و ۳۱ دقیقه تا ۵۲ درجه طول شرقی قرار گرفتهاست. ارتفاع از سطح دریا در سمت جنوبی ۱۰۸۰متر و در قسمت شمالی ۲۴۰۰ متر میباشد که با شیبی ملایم به سمت جنوب زاینده رود سرازیر میشود. مرکز دهستان شهر تودشک میباشد که در ۲۰ کیلومتری شهر کوهپایه در موقعیت ۳۲ درجه و ۴۲ دقیقه عرض شمالی و همچنین ۵۲ درجه و ۴۰ دقیقه طول شرقی از نصف النهار گرینویج در کنار جاده ترانزیت اصفهان، به پنج استان جنوب و جنوب شرقی کشور قرار دارد. بر این اساس بطور مستند می توان گفت از لحاظ موقعیت جغرافیایی شهر تودشک تقریباً در مرکزیترین نقطه نقشه کشور ایران قرار گرفته است.
تاریخچه
نقاط تودشک و تودشکچویه ظاهراً از پیشینه تاریخی یکسانی برخوردار میباشند و به علت قرارگیری در کنار همدیگر داری هماهنگی فرهنگ و آداب و رسوم میباشند . لغت تودشک ، از کلمه تودشتک بوده به این مفهوم که به لحاظ وجود ارتفاعات اطراف این نقطه فضای بازی جهت کشاورزی به وجود آمده و تقریباً نسبت به اطراف حالت دشت داشتهاست و به مرور زمان به تودشک تغییر نام یافتهاست تودشکچویه به معنای تودشک کوچک میباشد. در خصوص وجه تسمیه نقطه صادق آباد، بانی و شکل دهنده آن دارای اهمیت است و در زمینه نقاط مزرعه کهنه و نو شکل گیری تمدن و تقدم و تاخر آنها قابل توجهاست و وجه تسمیه رجان مشخص نیست. منشا پیدایش نقاط تودشک و تودشکچویه کاملاً مشخص نیست ولی سابقه نقاط مزبور بسیار طولانی است به نحوی که برخی این سابقه را به زمان قبل از میلاد نیز میرسانند. این پیشینه را با بررسی گویش و ساختار معماری منطقه و همچنین نوع کشاورزی و زندگی مردم این منطقه بوضوح مشخص میباشد. همچنین در اطراف این منطقه مدارکی مبنی بر ارتباط قوی مردم این منطقه با کرمان، شیراز، نایین، یزد، زابل دارد.
همچنین بهاء الدین پدر خواجه شمس الدین محمد بن محمد حافظ شیرازی (حدود ۷۲۷-۷۹۲ هجری قمری)، شاعر و غزلسرای بزرگ قرن هشتم ایران و یکی از سخنوران نامی جهان تاجر و از اهالی تودشک یا تودشکچو بوده است. البته محل تولد حافظ شهر شیراز بوده است و در شیراز زندگی نموده و نیز وفات یافتهاست. پس از وفات پدر حافظ در سن هشت سالگی و دوران طفولیت به همراه مادرش به شیراز مهاجرت نمود و نزد خانواده مادری دوران کودکی را سپری کرد. بسیاری حافظ شیرازی را بزرگترین شاعر ایرانی تمام دورانها میدانند. گفته شده که حافظ در تمام عمر در شیراز ماند و هرگز به سفر نرفت، تنها یک بار قصد کرد تا از زادگاه پدری خود دیدار نماید که به هر حال این سفر بدلایلی انجام نشد. بدنبال شکل گیری نقاط تودشک و تودشکچو مزارع صادق آباد، مزرعه نو و کهنه و رجان به عنوان مراکز فعالیت کشاورزی شکل پذیرفتهاند روند توسعه نقاط تودشک و تودشکچویه به صورتی است که دو بخش قدیمی و جدید در آن وجود دارد، بخش قدیمی بافت با سابقهای را تشکیل میدهد و بافت جدیدی سابقه کمتری دارد. در هر دونقطه تودشک و تودشکچو بافت جدید شامل محلههایی است که عمدتاً در سالهای پس از انقلاب شکل گرفتهاست از این محلههای میتوان از محله نوبنیاد جنوب غربی تودشک و محله نوبنیاد شمال غربی تودشکچویه نام برد. سایر نقاط تودشک به علت توسعه کم کالبدی و فیزیکی از تقسیم بندی قابل توجهی برخوردار نیستند. وجود اراضی بایر در جنوب غربی تودشک و نیز در شمال غربی تودشکچویه جهت توسعه مناسب را برای نقاط مناسب را برای نقاط مذبور زمینه سازی نمودهاست. به نحوی که شکل گیری محله نوبنیاد در جنوب غربی تودشک و واگداری قطعات زیادی از پلاکهای مسکونی به متقاضیان و شکل گیری برخی از آنها به خوبی توسعه فیزیکی تودشک را به سمت جنوب غربی نشان میدهد. همچنین شکل گیری واحدهای خدماتی و منازل مسکونی با تصرف اراضی بایر شمال شرقی تودشکچو و تشکیل محله نوبنیاد زمینه سازیهای توسعه کالبدی آن را به سمت شمال شرقی کاملاً روشن میدارد
مردمشناسی
شهر تودشک با جمعیت ۴۲۲۹نفر (برآورد ۱۳۹۰) در شرق بخش کوهپایه قرار دارد . از لحاظ جمعیتی در اکثر نقاط دنیا پراکنده شدهاند و به مشاغل گوناگون اشتغال دارند. اغلب مردم محلی به مشاغل خدماتی، کشاورزی، قالیبافی اشتغال دارند. از نقوش مورد استفاده در قالیبافی سبک نایین، اصفهان، کاشان و تبریز با مواد و الیاف مرغوب از جنس ابریشم میباشد. آثار بی نظیری از سالهای دور توسظ هنرمندان این شهر خلق شده و در حال حاضر در موزههای مهم دینا از این آثار نفیس نگهداری میشود.
