قلعه اس پی آر در شهر نیریز در شرق استان فارس واقع شده است. نیریز یکی از قدیمی ترین و کهن ترین شهرهای استان فارس میباشد. تعیین تاریخ دقیق پیدایش این سرزمین و ارائه تصویر درست و روشن از آن در دوره های مختلف تاریخی، مشکل و در مواردی غیر ممکن است. برخی آن را به دوره اساطیری کیانیان و دوره مادها نسبت می دهند ولی منبع و مأخذی قابل اعتماد در این زمینه وجود ندارد.
براساس دانسته ها و اطلاعات موجود می توان گفت که احتمالا پیشینه تاریخی نیریز به دوره هخامنشیان برمی گردد. به دنبال کاوش های باستان شناسی که در اوایل سده بیستم در تخت جمشید انجام گرفت. الواحی گلی مربوط به دوره هخامنشیان به دست آمد که در آنها (حدود ۱۵ لوح) به نام هایی مانند نَرِزُّش، نَرِزیش و… بر می خوریم که به عقیده باستان شناسان به نیریز بر می گردد. که تعدادی از مراکز تسلیحاتی این امپراتوری در نیریز قرار داشت. متأسفانه در مورد نیریز قبل از دوره هخامنشیان هنوز هیچ گونه تحقیقات و یا کاوش های صورت نگرفته است. با توجه به اینکه این شهرستان در دوره هخامنشیان از مراکز نظامی هخامنشیان بوده این احتمال وجود دارد که در دوره های قبل نیز صاحب تاریخ بوده باشد.
تاریخچه قلعه اس پی آر
قدمت این بنا به دوران تاریخی پس از اسلام و دروه قاجار تعلق دارد. این قلعه در دورانی که نیرو های اس پی آر در شهر نیریز استقرار داشتند جایگاه آنها بود. به خاطر اهمیت تاریخی آن در سال ۱۳۷۹ به لیست آثار تاریخی ایران اضافه شد. براساس توضیحاتی که داده شد می توانیم متوجه شویم که این بنا، برای کاربری نظامی ایجاد شد و تاریخ ساخت آن را سال ۱۲۹۶ می دانند.
نیروی پلیس جنوب
نیروهای اس پی آر یا نیروی پلیس جنوب یا به انگلیسی South Persia Rifles، نیرو هایی بودند که انگلستان در روزهای جنگ جهانی اول در جنوب ایران به خصوص در شهر های نیریز، کرمان و شیراز تشکیل داد. این نیروها از ۵۶۰۰ نفر تشکیل می شدند که شامل سربازان مستعمره های آسیایی بریتانیا و عده‌ای سرباز ایرانی بودند و فرماندهی آنها را ژنرال سِر پرسی سایکس بر عهده داشت.
هدف از تشکیل پلیس جنوب کنترل جنوب ایران و ایجاد امنیت برای منافع انگلستان در منطقه بود. لاجرم سر پرسی سایکس برای این منظور انتخاب و در مارس ۱۹۱۶ وارد بندرعباس شد. همراهان سایکس عبارت بودند از سه افسر انگلیسی و سه افسر هندی، بیست درجه‌دار هندی و ۲۵ سواره نظام از بخش مرکزی نظام هند. سرانجام در سال ۱۹۲۱ با مخالفت تعداد زیادی از وزرای دولت و نخست وزیر وقت آن زمان این نیروها منحل و مجبور به ترک ایران شدند.
معماری قلعه
این قلعه معماری ای همچون قلعه های نظامی دیگر ایران دارد. پلانی مربع شکل که در قسمت های مختلف اضلاع آن می تواند برج های دیده بانی را مشاهده کرد. این قلعه به صورت حیاط مرکزی ساخته شده است. در اطراف آن اتاق ها و حجره هایی وجود دارد که تعداد آنها حدود ۱۰۷ عدد می شود و در چهار گوشه آن برج های مدوری جهت نگهبانی بنا کرده اند. مصالحی که برای ساخت آن به کار برده اند سنگ و ملات ساروج است.
نحوه دسترسی
برای دیدن قلعه اس پی آر باید به شهر نیریز بروید. این شهر در ۲۲۲ کیلومتری غرب شهر شیراز قرار دارد. برای سفر به آنجا هم وسایل حمل و نقل عمومی هم شخصی قابل استفاده هستند. برای بازدید از قلعه نیازی نیست هزینه ای بپردازید و می توانید زمانی حدود یک تا دو ساعت را برای این بازدید صرف کنید. در ضمن می توانید از دیگر مکان های گردشگری شهر نیریز نیز دیدن نمائید.
دیدگاه ها :
*اگر نظری دارید یا این مطلب نیاز به اصلاح دارد و یا عکس یا ویدئوی مرتبط با آن دارید لطفا اینجا برای ما ارسال کنید.