پل شکسته خرم آباد که به طاقِ پیل اِشْکِسَّه و «پل شاپوری» (شاهپوری) نیز شناخته می‌شود. یکی از آثار تاریخی استان لرستان است که در ضلع جنوبی قلعه فلک الافلاک در جنوب شهر خرم‌آباد قرار دارد. این پل که یکی از شاهکارهای معماری دوره ساسانیان می‌باشد. در گذشته عامل ارتباط غرب استان لرستان (طرهان) با شرق و از آنجا به خوزستان و تیسفون (پایتخت ساسانیان) بوده است. پل شکسته خرم آباد در سال ۱۳۵۴ شمسی در فهرست آثار ملی ایران به شماره ۱۰۵۸ به ثبت رسید. اما از لحاظ گردشگری، به آن بی‌توجهی شده است.
برای آشنایی بیشتر با خرم آباد پیشنهاد می کنیم به صفحه جاهای دیدنی خرم آباد مراجعه بفرمایید.
تاریخچه پل شکسته خرم آباد
همان طور که از نام پل شاپوری خرم آباد می‌توان متوجه شد، این پل از جمله بناهای متعلق به دوره ساسانیان است. باور بر این است که شاپور اول ساسانی که از سال ۲۴۱ تا ۲۷۲ حکمرانی می‌کرد، دستور ساخت این پل را داده است. در فاصله یک کیلومتری از پل شاپوری، قلعه فلک الافلاک قرار دارد؛ کارشناسان و باستان‌شناسان باور دارند که این دو بنا هم‌زمان با یکدیگر ساخته شده‌اند.
پل شاپوری که امروزه به سبب تخریب‌های صورت گرفته روی آن بر اثر عوامل طبیعی، به‌عنوان پل شکسته شناخته می‌شود، از بزرگترین پل‌های سنگی ایران به شمار می‌رود؛ در زمان ساسانیان، از پل شاپوری برای عبور کاروانیان و سپاهیان ایرانی از شوش به‌سمت هگمتانه یا همدان امروزی استفاده می‌شد. این پل برجسته، زمانی غرب استان لرستان را به شرق آن متصل می‌کرد و از آنجا نیز استان لرستان به خوزستان و تیسفون، پایتخت ساسانیان، دسترسی داشت. نکته اعجاب انگیز دیگر درباره پل شاپوری یا پل شکسته این است که تماما از سنگ ساخته شده است.
معماری سازه
پل شکسته خرم آباد، ۲۳۰ متر طول و ۲۸ چشمه طاق داشت؛ ارتفاع پل به حدود ۱۱ متر می‌رسد. چشمه طاق‌های پل به‌صورت جناغی ساخته شده‌اند؛ سبک‌سازی پل در قسمت طولی پل و در زیر روگذر پل صورت گرفته است. پایه‌های پل و همچنین موج‌شکن‌های آن نیز در به‌صورت لوزی شش‌ضلعی و از سنگ ساخته شده‌اند. پل شکسته خرم آباد دارای ۲۷ پایه بوده که سطح هرکدام از آن‌ها حدود ۶۰ متر و فاصله آن‌ها از یکدیگر بیش ۷/۵ متر بوده است.
از جمله مصالح به کار رفته در پل شکسته خرم آباد می‌توان به سنگ، ملاط گچ و ساروج اشاره کرد. در چشمه طاق‌ها از سنگ‌قلوه‌های رودخانه و لاشه سنگ‌ها استفاده شده است. برای ساخت پایه‌های پل نیز سنگ‌های پاکتراش به کار گرفته شده‌اند. کف پل، به‌صورت سنگ‌فرش و از جنس سنگ بلوک قرمز است که در اثر فرسایش، از حالت کادر بودن خارج شده‌اند. از ۲۸ چشمه طاق پل شاپوری، تنها پنج عدد آن سالم باقی مانده‌اند و مابقی در گذر زمان، بر اثر عوامل طبیعی تخریب شده‌اند.
نحوه دسترسی
آدرس: استان لرستان، شهر خرم آباد، جنوب شهر خرم آباد، ضلع جنوبی قلعه فلک افلاک، انتهای خیابان تمدن
مطالب مرتبط :