مسجدهای زیبای ایران که شهرت جهانی دارند و سالانه بسیاری از گردشگران از خارج از کشور برای بازدید از این مکانهای مقدس به ایران می آیند . طبق آماری که داریم در کل ایران حدود ۸۰ هزار مسجد وجود دارد که بسیاری از آنها تاریخی هستند و زیباترین مسجدهای ایران همان‌هایی هستند که از گذشته به یادگار مانده اند . مسجدهایی که وقتی به بنایشان نگاه می‌کنیم یا جلویشان می‌ایستیم، از آنهمه زیبایی حیرت می‌کنیم. با همراه باشید تا با این مساجد آشنا شوید و اگر سفری به هر کدام از این شهرها داشتید از دیدن این مساجد غافل نشوید و معماری باشکوه ایرانی را بنگرید .
فهرست
مسجد شیخ لطف الله
مسجد شیخ لطف الله یکی دیگر از مساجد زیبای اصفهان به شمار می‌آید که در میدان نقش جهان که خود یک مکان میراث جهانی یونسکو است، قرار دارد. این مسجد در زمان سلطنت شاه عباس اول بین سال‌های ۱۶۰۳ تا ۱۶۱۹ ساخته شده است و امروزه به عنوان یکی از زیباترین مساجد ایران و جهان شناخته می‌شود که همواره مورد استقبال گردشگران داخلی و خارجی قرار می‌گیرد. در نمای داخلی و خارجی مسجد، هزاران کاشی در کنار یکدیگر با رنگ‌هایی شاد پر از سرزندگی، دیوارها و سقفی فوق‌العاده زیبا خلق کرده‌اند که با نقوش کوچک و بزرگ زرد رنگ شاهکار طراحی ایرانی اسلامی به شار می‌رود. این مسجد به دلیل داشتن یک گنبد بسیار زیبا که در آن از کاشیهای ظریف به رنگ کرم و نخودی استفاده شده، شهرت زیادی دارد و به گونه‌ای طراحی شده که رنگ گنبد در طول روز از کرم تا صورتی تغییر رنگ می‌دهد. برخی می‌گویند غروب آفتاب معمولاً بهترین زمان برای مشاهده این تغییر رنگ است. نمای بیرونی مسجد شیخ لطف الله اصفهان دارای مجموعه‌ای از نقوش برجسته و نقوش گل است که شاهکاری بی‌نظیر از هنر و طراحی به شمار می‌رود و برای تزئین درگاه‌ها و پنجره از نقوش آبی و زرد رنگ استفاده شده است. چنانچه روزی به میدان نقش جهان رفتید، بازدید از این مسجد زیبا را در برنامه‌های خود بگنجانید و از هنرنمایی هنرمندان عصر صفوی لذت ببرید.
آدرس مسجد شیخ لطف الله: اصفهان، میدان نقش جهان.
مسجد امام
در همان میدان نقش جهان، به مسجد امام یا مسجد شاه هم می‌رسیم. البته این مسجد تنها به این دو اسم خوانده نمی‌شود. مسجد سلطانی و مسجد عباسی از دیگر اسم‌های این مسجد است. مسجد امام، مهمترین مسجد اصفهان و خیلی بزرگ‌تر از مسجد شیخ‌لطف‌الله است.حیاط، به دالان‌های تو در تویی راه دارد و تاریک و روشن آن، فضایی روحانی را به وجود آورده که نمی‌شود از آن به راحتی دل کند. طاقچه‌ها، توده مقرنس‌های روشن، نوارهای دراز کتیبه‌های سفید و کاشیهای هفت رنگ باعث می‌شود که تصویر پیش چشممان زیباتر از همیشه باشد. این مسجد از مساجد زیبای اصفهان شناخته می‌شود و در بین زیباترین مساجد ایران نیز حرف‌های زیادی برای گفتن دارد. این مسجد باشکوه و باعظمت اثری متعلق به دوران صفویه است و قدمت آن به سال ۱۰۲۰ هجری قمری می‌رسد. مسجد شاه را می‌توان از معروفترین نمونه‌های معماری ایرانی اسلامی برشمرد و آن را برآیند هزار سال هنر مسجد سازی در ایران دانست. مقرنس‌های بی‌نظیر، طرح‌های خیره‌کننده کاشی هفت رنگ، کتیبه‌های ارزشمند، طاق‌ها و طاق‌نماها، ایوان‌ها و حوض بزرگ وسط حیاط مسجد را باید بارها دیدن و از ترکیب هنرمندانه‌ی آنها لذت برد. گنبد باشکوه و خیره‌کننده مسجد جامع که همچون نگینی فیروزهای در دل بافت تاریخی اصفهان می‌درخشد ۵۲ متر ارتفاع و ۵/۲۳ متر قطر دارد و در زیر آن نقطه‌ای وجود دارد که انعکاس صدا در آن صورت می‌گیرد و برای بسیاری از گردشگران حیرت‌انگیز است. این مسجد بزرگ در سال ۱۳۱۰ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است.
