موسیقی بومی ایلام

استفاده از موسیقی بومی در آیین‌ها و مراسم شاد رشد قابل ملاحظه‌ای یافته است.
در موسیقی ایلام از سازهای دوزله، جفتان، سرنا، شیپور، ضرب، دهل، شمشال، نی و کمانچه استفاده می‌شود و این سازها در آیین‌هایی مانند : عروسی، جنگ و عزا کاربرد دارند. برخی از سازهای بومی منطقه مانند دوزله ویژگی‌هایی دارند که آن را از دیگر سازهای ایرانی متمایز می‌کند. «دوزله یا جفتان» برخلاف همه سازهای ایرانی که تک صدا هستند، دو صدایی است و قابلیت همراهی با سازهای چند صدایی را نیز دارد.
«چوبی» موسیقی رقصی ایلام است و به صورت انفرادی و یا دسته‌جمعی اجرا می‌شود. این موسیقی در گذشته افزون بر کاربرد هنری و موسیقی آن به عنوان آمادگی جنگی و بدنی نیز کارآیی داشته است.
«فتاپاشا، لرزانه، سوارسوار، صی‌سماع، قلاوی، سه‌حار و گریانه» از جمله نواها و ریتم‌های این نوع رقص است که در مناطق کرد و لرنشین کشور رواج دارد.
«هوره» نیز موسیقی آوازی مردمان غرب کشور به ویژه مردم ایلام است. هوره که از آوازها و نیایش‌های اساطیری ایران است، از هزاره‌های قبل از میلاد مسیح تا به امروز روح دوستداران موسیقی را سیراب کرده است. این موسیقی از ریتم آزاد در ترانه و شکستن مصراع‌ها پیروی می‌کند و تک سیلابی است، به همین دلیل از موسیقی ردیفی ایران که تابع شعر کلاسیک است، متمایز می‌شود.
موسیقی آیین‌های سوگواری نوع دیگری از موسیقی در استان ایلام است که به طور مشخص در آیین چمری با سرنا و دهل اجرا می‌شود و در این مراسم مردم ایل‌‌ها و روستاها در محلی به نام «چمرجا» جمع می‌شوند و همراه با نوای ساز، دهل و آواز همسرایان نوعی رقص را ارائه می‌‌دهند.
گفته می‌شود «نمایش تعزیه» که هم اینک در اکثر مناطق کشور رایج است و در ایام عاشورا نیز کاربرد فراوان دارد، ‌ برگرفته از سنت چمری در غرب کشور است.