غار بتو

این غار در نزدیکی روستای چرمه در ۱۲ کیلومتری مرکز شهر سرایان واقع است. در نزدیکی این غار زیارتگاه پیراباذر از اماکن تفریحی و زیارتی شهرستان سرایان قرار دارد. برای پیمایش این غار تجهیزات پیشرفته غارنوردی مورد نیاز می‌باشد. قندیل‌های زیبای آهکی به اشکال مختلف، حوضچه‌های آب معدنی، بلورهای زیبای کوارتز و کلسیت از شگفتی‌های داخل غار می‌باشند. پس از دهانه غار یک محوطه ۵۰ متری قرار دارد که در انتهای آن چاهی به عمق حدوداً ۲۵ متر به خوبی قابل رؤیت است. این غار دارای دو دهانه می‌باشد. دهانه ورودی «اژدها» نامیده می‌شود و دهانه خروجی که بسیار مخوف و عظیم است، «بتو» نام دارد.

غار دریک جبال صخره ای واقع می باشد که از سنگ های آهکی و رسوبی تشکیل شده است.این غار آهکی دارای مجموع فرود ۴۰۰ متر و به عمق حدود ۳ کیلومتر دراز است . پس از ورود به غار به یک سالن ۵۰ متری وارد می شویم که در انتهای آن دهنه چاه اول به خوبی نمایان می باشد.عمق این چاه درحدود ۲۵ متر است. دراین جا متوجه تونلی می شویم که با شیب نسبتا ملایمی به سمت راست و پایین غار امتداد می یابد. پس از طی حدود ۲۰ متر مسیر با منظره سنگ های عظیمی روبرو می شویم که به صورت غلطان برروی یکدیگر قرار گرفته و در زیر آن دهنه چاه بزرگ دوم قرار دارد.پس از حدود ۲۰متر وارد قسمت دوم این چاه می شویم .مسیرهای منشعب عبارت از ۳تونل (خروجی، استلاگیت وتونل بن بست ) است.اکتشاف این غارتوسط سید احمد رونقی وتیم شبکه ملی زیست محیطی کشور نمایندگی خراسان جنوبی انجام شده واین کار بالغ بر ۱۰۰میلیون ریال هزینه در برداشته است.این هزینه توسط حمایت های مردمی و بخش خصوصی تامین شده که نصف این مبلغ صرف خرید تجهیزات فنی و پیشرفته غار نوردی شده است.به داخل تونل استلاگمیت می رویم.این مسیر از یک دالان تنگ و باریک به سمت یک چاه بزرگ که ورودی یک تالار جدید وکشف نشده می باشد امتداد می یابد.پس از پشت سرگذاشتن چند چاه به دهانه چاه آخر که در واقع سقف غار بتون درقسمت انتهایی می باشد ، می رسیم .البته این قسمت از غار بسیار تو در تو بوده و ما به زحمت بسیار و با کمک اثرات فضله پرندگان ونور خورشید توانستیم دهانه خروجی را پیدا کنیم.پس ازطی مسافت مقداری از مسیر به صورت سنگنوردی در ابتدای دهنه از آن خارج می شویم.یکی از نکات جالب، وجود گیاهی بود که در مقابل نور چراغ حالت فلورسنت به خود می گرفت ونور منتشر می کرد.پس از رسیدن به سالن بزرگ انتهایی که دارای استلاگمیت های بسیاری بود وارد تونل حوضچه می شویم ، درآنجا آب بسیار سرد است.دریکی از چاه ها حوضچه ای خشک شده بود که کف آن از بلورهای سفید و زیبا مفروش شده است.حدود ۳۵۰ متر در عمق غار پایین می رویم.حدود ۳ کیلومتر مسیر آن را به صورت راهپیمایی طی کرده بودیم که در نوع خود یک رکورد بی نظیر به حساب می آمد.به این صورت اکتشاف کامل غار اژدها انجام شد.درداخل این غار می توان انواع تزئینات آهکی از قبیل استلاگمیت ، استلاگمیت (لوله ای ، میله ای ، گل کلمی و…) حوضچه های آب معدنی ، بلورهای زیبای کوارتز و کلیست و پدیده بی نظیر وکمیاب مروارید غار را مشاهده نمود.غار اژدها درواقع دومین غار عمیق و اورست غارهای شرق کشور محسوب می شود که با همکاری اداره کل حفاظت محیط زیست کارشناسی های لازم در آن انجام شده است.