مسجد جامع عتیق اصفهان
مسجد جامع اصفهان که به نام مسجد عتیق و مسجد جمعه نیز شناخته می‌شود، از محبوب‌ترین دیدنی های اصفهان به شمار می‌رود که قدمت بنای اولیه آن به سال ۱۵۶ هجری قمری می‌رسد، یعنی چیزی حدود ۱۳۰۰ سال پیش! این مسجد دروان خود در رشد شهرنشینی در اصفهان تأثیر به سزایی گذاشت و همواره در طول تاریخ مورد توجه قرار می‌گرفت. مسجد جامع اصفهان که جزء مساجد کهن ایران شناخته می‌شود، چندین بار مورد بازسازی و مرمت قرار گرفته است و آنچه امروزه می‌بینیم، از تغییرات دوران سلجوقی بر جای مانده است. خلیفه معتصم عباسی در سال ۲۲۶ هجری قمری دستور ساخت مسجد جدید در مکان مسجد پیشین را صادر کرد و بعدها در دوران سلجوقی نیز تغییرات برجسته‌ای در مسجد انجام شد. در واقع مسجد جامع عتیق اصفهان همچون تابلویی نقاشی است که هنرمندان هر عصر تاریخی ایران، نقشی بر آن زده‌اند تا امروزه این شاهکار شگفت‌انگیز برایمان به یادگار بماند. علاوه بر حکومت سلجوقی، دوران ایلخانی، مظفری، ال بویه، تیموریان، صفویان و حکومت قاجار تغییراتی در این مسجد انجام شد و هنر مربوط به هرکدام از این ادوار تاریخی را می‌توانیم در آن مشاهده کنیم. مسجد عتیق اصفهان همچون بسیاری از مساجد قدیمی ایران به سبک چهار ایوانی ساخته شده است و تزئینات هنرمندانه و بی‌بدیل آنها، چشم هر بیننده مشتاقی را به خود خیره می‌کند. سکوت و آرامشی که در این مسجد زیبا تجربه خواهید کرد را در کمتر جایی می‌توانید حس کنید. شکوه بنای مسجد و رازآلود بودن فضای شبستان‌ها، حس و حالی متفاوت دارد که باید از نزدیک تجربه کرد. محراب زیبای الجایتو خود همانند یک تابلوی گرانبها، هنر دستان سازنده‌اش را به رخ می‌کشد. ایوان درویش، ایوان صاحب، ایوان استاد و ایوان شاگرد، نام چهار ایوان مسجد عتیق‌اند که باید رفت و داستان این چهار ایوان زیبا را از نزدیک شنید. این مسجد در سال ۱۳۱۰ به ثبت ملی رسید و همچنین جزء آثار ثبت شده ایران در یونسکو نیز شناخته می‌شود.
آدرس مسجد جامع عتیق اصفهان: ميدان قيام، خيابان علامه مجلسي.
