مسجد جامع کاشان یکی از جاهای دیدنی کاشان می باشد که بنای اولیه این مسجد مربوط به قبل از اسلام و محل آتشکده ای بوده که با ظهور اسلام مسلمانان آن را به مسجد تبدیل کردند. اولین بانی مسجد مشخص نیست؛ ولی مشهور است که صفیه خاتون، دختر مالک اشتر، این مسجد را بنا کرده است. بر اساس کتیبههای موجود، بنا را عبدالرزاق خان، حاکم کاشان، تعمیر اساسی کرده است.
معماری مسجد جامع کاشان
مسجد جامع کاشان دو محراب دارد که قبله یکی چپ و دیگری راست است. کارشناسان میراث فرهنگی میگویند بهدلیل رعایت نشدن جهت دقیق قبله، این محراب تخریب شده و محراب جدیدی در نزدیکی محراب قبلی، در جهت صحیح قبله ساخته شد. در قسمت تخریب شده محراب اولی، آثار بسیار نفیسی از گچبری وجود داشت و آثاری از آیهای از سوره جمعه (… رحیم یا ایها الذین آمنو اذا نودی … ذکر الله …) در فضیلت روز و نماز جمعه تشخیص داده میشود.
این امر نشان میدهد این مسجد برای اولین بار بهعنوان مصلای نماز جمعه کاشان بنا شده است. با این وجود مردم محلی با استناد به آیه قرآنی موجود در این محراب، میگویند که قبله قبلی بهسمت مسجد القصی بود و پس از تغییر قبله مسلمین بهسمت مسجدالحرام، این محراب تخریب و محراب جدید ساخته شده است. در محراب قبله دوم آیه مربوط به تغییر قبله از مسجدالاقصی به مسجدالحرام مشاهده میشود که متن آیه چنین است:
قد نری تقلب وجهک فی السما فلنولینک قبلة ترضیها فول وجهک شطر المسجد الحرام و حیث ما کنتم فولو وجوهکم شطره و ان الذین اوتو الکتاب لیعلمون انه الحق من ربهم و مالله بغافل عما یغلمون.
این مسجد، گنبدی آجری با مقصوره و ایوانی مرتفع زیر آن دارد و شامل یک صحن وسیع، دو شبستان بزرگ و یک شبستان تحتانی در ضلع شمالی و حوضخانهای در وسط است. در کتیبه گنبدی که شبستان و محراب اصلی را پوشانده نام ملکشاه و وزیر او، خواجه نظام الملک طوسی، نیز آمده است. ارتفاع ایوان اصلی که در ضلع غربی مسجد قرار گرفته است، در بلندترین نقطه برابر ۱۳٫۸ متر و در قسمت همسطح پشت بام ۱۱٫۲ متر است.
مناره آجری مسجد جامع کاشان که در سمت جنوب شرقی مسجد قرار گرفته، کهنترین بنای تاریخدار استان اصفهان است. همین مناره در بخش سازه و نما دو پوسته است. در قسمت پایین مناره یک کتیبه سه سطری با آجر برجسته وجود دارد که به خط کوفی نوشته است:
امر ببنائها القاضی الجلیل مجد البنا حمد بلد … فی شهور سنه ست و ستین و اربعمائه ـ۴۶۶ـ.
این مناره بعد از منارههای مسجد میدان ساوه (۴۵۳ هجری قمری) و مسجد زواره (۴۶۱ هجری قمری)، سومین مناره قدیمی تاریخدار ایران است.
برای آشنایی بیشتر با کاشان پیشنهاد می کنیم به صفحه جاهای دیدنی کاشان مراجعه بفرمایید.
مرمت و بازسازی
در گذر تاریخ مسجد جامع کاشان بارها بهصورت جزئی و کلی تخریب شده و هر بار در تعمیر و بازسازی تغییرات گستردهای پیدا کرده است. مهمترین خسارتی که به مسجد وارد شد، در زلزله معروف سال ۱۱۹۲ هجری قمری بود. همان طور که در کتیبه آمده است، مسجد جامع کاشان توسط «عبدالرزاق خان»، حاکم کاشان مرمت شد که این کار ۱۰ سال طول کشید. در این زلزله کریم خان زند کارگران ساختمانی را از اصفهان و شهرهای دیگر به کاشان آورد تا به کار بازسازی شهر و مسجد سرعت ببخشد.
نحوه دسترسی
آدرس: استان اصفهان، کاشان، خیابان بابا افضل، محله میدان کهنه، کوچه شهیدان دقیقی
بهدلیل قرارگیری مسجد جامع کاشان در مناطق مرکزی و تاریخی این شهر، دسترسی به آن با وسایل حملونقل عمومی و خودروی شخصی بهسهولت امکانپذیر خواهد بود. با دسترسی بهمیدان کمالالملک در محله میدان کهنه، میتوان بهسمت خیابان باباافضل و مسجد جامع کاشان حرکت کرد.
دیدگاه ها :
*اگر نظری دارید یا این مطلب نیاز به اصلاح دارد و یا عکس یا ویدئوی مرتبط با آن دارید لطفا اینجا برای ما ارسال کنید.