نقش‌برجستهٔ تاج‌گذاری اردشیر دوم کرمانشاه

نقش‌برجستهٔ تاج‌گذاری اردشیر دوم نام نقش برجسته‌ای موسوم به اردشیر دوم، در میان سال‌های ۳۷۹ م تا ۳۸۳ م است که در کنار طاق کوچک در طاق بستان و شمال شرقی شهر کرمانشاه قرار دارد. نقش‌برجستهٔ تاج‌گذاری اردشیر دوم ، نخستین نقش برجستهٔ طاق بستان است که در کنار طاق کوچک قرار دارد. در نقش‌برجستهٔ تاج‌گذاری اردشیر دوم اردشیر دستش رو به سمت حلقه شهریاری که اهورا مزدا به اون تسلیم کرده، دراز کرده است. در نقش‌برجستهٔ تاج‌گذاری اردشیر دوم پیکر سمت راست فروهر، پیکر میانی اردشیر دوم ساسانی و پیکر سمت چپ الهه میترا (مهر) هست.

طاق‌بستان یا به کردی «طاق وه سان» مجموعه‌ای از سنگ نگاره‌ها و سنگ نوشته‌های دورهٔ ساسانی است که در ایران در محله طاق‌بستان در شمال غربی شهر کرمانشاه و در غرب ایران واقع شده‌است. این مجموعه در قرن سوم میلادی ساخته شده‌است و ارزش هنری و تاریخی زیادی دارد. وجود کوه و چشمه در این مکان، آن را به گردش گاهی زیبا تبدیل نموده که از زمان‌های دیرین تا به امروز مورد توجه بوده‌است. در طاق بستان، آثاری از دوره ساسانی وجود داره که شامل چند صحنه تاریخی از جمله تاج گذاری خسرو پرویز، تاج گذاری اردشیر دوم، تاج گذاری شاهپور دوم و سوم و همچنین چند کتیبه (سنگ نبشته) در آن کنده کاری شده است.
در سمت راست ایوان کوچک، سنگ‌نگاره‌ای وجود دارد که صحنه تاج‌ستانی اردشیر دوم، نهمین شاه ساسانی را نشان می‌دهد. تصویر اهورا مزدا سنتیه. طرف چپ اردشیر میترا ایستاده که برسم به دست دارد که بعضی باستانشنان آن را زرتشت می‌دونند چون دارای هاله است که فقط به زرتشت اختصاص دارد.اردشیر با نشانه‌های شاهنشاهی که متعلق به سده چهارم میلادی می‌باشد، میترا با همان لباس اهورامزدست که حلقه‌ای مشعشع دور سرش می‌باشد. اهورامزدا و اردشیر پاهای خود را بر بدن شاه شکست یافتهٔ کوشان نهاده‌اند. زیر پای میترا گل نیلوفر دیده می‌شود.
در این صحنه، شاه ساسانی به حالت ایستاده با صورتی سه ربعی و بدنی تمام رخ در مرکز صحنه نقش شده که دست چپ را بر روی قبضهٔ شمشیر گذاشته و با دست راست حلقهٔ روبان‌داری را از اهورا مزدا می‌گیرد، درحالی که زرتشت یا به قولی میترا با هاله‌ای از نور در سمت چپ، پشت سر او قرار دارد. زیر پای اردشیر دوم، ژولیان امپراتور روم که در جنگ اسیر شده است، قرار دارد. شاه ساسانی چشمانی درشت و ابروانی برجسته دارد. ریش او مجعد و موهای سرش به صورت انبوه بر روی شانه‌ها آویخته شده‌است. وی گوشواره‌ای بر گوش و گردن‌بندی در گردن و دست‌بندی در مچ دارد. گوشوارهٔ او به شکل حلقهٔ مدوری است که گوی کوچکی به آن آویزان است. گردن‌بند او نیز شامل یک ردیف مهره‌های مرواریدی درشت است. از قرار معلوم امشاسپند واسط بین آدمیان و اهورا مزدا، و هومن (بهمن) بوده‌است چه در گزیده‌های زاتسپرم می‌خوانیم: «وهومن زرتشت را به آسمان برین فراز برد که همه روشنی بود، که فروغ جاویدان و بی‌انتها بود که اهورا مزدا بود به سان روشنایی محض و خالص» (تاریخ مطالعات ایرانی، هاشم رضی صفحه ۲۴۶). لذا تصویر پشت سر اردشیر دوم، امشاسپند وهومن است.
منابع:باشگاه خبرنگاران جوان-ویکیپدیا