قلعه تاریخی کهنوج

قلعه تاریخی کهنوج ازتوابع استان کرمان که این قلعه بر فراز تپه ای طبیعی به ارتفاع سی متر بناشده و در سالهای اول دهه ی ۱۳۶۰ بخشی از آن تخریب کرده اند تا منبع آبی بسازند.قلعه ضرغام کهنوج یکی از آثار تاریخی استان کرمان به شمار می رود که از سوی سعید خان بنا شد اما از زمان ساخت این قلعه اطلاع دقیقی در دست نیست. به نقل از اسناد و مدارک تاریخی این قلعه تا زمان سلطنت سلسله قاجار قلعه آباد و مستحکمی بوده که در زمان شورش آقاخان محلاتی خراب شده است .کَهنوج (نام در محل: کَهنو) از شهرهای استان کرمان در جنوب شرقی ایران است. شهر کهنوج مرکز شهرستان کهنوج است. جمعیت شهر کهنوج بنابر سرشماری نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵ مرکز آمار ایران ۵۲٬۶۲۴ نفر بوده‌است. شهر کهنوج از شمال با جیرفت و عنبرآباد، از جنوب به منوجان، از شرق به قلعه گنج و رودبار جنوب و از غرب به فاریاب و رودان محدود می‌شود.
شاهزاده فیروز میرزا فرمانفرما، حاکم کرمان در سال ۱۲۹۸ به رودبار و بمپور سفری کرده است که سفرنامه هم در این باره از خود برجای گذاشته است ، کهنوج را اینگونه توصیف کرده است . کهنوج قصبه و ضابط نشین رودبار است ، قلعه‌ی بسیار سختی دارد که در ابتدای کهنوج و در ورودی کوه سنگی واقع است که از قلعه بمپور مرتفع‌تر است و به عینه شبیه دوشان تپه ( در تهران ) ولی ارتفاع این قلعه اندکی از او کمتر و طول کوه و قلعه اینجا به آن اندازه نیست . اکنون این قلعه خراب و ویران و چاهش را که آب داشته است پر کرده اند ،که جای بسی تأسف است . باعث خرابی قلعه را تحقیق کردم گفتند : در سالی که سعید خان مشهور به بلوچ که ضابط رودبار بود و از دیوان و دربخانه گریزان بود . امیر توپخانه حکم به خرابی قلعه کرده بود . ( البته آقاخان محلاتی حاکم کرمان که بر علیه محمد شاه قاجار طغیان کرده بود و سعید خان رودباری به او قول همکاری و مساعدت داده بود او به قلعه کهنوج پناه آورد و قوای دولتی قلعه کهنوج را محاصره و حبیب الله خان امیر توپخانه ، این قلعه را به توپ بست که سبب ویرانی آن شد . این حادثه در سال ۱۲۵۷ اتفاق افتاد ) .قلعه کهنوج را مرحوم سعید خان بالای تلی ساخته است که تل آن تقریباً دویست زرع ارتفاع دارد و تمامش سنگ و بنیان قلعه در نهایت استحکام است .

برج و باروی خوب برای آن ساخته شده و سرزن تمام تلهای محقر اطراف است . در وسط آن چاه عمیقی که زیاده از دویست زرع عمق دارد حفر کرده و به آب رسانده اند ، سه دروازه به همه جهت و شانزده لوله برج در فصیل و نارنج قلعه هم دارد ، اوقاتی که در این نقاط اغتشاشی بوده است ، قلعه مزبور در محل خود خیلی مفید بوده و غالباً مرحوم سعید خان خود و کسانش را در قلعه مزبور حفظ می‌نموده است ولی بعد از آن به واسطه شیوع امنیت دران خان و پدرش نورالدین خان آن را متروک گذاشته است و چون کهنوج از حد غرب جنوبی پنج فرسخ تا (( کردی )) خاک فارس بیشتر فاصله ندارد . برای حفظ جان و مال اهالی این حدود از اشرار عرب و بهرلوی فارس تعمیر و نگاه داری این قلعه از لوازم است.