۱- چشمه بخش علی ۲- چشمه لاگرا ۳- چشمه آب بید ۴- چشمه قدبریده ۵- چشمه تونی ۶- چشمه صادق یا چشمه آب گُل.
علاوه بر آنچه گفته شد در حوالی سده و نجف آباد و اردستان نیز چشمه‌های زیادی وجود دارد. همچنین در روستای بزرگ چرمهین، چشمه و آبشار «شاه لرها» یا به لفظ محلی «شالورا» شهرت بسیار داشته و گردشگاه بسیار زیبا و مصفایی به شمار می‌آید.
در فاصله ۱۴۰ کیلومتری شرق اصفهان باتلاق بزرگ و مشهوری به نام مرداب گاوخونی وجود دارد. رودخانه زاینده رود پس از پیمودن فرسنگها راه و مشروب کردن مرداب وارد شده و فرو می‌رود. مرداب گاوخونی در ۲۳ کیلومتری پل ورزنه و در شمال شرقی دهستان جرقویه و جنوب غربی شهرستان نائین و غرب منطقه ندوشن از استان یزد و شمال اراضی متعدد به این غربی کویر ابرقو و شرق دهستان رودشین واقع شده است. مرداب شبیه گلابی است که به سمت جنوب کشیده شده است.
در وسیع‌ترین نقطه، عرض آن حدود ۴۵ کیلومتر و طول آن ۲۵ کیلومتر است. اطراف مرداب گاوخونی خشک و تا دهها کیلومتر عاری از سکنه است. این مرداب نمکزار، در وسط، گودالی دارد که تاکنون خشک نشده و هنگام وزش باد و طوفان امواجی به ارتفاع بیش از یک متر از آن بر می‌خیزد و در پهنة وسیعی از نمکزار پخش می‌شود.
اطراف این مرداب شنزار است و در آن گیاهانی مناسب آن اراضی، مانند: کز شور، طاق، غان، چوبک و غیره می‌روید. این باتلاق به علت شوری زمین و استخراج نمک شکار دریایی ندارد ولی در اطراف آن گورخر، آهو، گرگ و شغال و بعضی از پرندگان یافت می‌شود. مرداب گاوخونی در کتابهای قدیم به نام‌های: گاوخونی، گاوخانی و گاوخانه نیز آمده که از دو جزء «گاو» به معنای بزرگ و «خانی» به معنای چاه و چشمه، تشکیل شده است. مقدار آبی که در زمستان به این مرداب می‌رسد چند برابر تابستان است. بعضی اعتقاد دارند که آبهای فرو رفته در این باتلاق، در حوالی رفسنجان و کرمان از زمین بالا آمده و جاری می‌گردد. ولی دانشمندان علم جغرافیا از نظر پستی و بلندی زمین، منکر آن بوده و معتقدند آبی که در مرداب فرو رفته یا در نقاط بسیار دور از زمین بالا می‌آید و یا در کویر ابرقو ظاهر می‌شود. زیرا با حفر چاههای عمیق در اطراف آن، از آبهای تحت‌الارضی خبری نبوده است. بعضی معتقدند بهرام گور که علاقة خاصی به شکار، بخصوص شکار گورخر داشته در این مکان گرفتار گور شده است. چنانکه حکیم عمر خیام نیشابوری سروده است:
بهرام که گور می‌گرفتنی همه عمر دیدی که چگونه گور بهرام گرفت
اصفهان که در منطقه مرکزی ایران و نزدیک کویر قرار گرفته از برکت رودخانه زاینده رود، یکی از سرسبزترین شهرهای ایران است. بلوکات و قصبات حاشیة زاینده‌رود، پیوسته از درختان سر به فلک کشیدة چنار و کبوده و تبریزی و غیره مستور بوده و بیشه‌ها و محیطهای زیبایی جهت گردش و تفریح در کنار آبهای خروشان زاینده‌رود وجود داشته و جمع کثیری از اهالی این شهر و مسافران و سیاحان در آنجا به تفریح و استراحت و شنا می‌پرداختند. اما بر اثر مرور زمان و احداث خیابانها و ساختمانها و وسعت شهر، بسیاری از این درختان کهن به وسیلة طماعان کج‌اندیش، به دست ارّه و تیشه و تبر سپرده شد. این بیشه‌های سرسبز که پوشیده از درختان کهن و سر به فلک کشیده بود عبارتند از: بیشة جعفرآباد، بیشة سمرقند، بیشة ناژوان، بیشة صاحبان، بیشه حبیب، بیشة خلیفه، بیشة صالح‌آباد و بیشة تاریکی. خوشبختانه در دو سه دهه اخیر دولت و شهرداری، دوراندیشی نموده و جهت جلوگیری از سموم ناشی از تمدن ماشینی با احداث پارکها و فضای سبز در ده ناحیة شهرداری اصفهان و ممانعت از ریختن فاضلاب کارخانه‌ها به زاینده‌رود، جلو آلودگی آب و هوا را گرفته‌اند، همچنین میدانهای ورزشی و چمن‌کاری و گلکاریهای وسیعی در نقاط مختلف شهر، از جمله در ساحل زاینده‌رود احداث گردیده و گردشگاههای سالمی برای خانواده‌ها و جوانان به وجود آمده است. از طرف دیگر سازمان بین‌المللی یونسکو که حافظ بناها و آثار تاریخی مهمّ دنیاست، اصفهان را در زمرة یکی از ده شهر زیبای جهان دانسته است، و پیوسته سعی در حفظ آثار کهن و مرمت و زیباتر ساختن آن دارد.
نظر کاربران :
هیچ نظری برای این مطلب ثبت نشده است. شما اولین نفر باشید.