مسجد نصیرالملک
میرزا حسن علی خان، ملقب به نصیرالملک که از اعیان و اشراف شیراز بود، دستور ساخت مسجدی را داد که کار ساختش ۱۲ سال، از سال ۱۲۵۵ تا ۱۲۶۷ طول کشید.شیشه‌های رنگی و تلالو نور از بین این شیشه‌ها که روی فرش‌های داخل می‌افتد، باعث شده به نصیرالملک، مسجد صورتی ایران هم بگویند. ورودی اصلی مسجد با کاشیهای هفت رنگ و گل‌های سرخ زنبق تزئین شده. نزدیک این مسجد به نارنجستان قوام، خانه زینت‌الملوک و بازار وکیل می‌رسیم.مسجد نصیرالملک در بافت تاریخی شهر و در محله گود عربان و قسمت جنوبی خیابان کریم خان زند شیراز واقع شده است و قدمت آن به دوران ۱۲۹۴ هجری قمری می‌رسد که در آن زمان توسط میرزا حسن علی خان ملقب به نصیر الملک از افراد ثروتمند و اعیان شیراز، بنا نهاده شد. پروسه ساخت این مسجد حدود ۱۲ سال طول کشید و در سال ۱۳۴۸ هجری شمسی نیز مورد مرمت قرار گرفت. مقرنس‌کاری‌های مسجد نصیرالملک در دنیا بی‌نظیر است و به دلیل استفاده از عناصر تزئینی منحصر به فرد، در شمار مسجد های زیبای دنیا قرار می‌گیرد. استفاده از شیشه‌های رنگی در پنجره‌های مسجد که اغلب آنها صورتی‌رنگ‌اند، این مسجد به مسجد صورتی شهرت یافته است. در واقع استفاده از رنگ‌های مختلف و شاد در کاشیهای نمای مسجد و شیشه‌های پنجره‌ها نشان از ذوق و هنر سازنده‌ی آن دارد.
آدرس: محله گودعربان، خیابان لطفعلی خان زند، کوچه نصیرالملک
مسجد آقابزرگ
مسجد و مدرسه آقا بزرگ در کاشان، منسوب به ملا مهدی نراقی، ملقب به آقابزرگ و از یادگارهای دوره قاجار است. شبستان ۴۰ ستونی مسجد، طرح گودال باغچه و بادگیرهای آن که با معماری سنتی کاشان هماهنگ‌اند، از مسجد آقابزرگ، مسجدی تماشایی ساخته است.تلفیق این شبستان با مسجد و مدرسه‌ای که بعداً در کنار آن ساخته شد، یکی از نمونه‌های کم نظیر تلفیق دو بنا در کنار هم است. هوای خنک در فضای گنبدخانه در تابستان، نجات‌بخش هر گرمازده‌ایست.
آدرس: خیابان فاضل نراقی
مسجد رنگونی‌ها
مسجد رنگونی‌های آبادان به سبک معماری هندی ساخته شده و متفاوت از مسجدهایی‌ست که چشممان به دیدن‌شان عادت کرده. مسجد رنگونی‌ها قشنگی‌های دیگری هم دارد. جدا از ورودی‌اش که شباهت چندانی با مسجد ندارد و بیشتر به کاخی سلطنتی می‌ماند، محراب زیبای آن هم در میان انبوهی از شکل‌های هندسی و نقوش اسلیمی و رنگارنگ قرار گرفته و نمادی است از بهشت برین.اگر درباره قصه ساخته شدن مسجد هم بخواهید بدانید، باید بگوییم از نخستین گروه‌هایی که به آبادان آمدند کارکنان عمدتا پاکستانی پالایشگاه رنگون پایتخت کشور برمه بودند. به همین دلیل تصمیم گرفتند عبادتگاهی در زمین‌های شرکت نفت بسازند و بالاخره با موافقت این شرکت، در زمینی که پیش از این، محلی بود برای عبادت سیک‌ها، ساخت مسجد را شروع کردند و در سال ۱۲۹۹ موفق به اتمام مسجدی شدند که امروز گردشگران زیادی به دیدنش می‌روند.
