مزار شیخ ابوالقاسم گورکانی در سه کیلومتری جنوب شهرستان تربت حیدریه بر روی تپه ای مشرف به روستایی به نام شیخ ابوالقاسم قرار دارد. بقعه امروزی به همت شیوخ گناباد و روی بنایی از دوره صفوی بیش از نیم قرن پیش ساخته شده است. این مکان در تاریخ ۱۷ اسفند ۱۳۸۱ با شمارهٔ ثبت ۷۶۱۴ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
شیخ ابوالقاسم گورکانی که بود؟
عبدالدین علی طوفی عارف بزرگ ایرانی در سال ۳۸۰ هجری قمری چشم به جهان گشود. سلسله مشایخ وی با سه واسطه از ابو عثمان مغربی، ابو علی کاتب و ابو علی رودباری به منجری بغدادی می‌رسد. از مریدان و پیروان وی ابو علی فارمدی، ابوبکر نتاج، خواجه علی حلاج اشاره داشت. ساختمان بقعه هشت ضلعی است و روی گنبد آن با کاشی کلمات محمد رسول الله و علی ولی الله با طرز با شکوهی طراحی شده و جلوه زیبایی به گنبد می‌دهد. این بقعه متبرکه در روستایی به نام کلاته شیخ در ۳ کیلومتری تربت حیدریه قرار دارد.
وی در سال ۳۷۳ هجری قمری, بر مستد ارشاد تشست و به سال ۴۵۰ هجری قمری, دار فانی را وداع گفت. آرامگاه شیخ به صورت طاقی است که گنبدی بر فراز آن قرار گرفته است. در مجاورت بنای مرکزی ابنیه ای برای اقامت زائران ایجاد شده است. بقعه امروزی به همت شیوخ گناباد و متصوفه روی بنایی از دوره صفویه ساخته شده است.
ابوالقاسم گورکانی از مشاهیر عرفای قرن چهارم و پنجم هجری است که در طریقت مرید سعید بن سلام شیخ ابی عمران مغربی بود. وی پیروان و شاگردان زیادی از جمله ابوعلی فارمذی (که داماد او و از بزرگان عرفان است)، ابوبکر نساج و ابوبکر عبدالله طوسی و شیخ ابوسعید ابوالخیر. فردوسی و به احتمال زیاد حتی شیخ ابوالحسن خرقانی را از طریق شیخ ابوعلی قصاب آملی تربیت کرده است. از حکما و علمایی که هم عصر شیخ ابوالقاسم گورکانی بوده اند و به دیدار این شیخ رسیده اند. ابوعلی سینا و ناصر خسرو و فقهای بزرگی مثل شیخ مفید و سید رضی و سید مرتضی را می توان نام برد. عطار، جامی و هجویری از وی در آثار خود نام برده اند. وی در سال ۴۵۰ هجری قمری دار فانی را وداع گفته است.
معماری بنا
امروزه مزار شیخ ابوالقاسم گورکانی بصورت طاقی است که گنبدی بر فراز آن قرار گرفته و در مجاورت بنای مذکور محلی برای اقامت زائران نیز ساخته شده است. ساختمان بقعه هشت ضلعی است و روی گنبد آن با کاشی کلمات محمد رسول الله و علی ولی الله با طرز با شکوهی طراحی شده و جلوه زیبایی به گنبد می دهد. این بقعه دارای دو در ورودی فلزی مشابه در شمال و جنوب محوطه است که مقابل هم قرار دارند . اطراف محوطه تا ارتفاع ۸۰ سانتیمتر ، دیوار آجری و دور تا دور آن نیز به ارتفاع یک متر نرده فلزی دارد .
آرامگاه که در زیبایی بنای آن دقت شده، در وسط محوطه قرار دارد و مصالح اصلی آن، آجر و آهک و سنگ است. مزار، اولین بار در سال ۱۳۴۰ تعمیر شد؛ ولی بازسازی اساسی آن در سال ۱۳۵۲ به هزینه و دستور آقای حاج سلطان حسین تابنده گنابادی انجام شده است. اولین شهید شهرستان نیز در این محل دفن گردیده است .
نحوه دسترسی
آدرس : در سه کیلومتری جنوب شهرستان تربت حیدریه بر روی تپه ای مشرف به روستایی به نام شیخ ابوالقاسم قرار دارد .
نظر کاربران :
سلام
حکیم فردوسی نیز همزمان با ایشان بوده اند.
با تشکر