مسجد کبود بناب درکوچه مشهور به سیف العلما قرار دارد و ازآثار دوره صفویه به شمار می آید . مساجدی مانند مسجد کبود تبریز که با نام کبود یا گوی شناخته می‌شوند، دارای پوششی از کاشی‌های فیروزه‌ای و مینایی هستند. در واقع کلمه «کبود» به‌نوعی از رنگ آبی اطلاق می‌شود؛ ولی چنین کاشی‌کاری در بنای مسجد کبود بناب دیده نمی‌شود. در نتیجه این فرضیه مطرح است که احتمالا کاشی‌کاری‌ها و تزیینات و رنگ‌‌آمیزی‌های این مسجد در طول زمان تحت‌تاثیر عوامل طبیعی یا انسانی دچار فرسایش شده و پوشش اصلی آن با یک لایه ساده آجری جایگزین شده است.
مسجد کبود بناب در سال‌های ۱۳۸۰ و ۱۳۸۱ هجری شمسی مورد بازسازی قرار گرفت و پس از اینکه در سال ۱۳۹۴ هجری شمسی در خبرها عنوان شد که سقف آن در زمان بارندگی چکه می‌کند، لزوم توجه بیشتر به این بنای تاریخی بیشتر حس شد. بازدید از این مسجد نیاز به مجوز میراث فرهنگی دارد؛ گرچه اگر کلیددار مسجد به شما لطف کند، شاید بتوانید از آن دیدن کنید.
تاریخچه مسجد
قدمت ساخت اولیه مسجد کبود بناب به دوران ایلخانی می‌رسد؛ ولی در زمان‌های بعد مرمت‌هایی در آن صورت گرفته است. کتیبه‌ای بر سقف شبستان این مسجد قرار دارد که نشان می‌دهد در سال ۱۲۷۱ هجری قمری یعنی در زمان ناصرالدین شاه بازسازی شده است. متن کتیبه به این شرح است:
… تاریخ تعمیر مسجد در عهد خسرودین ناصرالدین خلدالله ملک و مباشرت ملا حسین ولد ملا ابوالقاسم، وکیل محله حاجی محمد تقی و حاج ابراهیم خلیل حاج محمد خان در سال ۱۲۷۱ هجری اتمام پذیرفت.
بر اساس روایت‌هایی که از گذشته وجود دارد، به نظر می‌رسد مسجد کبود بناب در کنار گنبد کبود مراغه و مسجد کبود تبریز سه مکان مذهبی و مقدس فیروزه‌فام دوره ایلخانیان را در منطقه آذربایجان تشکیل می‌دادند.
معماری مسجد
حیاط مسجد به‌شکل چهارگوش ساخته شده است. اگر از سمت جنوبی وارد شوید و چند پله را رد کنید، به دهلیزی می‌رسید که در سمت راست آن سقاخانه قرار دارد. شبستان مسجد در ارتفاعی بالاتر از سطح حیاط واقع شده است. درابتدای ورود به آن، کفشکنی قرار دارد که درآن، شربت خانه و راه پله بالکن واقع است . شبستان مستطیل شکل با سقف تیرپوش مسطح، همچون مساجد دیگر عهد صفویه دراین منطقه است؛ منتهی در اینجا بر روی خرپاها و سقف، نقش یا طرحی دیده نمی شود؛ بلکه روی ستون های شش گانه، با رنگ سیاه و قرمز، نقش ها و طرح های جالبی کشیده اند .
شبستان مسجد کبود بناب فضایی در ابعاد ۱۶ در ۱۰ متر است که سقف تیرپوش آن روی هشت عدد ستون چوبی مقرنس‌کاری قرار دارد. این ستون‌ها با یکدیگر حدود سه متر فاصله دارند. درمجموع ۹۵ تیر چوبی در شبستان به کار رفته است. روی دیوارهای این شبستان تزیینات طاقچه‌ای زیبایی به چشم می‌خورد که با رنگ‌آمیزی تیره مایل به کبود، منظره ساده و زیبایی به مسجد بخشیده‌اند. در ضلع جنوبی شبستان، دو پنجره طاق‌نمای بزرگ دیده می‌شود که در وسط آن‌ها محراب مسجد قرار دارد و از این پنجره‌ها برای هدایت نور به داخل بنا و تهویه هوا استفاده می‌شد.
تزیینات بنا
ضلع شمالی شبستان مجهز به بالکنی به عرض سه متر با پنج ستون چوبی بوده و نرده چوبی کوتاهی به‌عنوان حفاظ در این قسمت ساخته شده است. در سمت شرقی و غربی بنا نیز چهار پنجره قرینه وجود دارد که برای تامین روشنایی تعبیه شده‌اند.
جنبه زیبایی دیگر در معماری این بنا به ستون‌ها و سرستون‌های آن مربوط می‌شود. ستون‌های شبستان با فواصل منظمی ساخته شده‌اند که نظم خاصی را به آن بخشیده‌اند و به‌نوعی هوش بالای معمار آن را می‌رسانند. همچنین سرستون‌های مسجد مقرنس‌کاری شده‌اند و روی آن‌ها اشکال هرمی و طرح‌های هشت ضلعی مشبک چشم‌نوازی می‌کنند. درضلع شمالی شبستان، بالکن زنانه با نرده کوتاهی قرار دارد .
نحوه دسترسی
آدرس: استان آذربایجان شرقی، شهر بناب، خیابان بهشتی، خیابان عابدفام، کوچه باقری (پایین)
نظر کاربران :
هیچ نظری برای این مطلب ثبت نشده است. شما اولین نفر باشید.