آدرس: ابتدای خیابان پزشک، روبروی انبار پخش دارو شرکت نفت، در کنار رود اروند
مسجد کبود
مسجد کبود تبریز که به آن جهانشاه و آبی هم می‌گویند در چند قدمی میدان ساعت یا شهرداری واقع شده و گنبد کبودش را می‌شود از داخل خیابان دید.این مسجد طبق کتیبه سردر آن در سال ۸۴۵ هجری شمسی و در زمان سلطان جهانشاه، مقتدرترین حکمران سلسله قراقویونلو و به دستور دختر او صالحه خانم بنا شده. مسجد کبود که در جریان زلزله‌ای ویران شد، به مدت ۱۵۰ سال ویران بود تا اینکه با بازسازی‌هایی که بر رویش انجام شد، عظمت و شکوه گذشته‌اش را به دست آورد.بقیه مسجدها مثل مسجدهای اصفهان به‌رنگ آبی فیروزهای تزیین شدهاند، اما در اینجا با آبی تیره قشنگی روبرو می‌شویم و دلیل نامگذاری مسجد هم همین موضوع است.مسجد کبود با تنوع کاشی‌کاری‌ها و خطوط به‌کاررفته در آن و به ویژه به دلیل رنگ لاجوردی کاشی‌کاری‌های معرق‌اش، به فیروزه اسلام هم معروف است.
مسجد شاهچراغ
شاهچراغ هم مسجد است و هم مزار پسر ارشد امام هفتم شیعیان یعنی امام موسی‌کاظم و آرامگاه برادر امام رضا. شاید برایتان سوال باشد که کدام‌یک از این دو عزیز ازدست‌رفته، همان شاه چراغ معروف هستند. در پاسخ باید گفت که میرسیداحمد یعنی پسر امام موسی‌کاظم به شاهچراغ معروف است.اجازه بدهید که این مسجد را برایتان توصیف کنیم تا دریابید که وقتی از زیبایی و سلیقه حرف می‌زنیم، دقیقا منظورمان چیست. گنبدی آبی در کنار مناره‌هایی طلایی؛ اگر این ترکیب رنگی خواستنی بنا در سالیان قدیم نشان‌گر سلیقه و شعور هنری بالا نیست.
وقتی وارد مسجد می‌شوید، دنیایی دیگر از زیبایی مقابل چشمانتان ظاهر می‌شود؛ هزاران قطعه آینه بر در و دیوار مسجد شاهچراغ و انعکاس نورها در فضای مسجد هم زیباست و هم کاملا روحانی.
آینه‌ها و بازی نور باعث می‌شود که لقب شاهچراغ برای این امام‌زاده و مسجد کاملا بامسمی و بامعنی باشد. اگر بخواهید بدانید که چه کسی بانی ساخت این مسجد زیبا بوده باید شما را با ملکه تاشی‌خاتون یعنی مادر ابواسحاق اینجو آشنا کنیم که از پادشاهان فارس در گذشته بوده است.
این بانوی اثرگذار با ساخت مسجد در حوالی مزار شاهچراغ و احداث مدرسه در نزدیکی آن، بناهایی به‌یادماندنی و ارزشمند برای شیراز و البته ایران به جای گذاشته است.
سال ساخت این مسجد که بی‌شک از زیباترین مساجد ایران به شمار می‌رود به سال‌های ۷۴۵ تا ۷۵۰ هجری قمری بازمی‌گردد. علاوه بر آینه‌کاری‌های مسجد، استفاده از خطوط فارسی و عربی برای تزئین نمای اطراف آینه‌ها و کاشیهای مسجد هم به دیدنی‌تر شدن آن کمک شایانی کرده است.
حرم حضرت معصومه
اگر گذرتان به شهر قم افتاده باشد، حتما حرم حضرت معصومه، خواهر امام رضا را دیده‌اید. این مسجد هم با گل‌ها و شکل‌های متقارن تزئینی به کاررفته در دیوارها و ورودی بزرگ و باشکوهی که دارد در دسته زیباترین مساجد ایران قرار می‌گیرد. هر چند حرم حضرت معصومه از نقطه‌نظر مذهبی و زیارتی بسیار معروف است اما ساختار معماری و تزئیناتش، آن‌قدرها که باید و شاید ستوده نشده است.
جالب است که طراحی این مکان مذهبی که در واقع، مزار بانویی معصوم و ارزشمند برای مسلمانان است، حس و حالی کاملا زنانه دارد. این مسجد در سال ۹۵۰ هجری بنا شده و کار کاشی‌کاری آن را استاد امیرمظفر احمدبن‌اسماعیل در سال ۶۰۵ هجری بر عهده گرفته است.