شاید یکی از بهترین مدارک مستند موجود در باب مردم شناسی مردم تودشک در دهه ۱۳۳۰ شمسی، خاطرات هوشنگ گاشیری باشد. وی زندگی کوتاه در کنار مردم تودشک را سرآغاز نقطه عطف زندگی روشنفکرانه و ادبی خود می داند.
امروزه، مهاجرین تودشکی در مراکز مختلف مشغول به تحصیل یا فعالیت در امور اقتصادی، علمی و سیاست میباشند. بدلیل عدم وجود آب کافی برای رونق اقتصاد کشاورزی و کافی نبودن درآمد صنایع دستی و قالیبافی، جوانان تودشک از دوره قاجار به تدریج به نواحی مختلف مهاجرت نمودهاند. ابتدا اصفهان، تهران و کرمان بدلیل صنعتی بودن وجود جاذبههای کاری و استخدامی در معادن و صنایع و در دوره پهلوی و پس از انقلاب اسلامی به کشورهای آمریکایی و اروپایی برای تحصیل و کسب موقعیتهای اجتماعی و رفاهی بهتر. به عنوان مثال، یکی از مقاصد مهاجرت تودشکیها در ایالات متحده آمریکا منطقه شهر دالاس و حومه آن واقع در ایالت تگزاس میباشد . تعداد زیادی مهاجر تودشکی الاصل و بستگان نسل دومشان در این منطقه مقیم هستند .
از فامیلهای اصیل تودشک میتوان به تودشکی، زارعی تودشکی، اعتمادی تودشکی، رضائی تودشکی، حسینی تودشکی، محمدی تودشکی، کنعانی تودشکی، یوسفی تودشکی، عباسی تودشکی، حمامی تودشکی، قاسمی تودشکی، قاسمی تودشکچو، فیروزی تودشکی، حیدری تودشکی، مردانیان تودشکی، اکبری تودشکی نام برد. همچنین اقوام سلطانی، مصطوفی، علویپور رفسنجانی، قاسم زاده، العکراوی، باقری، قاسمی زاده و… بتدریج از دوران حکومت صفویان در زمان پایتختی اصفهان بین سالهای ۸۸۰ تا ۱۱۱۱ خورشیدی تا کنون به این شهر مهاجرت نموده و این منطقه خوش آب و هوا را برای سکونت انتخاب نمودهاند.
همچنین در دوره اشغال ایران پس از وقوع جنگ جهانی اول در نیمهٔ اول صفر ۱۳۳۳ قمری تعدادی از تجار و بازرگانان برای حفظ مال و ناموس خود از چنگ دولتهای انگلیس و روسیه و در امان ماندن از خطر تجاوز شهر تودشک را که تنها منطقه داری ثبات در این دوره تاریخی بود برای سکونت انتخاب نمودند.
سابقه سکونت این نقاط به دوران قبل از اسلام میرسد. در سالهای بسیار دور دین این منطقه زرتشتی بوده که حدود قرن ششم هجری قمری اسلام با مهاجرت اقوام مختلف و داد و ستد و ازدواج با مردم نواحی تودشک به تدریج وارد این منطقه شدهاست. اکنون دین اکثریت مردم اسلام است. در دوران جنک ایران و عراق ۴۰ نفر از اهالی تودشک کشته و تعدادی معلول شدند. زبان مردم تودشک فارسی با گویش نایینی است که با گویش معیار فارسی تا حدودی متفاوت است و ریشه در زبان باستان پهلوی دارد.
مشاهیر
مشاهیر شهر تودشک و حومه عبارتاند از:
پروفسور حسین تودشکی (محقق در آلمان)
دکتر حسن حسینی تودشکی (جراح فک و صورت معروف ایران و جهان)
دکتر علی حسینی تودشکی (متخصص جراحی مغز و اعصاب)
حسن سلطانی تودشکی (مدیر فیلمبرداری و بازیگر)
علی محمدی تودشکی (سیاسی)
حجت الاسلام والمسلمین مجتبی باقری تودشکی
رضا شمس پیرزاده (از مزرعه کهنه)
دکتر محمد باقر قاسم زاده (از شهرستان تودشکچویه)
دکتر روزبه شمس پیرزاده(از مزرعه کهنه)
دکتر محمد قاسمی برومند(جراح و متخصص چشم )
صنعت
به علت ضعف بخش کشاورزی در تامین در آمد، قسمتی از نیاز اقتصادی ساکنین از طریق صنعت به ویژه صنایع خانگی تامین میشود. وجود ۱۵ واحد کارگاهی در پیرامون شهر تودشک امکان اشتغال حدود ۳۰۰ نفر از سا کنین را فراهم آوردهاست، که میزان در آمد آنان با توجه به میزان تحصیلات، مهارت، سابقه و … خواهد بود. علاوه بر آن حدود ۲۰۰ نفر از زنان و مردان تودشک به فعالیت قالیبافی اشتغال دارند، که با توجه به نوع فرش تولیدی (نایینی) به طور ماهیانه یک نفر شاغل حدود ۴۰۰۰۰۰ ریال در آمد از این راه کسب مینماید. ولی به دلیل رکورد بازار فعلی فرش در حال حاضر رونق ندارد.
نظر کاربران :
هیچ نظری برای این مطلب ثبت نشده است. شما اولین نفر باشید.