کتاب فروشی ۱۵۰ ساله تهران که با نام کتاب فروشی اسلامیه به عنوان قدیمی‌ترین کتابفروشی شهر تهران شناخته می‌شود که تاکنون پابرجاست. این کتابفروشی انتشاراتی خود را نیز دارد که تاکنون حدود ۷۰۰ کتاب چاپ کرده‌‌است.این کتابفروشی در خیابان پانزده خرداد نرسیده به چهارراه سیروس در بازار آهنگران قرار دارد.کتاب فروشی اسلامیه، یک مغازه پیر و خسته در خیابان ۱۵ خرداد است. این مکان ۱۵۰ سال است که چراغش را برای مشتری های کتابخوان خودش روشن نگهداشته است.
کتاب فروشی اسلامیه را سید محمدعلی کتابچی در سال ۱۲۸۰ ه.خ در تیمچه حاجب الدوله بازار تهران راه انداخت؛ اما بعد از این که کتاب فروشی های تیمچه حاجب الدوله آن جا را ترک کردند، فرزند او کتاب فروشی را در مکان وزارت دارایی سابق در ناصرخسرو راه انداخت. اما در زمان رضاشاه که می خواستند آن جا وزارت دارایی را تأسیس کنند، او کتاب فروشی را به باب همایون منتقل کرد. بعد از مدتی، فرزند سید محمدعلی کتابچی-سید احمد کتابچی-کتاب فروشی کنونی را در خیابان پانزده خرداد خریداری کرد و کتاب فروشی اسلامیه تا کنون در این جا پابرجاست. در ابتدا عنوان این کتاب فروشی «کتاب فروشی علمی اسلامیه» بود، اما چون دو برادر با یک دیگر شریک بودند، بعد از جدا شدنشان از یکدیگر، عنوان «علمی اسلامیه» برای یک برادر ماند و برادر دیگر نیز «اسلامیه» را انتخاب کرد. سال ۱۳۰۰ ه.خ نیز در کنار کتاب فروشی اسلامیه، انتشارات اسلامیه راه اندازی شد. کتاب ها اوایل از بمبئی و پاکستان وارد می شد؛ اما بعد با ظهور چاپ سنگی، قرآن و ادعیه را در چاپخانه اسلامیه منتشر می کردند تا این که بعدها کتاب ها با دستگاه های افست منتشر شدند.
خانواده کتابچی شغل کتابفروشی داشتند و در سال ۱۲۸۰ش کتابفروشی اسلامیه را برای توزیع کتب شیعی تأسیس کردند؛ اما محمدعلی کتابچی در کنار فروش کتاب، به دلیل علاقه به نشر کتاب‌های مذهبی، چاپخانه اسلامیه را در سال ۱۳۰۰ش تأسیس کرد. بعدها فرزندان او سید احمد و سیدجلال اداره این مجموعه را به عهده گرفتند.
از روز اول خانواده‌ی کتابچی یا به قول نوشته‌ی بالای سردر انتشارات اسلامیه، «اخوان کتابچی‌ها»، مالک قدیمی‌ترین کتابفروشی فعال تهران بوده‌اند و تا همین چند سال قبل هم سیدجلال کتابچی امیدوار بود تا با همکاری بردار و برادرزاده‌هایش، این کتابفروشی را در آینده نیز به همین روش بتواند حفظ کند تا این ریشه‌ی فرهنگی قطع نشود اما به نظر می‌رسد این آرزو چندان نمی‌تواند دوام بیاورد.
از سوی دیگر با وجود این که کتابفروشی اسلامیه در طول سال‌های گذشته به عنوان «فعال‌ترین کتابفروشی تهران» شناخته شده و بارها نسبت به آن تاکید شده است، به نظر می رسد هنوز این کتابفروشی در فهرست آثار ملی هم به ثبت نرسیده است.
جالب اینجاست که با همه اوضاع غیر مطلوب در بازار کتابفروشی سید جلال کتابچی می‌گوید همچنان می‌خواهد چراغ این مغازه را روشن نگهداری چون کتابفروشی اسلامیه این روزها بیشتر از اینکه برایش حکم محلی برای کسب درآمد باشد یک یادگاری است، یادگاری‌ای که نسل به نسل به او رسیده است.«من خودم فرزند ندارم ولی دو برادرزاده دارم که هر دو مهندس هستند و در حال حاضر در این مغازه با ما همکاری می‌کنند شاید برای بعد از من.»
نحوه دسترسی به کتابفروشی اسلامیه
آدرس:تهران – خیابان ۱۵ خرداد – نرسیده به چهارراه سیروس
مطالب مرتبط :