در میان آثار تاریخی زواره مسجد جامع جلوه ای درخشان و به عنوان نخستین مسجد چهار ایوانی در ایران اسلامی مورد توجه ایرانگردان ، جهانگردان ، دانشجویان و استادان رشتههای هنر معماری قرار دارد و چون یادگاری ارزشمند و میراثی جاوید از اعصار گذشته در گردونه تاریخ باقی مانده است.
این بنا به سال ۵۵۰ هـ ق دراوایل قرن ششم هجری که سلجوقیان حکمفرمایی داشته اند به امر بانیان خیر اندیش و ثابت قدم در زیر بنایی به مساحت ۱۲۰۰ متر مربع شکل گرفته است در ساخت این بنا از مصالحی چون آجر ، گچ ، خاک و چوب استفاده شده است . سبک معماری این بنا با بهره گیری از اصول و فنون علوم ریاضی اسلامی انجام شده است.
مسجد جامع زواره در مرکز شهر بین بازار و بازارچهای که مشرف به دیگر مکانها است قرار گرفته و نمای خارجی آن را جداری از آجر تشکیل می دهد. دو در ورودی که بر ضلع شرقی و غربی این مسجد ساخته شده به سمت داخل مسجد باز می شوند و در روبروی هم قرار دارند.
در جوار سر درگاه غربی این مسجد برجی استوانهای شکل که جدارش را آجر تشکیل داده مشاهده می شود که به درون مسجد راه دارد و بر فراز آن اطاقکی چوبی نصب شده که جایگاه مؤذن است.
در زوایای ایوان ها در جهات فرعی ، رواق ها با نعل درگاههای زیبا در تعادل هم الفت گرفته و بر بالای آن کتیبههایی نقش بسته با خط کوفی و برجسته مزین به « بسم الله الرحمن الرحیم» سطح صحن مسجد از آجر پوشیده شده و تختی آجری به ارتفاع نیم متر را در میان خود جای داده که گویا سری در آن نهفته است.
در ضلع شمالی مسجد شبستانی سردابه مانند مشاهده می شود که با ایوانی در دو طرف خود رواقهای بزرگی را تشکیل داده و این ایوان نسبت به دیگر ایوانها بزرگتر است. در دو طرف رواقهای این ایوان پلههایی وجود دارد که به رازینه ها مرتبط می شود و در فصل زمستان دامنه آفتاب بر این ایوان گسترده است و روی یکی از آجرهای مفروش این ایوان خطوطی کشیده شده که نمایانگر تعیین اوقات شرعی می شوند.
در قسمت جنوبی مسجد ایوانی است که نسبت به سایر ایوانها نمایی بهتر دارد و به وسیله درگاهی به گنبد مربتط می شود و در دوطرف این ایوان رواقهایی است که قسمتی از شبستانهایی را تشکیل می دهد که دو طرف گنبد را احاطه کرده و به وسیله درگاههایی به هم مرتبط شده و مسیر رفت و آمد به مکان است در داخل شبستانها دو محراب که به موازی محراب گنبد قرار گرفته قابل رؤیت است اما محراب گنبد دارای نقش و نگار و خطوط کوفی برجسته و مزین به آیاتی چند از قرآن کریم است. در جدار شبستانها و ایوانها روزنههایی دیده می شود که نقشی در زیبایی جدارها دارد و گویی از انعکاس صوت و تکرار آن جلوگیری میکند در داخل شبستان ها و رواق ها ستون هایی هشت ضلعی از آجر دیده می شود که بر بالای آن صفحه مربعی چوبی قرار گرفته و بر روی آن نعل درگاههایی جای گرفته و بر روی نعل درگاهها طاقی ضربی پوشش داده شده و صفحه های چوبی در مواقع زمین لرزه از لرزش سقف و ستون ها می کاهد و در زیر نعل درگاهها گچبری های زیبایی دیده می شود. ساختار بنیادی گنبد مسجد جامع زواره شباهت بسیار به گنبد مسجد جامع اصفهان دارد و آن گنبدی است مستقر بر پایه هشت ضلعی که خود بر مربعی استوار است.
[is_guest]
دیدگاه ها :
*اگر نظری دارید یا این مطلب نیاز به اصلاح دارد و یا عکس یا ویدئوی مرتبط با آن دارید لطفا اینجا برای ما ارسال کنید.