موزه روستای نگل سنندج

موزه روستای نگل در سال ۱۳۹۲ با همکاری اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان کردستان تاسیس شده است. می توان گفت با تاسیس موزه روستای نگل که اولین موزه روستایی کشور نیز هست، مجموعه توریستی نگل کامل شده است. موزه روستای نگل از دو بخش قرآنی و مردم شناسی یا معیشتی تشکیل شده است که اقلام باستانی نیز در آن به چشم می خورد. همه اجناس موزه را مردم به صورت خود جوش تهیه و به موزه روستای نگل اهدا کرده اند که شامل کلیه اقلام معیشتی و فرهنگی منطقه از ۵۰ تا ۲۰۰ سال پیش بوده و از زیورالات گرفته تا اجناس و ابزار کشاورزی و منزل و …را شامل می شود. موزه روستای نگل داخل صحن اصلی مسجد جامع واقع شده است.این اقلام در کل، زندگی روستایی این منطقه را به تصویر کشیده است.
موزه نگل در صحن اصلی مسجد جامع روستایی به همین نام قرار دارد. بازدیدکنندگان موزه نگل می‌توانند با اقلام معیشتی و فرهنگی روستای نگل و منطقه‌ای که در آن قرار گرفته است، آشنا شوند. این اقلام که شامل زیورآلات، اجناس و ابزار کشاورزی و منزل هستند، به ۵۰ تا ۲۰۰ سال پیش تعلق دارند.

«قرآن نگل»، قرآن بزرگی است که با خط کوفی بر کاغذ ضخیم و قهوه‌ای رنگی نوشته شده‌است و به علت تشابهش با پوست، در بین مردم به «پوست آهو» شهرت یافته‌است. سبک و شیوه نگارش قرآن مربوط به سده چهارم هجری است، اما مردم روستا آن را به عثمان بن عفان خلیفهٔ سوم نسبت می‌دهند. این قرآن هم‌اکنون در مسجد روستا واقع در مسیر جاده مریوان و در ۶۰ کیلومتری سنندج نگهداری می‌شود و مورد احترام فوق العادهٔ مردم است. دربارهٔ پیدایش قرآن نگل می‌گویند که در زمان گذشته، چوپانی در این منطقه سرگرم چرای گوسفندان بوده‌است که ناگهان گل بسیار زیبایی، توجه او را به خود جلب می‌کند. وقتی گل را از زمین بیرون می‌آورد، چاله‌ای پدید می‌آید و صندوقچه‌ای می‌بیند. چوپان که به تنهایی نمی‌تواند صندوقچه را بیرون آورد، اهالی روستا را خبر می‌کند. مردم، صندوقچه را بیرون می‌آورند و می‌بینند قرآن بزرگی در آن صندوقچه وجود دارد. چون این قرآن در اثر توجه چوپان به گلی زیبا، کشف شده بود، این محل به «نوگل» معروف شد[نیازمند منبع] و مردم، مسجدی به نام «مسجد نوگل» را بنا نهادند که به مرور زمان به «مسجد نگل» شهرت یافت.

روستای نگل در توابع بخش کلاترزان شهرستان سنندج واقع شده است. روستای «نگل» در میان دره زیبایی قرار دارد و رودخانۀ «شوشیر» از جنوب آن می‌گذرد. این روستا از طرف شمال به کوه «حسن عالی»، از جنوب شرقی به کوه «پل چرمو»، از جنوب به کوه «قژاکان»، از شمال غربی به دره «کانی چرمو» و کوه «کوره میانه»، از غرب و جنوب غربی به دره «کاچول» و از شمال شرقی به «رسنی دره» محدود می‌شود. مردم روستای نگل به زبان کردی سورانی سخن می‌گویند و اهل تسنن هستند.
از جاذبه‌های گردشگری دیگر روستای نگل می‌توان به دریاچه «چال آب»، قلعه‌گاه، پل بزرگ دوره صفویه و آبشار «قَلوَزه» اشاره کرد. قلعه‌ای که به قلعه یزدگرد سوم معروف شده نیز در روستای نگل قرار گرفته است. خاطرنشان می‌شود از بین این جاذبه ها، قلعه‌گاه به ثبت ملی رسیده است.