قلعه آوارسین کلیبر

قلعه آوارسین کلیبر منسوب به دوره ساسانی تا قرن سوم هجری قمری است. که در ۵/۲۲ کیلومتری سمت جنوب خداآفرین و ۱۱ کیلومتری جاده اهر – کلیبر واقع شده است. قلعه آوارسین از شمال به اراضی روستای صقین و از غرب به روستای آوارسین و از بقیه جهات به ارتفاعات محدود است و در ارتفاع هزار و ۵۵۶ متر از سطح دریا واقع شده است و وضعیت مالکیت آن دولتی است.

قدمت قلعه

قلعه آوارسین را متعلق به دوره ساسانیان می دانند و عده ای از باستان شناسان عقیده دارند که آثار به دست آمده در این قلعه متعلق به دوره اشکانی، اوایل دوره ساسانی و دوره اسلامی است که نشان می دهد این قلعه در تمام این دوره ها مورد استفاده بوده است. حمدالله مستوفی، نویسنده و تاریخ نگار معروف سده هشتم هجری قمری هم بنای این قلعه را به بکر بن عبدالله از اصحاب حضرت رسول (ص) نسبت می‌دهد که به امر عمر خلیفه دوم در سال ۲۲ هجری به آذربایجان لشگر کشید. شاید برایتان جالب باشد اگر بدانید که اطلاعات درباره این قلعه به حدی محدود است که باستان شناسان هنوز نام اصلی این قلعه را به طور قطع نمی دانند. به همین دلیل آن را با نام روستایی كه در محدوده آن واقع شده است، مشخص می کنند.

معماری بنا

این قلعه دارای ۵ برج مدور برای نگهبانی است و بلندترین برج آن به ارتفاع بیش از ۸۰۰ متر از ته دره، در جبهه غربی هنوز پابرجاست. این قلعه احتمالاَ از استحکامات دفاعی بابک خرمدین در منطقه قره داغ آذربایجان بوده است. این قلعه در دوران آبادانی ۳۰۰ متر طول و ۱۰۰ متر عرض داشته و در قسمت‌های شمال و جنوب قلعه آثاری از بقایای معماری به چشم می‌خورد. نیز در قسمت شمال قلعه برج دیده‌بانی وجود دارد و ورودی قلعه نیز از این سمت می‌باشد. دلیل آن وجود پلکان‌هایی است که قسمتی از آن باقی مانده است و این پلکان‌ها روی صخره‌های طبیعی کنده شده‌اند.

در قسمت جنوبی قلعه دو آب انبار مجزا در کنار هم که یکی به صورت مسقف و دیگری روباز است وجود دارد. قلعه آوارسین به لحاظ تاسیسات معماری بر جای مانده شامل برج‌ها و دیوارها و آب انبار حائز اهمیت است.

سفالهای کشف شده

سفال‌های هزاره اول قبل از میلاد درصد کمتری از سطح قلعه را به خود اختصاص داده . آثار مربوط به این دوره بیشتر تاسیسات معماری را شامل می‌شود . سفال‌های اسلامی عمدتا به صورت چرخ‌ساز با خمیره نخودی و قرمز و تمپر مواد کانی ساخته شده‌اند.

ثبت ملی

این قلعه به شماره ۲۲۵۲۹ در فهرست آثار ملی کشور ثبت شده است و در گذشته کاربری دفاعی داشته و فعلا متروکه می‌باشد.

نحوه دسترسی

برای دیدن قلعه آوارسین باید به استان آذربایجان شرقی و ۵/۲۲ کیلومتری سمت جنوب خدا آفرین و ۱۱ کیلومتری جاده اهر – کلیبر سفر کنید تا بتوانید این قلعه را در نزدیکی روستای آوارسین ببینید.

دسترسی به قلعه آوارسین از طریق یک جاده خاکی در مسیر کلیبر- خدآفرین امکانپذیر است که نرسیده به روستای آبش احمد از جاده کوهستانی کلیبر- خدآفرین منشعب می شود. البته یادتان باشد که در زمان بارش برف و باران، این جاده خاکی برای هیچ نوع ماشینی، حتی مینی بوس هم قابل استفاده نیست. مجبورید با پای پیاده آن را طی کنید. از اینجا به بعد، مسیر صعود به قلعه از داخل جنگل می گذرد و نه تنها سخت نیست. بلکه زیباترین و روح بخش ترین قسمت سفرتان هم خواهد بود. به طور کلی قلعه آوارسین که این روزها در چند دیوار کهنه خلاصه می شود. گزینه خوبی برای سفری یک روزه به شمار می رود. با این حال حواستان باشد که برنامه این سفر یک روزه را طوری بچینید که گرفتار بارندگی و گل و لای جاده نشوید.