حدود هشت سال طول کشیده تا کاشی‌کاری‌های دیدنی مسجد به پایان برسد. به نظر می‌رسد که صرف این همه زمان و دقت واقعا ارزش داشته و اثری از معماران ایرانی باقی مانده که برای هر بازدیدکننده‌ای جذاب است. علاوه بر حضرت معصومه، پادشاهان صفوی مختلفی از جمله شاه صفی، شاه عباس دوم، شاه سلیمان و شاه سلطان‌حسین هم در این مکان دفن شدهاند.
مسجد جامع یزد
اگر بدانید مسجد جامع یزد حدود یک قرن است که در این شهر زیبا سرفراز و سربلند زندگی کرده قطعا به هنر و معماری ایرانی می‌بالید. این بنا فقط مسجدی برای عبادت‌کردن نیست بلکه شاهکاری تاریخی است که دوره‌های مختلف تاریخ را از سر گذرانده و ردپایی از تجربه حضور در هر یک از این دوره‌ها در آن قابل‌مشاهده است. بخشی از مسجد جامع یزد از دوره ساسانیان برایتان می‌گویند و بخش دیگری از دوره تیموری، ایلخانی و… . کاشیهای زیبا، مناره‌ها و سَردَر بزرگ این مسجد یزدی، آن را در شاهکارهای معماری قرن نهم هجری ایران قرار می‌دهد. بلندی مناره‌های مسجد به ۵۲ متر می‌رسد. کاشیهای معرق‌کاری‌شده و گنبد و سقف آن هم که دیگر جای خود دارند. به یزد زیبا سفر و حتما از یکی از زیباترین مساجد ایران یعنی مسجد جامع هم دیدن کنید.
در این سفر و بازدید از مسجد جامع به کتیبه‌های دیدنی‌اش هم دقت داشته باشید. کتیبه‌هایی با خط ثلث و کوفی که هم زیبا هستند و هم ارزش تاریخی زیادی دارند. مسجد جامع یزد دارای نقشه‌ای چهارگوش است و ظاهرا از کعبه در طراحی آن الهاماتی گرفته شده است. این سبک از طراحی نقشه در معماری اسلامی جایگاه ویژه‌ای دارد. اگر دوست دارید به مکانی سفر کنید که پر از زیبایی و آرامش است، مسجد جامع در یزدِ دوست‌داشتنی را از یاد نبرید.
مسجد گوهرشاد
گوهرشاد بانویی بوده که دستور بنای مسجد معروف گوهرشاد را داده است. اگر به حرم امام رضا رفته باشید حتما این مسجد را در مجموعه زیارتی حرم دیده‌اید. گوهرشاد که همسر شاهرخ، یکی از پادشاهان تیموری بوده است. این مسجد بارها مورد هجوم خشم طبیعت (زلزله سال ۱۰۸۴) یا انسان‌ها (گلوله‌باران روس‌ها در سال ۱۳۳۰) قرار گرفته ولی همچنان به حضور قدرتمند خود به عنوان یکی از زیباترین مساجد ایران ادامه می‌دهد.هم‌جواری با حرم امام رضا از مسجد گوهرشاد، مکانی پربازدید ساخته و موقوفات بسیاری به آن تعلق می‌گیرد که بخش اعظم آن مدیون ارادتی است که مردم شیعه به حضرت رضا دارند. گنبد مسجد گوهرشاد، حدود ۴۱ متر ارتفاع دارد و از بیرون با آجرهای لعاب‌دار و خط کوفی تزئین شده است. دو مناره مسجد هم هر یک ارتفاعی ۴۳ متری دارند.
لازم نیست که توصیه کنیم در سفرتان به مشهد سری هم به مسجد گوهرشاد بزنید. چون حتما به زیارت امام رضا می‌روید و حتما در مجموعه زیارتی‌اش، چشمتان به جمال گوهرشاد هم روشن می‌شود.
نظر کاربران :
هیچ نظری برای این مطلب ثبت نشده است. شما اولین نفر باشید.