آتشکده کاریان در شهر فیروزآباد در ۱۲۰ کیلومتری شیراز قرار دارد.آتشکده کاریان که نام دیگر آن آتشکده آذرفرنبغ یا آذر خورداد است به معنی آتش فره ایزدی است و اختصاص به موبدان داشت. آتشکده کاریان در زمان اردشیر بابکان بنا شده و بعد از حمله تازیان آتش آن به عقدای یزد متقل شده و تا ۷۰۰ سال در آنجا از آن نگهداری می‌شد. پس از آن آتشکده کاریان به اردکان یزد جا به جا می‌شود و سال ۱۳۱۸ شمسی به آتشکده شهر یزد برده می‌شود که هنوز نیز کماکان در آن محل افروخته می‌باشد.این اثردرتاریخ۲۵/۱۲/۷۹به شماره۳۴۱۷درفهرست آثارملی به ثبت رسیده است وتحت حفاظت سازمان میراث فرهنگی وگردشگری استان فارس قراردارد.هرگونه دخل،تصرف ویاتخریب درآن پیگردقانونی دارد.این آتشکده در شهرستان لارستان از شهرستانهای جنوبی استان فارس قرار دارد و فاصله آن تا شیراز ۳۹۴ کیلومتر است.
این آتشکده یکی از سه آتشکده بزرگ ایران در دوره ساسانیان بوده است .بسیاری از پادشاهان ساسانی از جمله اردشیربابکان، فیروز و انوشیروان با پای پیاده به زیارت این آتشکده آمده اند. مصالح به کاررفته در ساخت بناسنگ وگچ می باشد.مکان آن در شهر فیروز آباد یا اردشیر خره یا اردشیر خوره در ۱۲۰ کیلومتری جنوب شیراز است و کاخ بزرگ آن که توسط شاهنشاه اردشیر بابکان ساخته شده بود هم اکنون فرو ریخته است.آتشکده کاریان یا آذرفرنبغ در روستای کاریان از توابع بخش جویم می‌باشد که سالیان بسیار قبل پس ازساخته شدن کاخ اردشیر به دستور اردشیر بزرگ پادشاه آن زمان باید آتشی مقدس در آن افروخته می‌شد وآنها این آتش را از آتشکده آذرفرنبغ واقع در روستای کاریان به آنجا بردن و از آن زمان به بعد کاخ اردشیر به آتشکده کاریان معروف شد.
نقشه اصلی این آتشکده به شکل ذوزنقه بوده که اضلاع جلویی آن در حدود ۵ متر عرض و ۷ متر ارتفاع دارند. در جلو این ضلع سکویی به ارتفاع ۵/۱ متر از سطح زمین واقع شده‌است. برفراز این سکو در ارتفاع ۳متری روی دیواره حفره‌ای مثلثی شکل وجود دارد. مصالح به کار رفته در دیواره این آتشکده آجر و گل می‌باشد. روی صفهٔ آتشکده آثاری از راهرو و اتاق دیده می‌شود که به درون فرو ریخته‌است.این آتشکده یکی از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین آتشکده‌های زمان ساسانیان بوده و یکی از مهم‌ترین آتش‌های سه گانه زردشتی که مختص موبدان بوده، در آن جا می‌سوخته‌است. ساسان جد اردشیر بابکان تولیت این آتشکده را بر عهده داشته و ساسانیان همواره علاقه خاصی به این آتشکده داشته‌اند. اردشیر به همین جهت نام شهر را ارتخشر خوره ( ارت خشتر) نامید که به معنی شهر شکوه و جلال اردشیر است.
در دوران ساسانیان این آتشکده و زمین‌های اطراف آن محل حکومت رم کاریان بوده‌است. آن‌ها همان ایل پاسارگادی‌های هخامنشیان بوده‌اند که با کمک کردن به اردشیر بابکان در تأسیس حکومت ساسانیان مورد توجه او و سایر شاهان ساسانی قرار گرفته و آتشکده در مرکز حکومتی آن‌ها یعنی کاریان بنا شد. رم کاریان از شهر در مقابل حمله اعراب دفاع کرده و اعراب پس از چهار بار محاصره شهر، موفق به فتح آن شدند. ایل باصری که امروزه به کوچنشینی خود در استان فارس ادامه می‌دهد تنها بازمانده ایل پاسارگادیان دوره کوروش یا همان رم کاریان ساسانیان به‌شمار می‌رود.
منابع:
بیتوته
پادشا
باشگاه خبرنگاران جوان
ویکیپدیا
نظر کاربران :
هیچ نظری برای این مطلب ثبت نشده است. شما اولین نفر باشید.