یخدان راور ، یکی از آثار تاریخی شهرستان راور می باشد که مربوط به اواخر دوران قاجار می باشد. این بنای تاریخی در تاریخ ۲۸ دی ۱۳۷۹ با شمارهٔ ثبت ۲۹۴۴ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این یخدان گودال بسیاربزرگ سرپوشیده در زمین است که در فصل زمستان در آن یخ انبار کرده و برای تابستان نگه می داشتند. در واقع یخدان در گذشته محل نگهداری و جمع آوری یخ برای فصل تابستان بوده و در مناطق گرمسیر از اهمیت بسیار برخوردار بوده اند.
یخدان راور از جاذبه های تاریخی با ارزش دوره قاجار در راور کرمان است. یخدان ها با استفاده از مصالحی همچون سنگ، خشت، کاهگل و آجر در ساخته میشدند. همچنین یک دکه برای فروش یخ و نگهبانی در کنار یخدان وجود داشت. تعيين تاريخ دقيق ساخت اين يخدان بدليل فقدان هر گونه كتيبه يا سند تاريخي ممكن نيست اما بنا به گفته های متولی قدمت بنا متعلق به اواخر دوران قاجار (دوره احمد شاه) و اوايل پهلوي است.
بخش های مختلف یخدان
هر يخدان از سه قسمت چاله يخ، گنبد و ديوار سايه انداز تشكيل شده است. در يخدان راور بر فراز چاله يخ، گنبد ۲ پوش عظيمي به ارتفاع ۹/۵ متر ساخته شده است. پوشش خارجی گنبد كه به صورت پلكانی اجرا شده متشكل از ۱۰ رديف پلكان در اندازه های متفاوت است. وجود پلكان در سطوح خارجی گنبد تنها دسترسی به بخشهای بالای گنبد در مواقع ضروری را امكان پذير می سازد.
با اقدامات بهسازی شهرداری راور از تخريب بيشتر اين بنا جلوگيری شده و با ايجاد آب نماها و فضای سبز مناسب اين بنا به مكانی جهت استفاده شهروندان در اوقات فراغت تبديل شده است. گفتنی است يخدانها همانگونه كه از نام آنها بر می آيد به منظور ذخيره يخ در زمستان و استفاده از آن در ماههاي گرم سال در مناطق گرم و خشك مورد استفاده قرار می گرفته است.
چاله های یخ
چاله های يخ اين يخدانها معمولا عمقی بين ۴ تا ۶ متر داشته است. این یخدان دارای دیواری به طول ۶۰ متر و بلندای ۶/۵ متر است. دیوار یخدان از تابش آفتاب بر روی آبهای یخ زده جلوگیری می کرد. حوضچه های آب در شبهای زمستان آبگیری شده و یخ می بستند. پس از آن، یخها را تکه تکه کرده و به درون چاله یخدان می ریختند.
چاله يخ يخدان راور نيز مانند سایر یخدانها با گذر زمان کارکرد گذشته خود را از دست داده، پر شده است. در حال حاضر با تغيير كاربری كف يخدان سنگ فرش شده است.
نحوه دسترسی
آدرس: راور، انتهای خیابان امام خمینی (ره)، جنب پمپ بنزین (ورودی راور از سمت مشهد)
مطالب مرتبط :