دریاچه شورابیل ، بزرگترین دریاچه داخل شهری

دریاچه شورابیل یکی از جاذبه های گردشگری اردبیل می باشد که این دریاچه قبلاً بسیار شور بوده است ولی امروزه با افزوده شدن آب شیرین از شوری آن کاسته شده ، بطوریکه نوعی ماهی در آن پرورش داده می شود . وسعت آن به حدود ۱۸۰ هکتار می‌رسد. این دریاچه با امکانات متنوع، از بهترین جاهای دیدنی شهر اردبیل است و گردشگران زیادی برای لذت بردن از پیاده روی در مسیر سلامت اطراف این دریاچه و گشت‌وگذار در این منطقه در طول سال از دریاچه شورابیل بازدید می‌کنند.

در اطراف دریاچه شورابیل امکانات متنوعی برای گردشگران وجود دارد. ظرفیت‌های گردشگری برجسته، این دریاچه را به یکی از مناطق نمونه گردشگری در استان اردبیل تبدیل کرده‌اند. بسیاری از مکان‌های آموزشی و نمایشگاه بین‌المللی اردبیل در اطراف این دریاچه قرار گرفته‌اند. ارتفاع بالای دریاچه شورابیل از سطح دریا، سبب سرمای هوا در این ناحیه در بیش از نیمی از سال و خنکی آن در فصل‌های بهار و تابستان می‌شود. به همین دلیل این دریاچه منطقه‌ای مناسب برای فرار از گرمای تابستان به شمار می‌رود.

دریاچه شورابیل در طول سال از گونه‌های متنوع پرندگان مهاجر میزبانی می‌کند. اما به‌دلیل بافت شهری اطراف این دریاچه خبری از سایر حیوانات نیست. اردک چشم طلایی، غاز خاکستری، لک لک سیاه و پلیکان خاکستری از معروف‌ترین گونه‌‌های مهاجر در این منطقه هستند و حواصیل، مرغابی، قرقاول و خوتکا از پرندگان بومی این منطقه به شمار می‌روند. به‌دلیل شوری آب دریاچه شورابیل تا سال‌ها گونه‌های گیاهی در اطراف آن رشد نمی‌کردند، اما با کاهش شوری آب این دریاچه در سال‌های اخیر، جنگل‌های مصنوعی در حوالی این دریاچه ایجاد کرده‌اند.

برای آشنایی بیشتر بااردبیل پیشنهاد می کنیم مطلب جاهای دیدنی اردبیل را نیز مطالعه بفرمایید.

قدمت دریاچه شورابیل

دریاچه شورابیل از قدیمی‌ترین عرصه‌های آبی ایران به شمار می‌رود که بنا بر نظر محققان قدمت آن از دریاچه ارومیه بیشتر است. زمین‌شناسان زمان پیدایش این دریاچه را در اواخر دوران سوم و اوایل دوران چهارم زمین‌شناسان تخمین زده‌اند. در گذشته از دریاچه شورابیل با نام تالاب یاد می‌کردند که آب آن از بارش‌های جوی در طول سال و رودخانه «بالیقلوچای» تامین می‌شد.

جریان چشمه‌ها و رودخانه‌های اطراف دریاچه در گذشته بخشی از آب این دریاچه را تامین می‌کردند و از طرف دیگر این منطقه از کشور ما در طول سال بارش‌های زیاد برف و باران را تجربه می‌کند. این عوامل سبب پر آبی دریاچه شورابیل در طول زمان شده‌اند و روند شیرین سازی این دریاچه در طول سال‌های اخیر نیز، حجم آب آن را به میزان قابل‌توجهی افزایش داده است. هیچ مسیر خروجی در دریاچه برای کنترل آب آن وجود ندارد و تا چند سال پیش تنها میزان جذب خاک و تبخیر سطحی، عوامل تاثیر گذار بر میزان آب این دریاچه بودند. در حال حاضر یک دریچه تخلیه برای کنترل سطح آب دریاچه شورابیل در اطراف آن تعبیه کرده‌اند.

دریاچه آب شور یا شیرین

امروزه شوری آب دریاچه شورابیل از ۸۰ گرم در لیتر به دو گرم در لیتر رسیده است. با تجمع آب پشت سد «یامچی» و ورود آب رودخانه بالیقلوچای از این راه به این دریاچه، مساحت دریاچه به سرعت افزایش پیدا کرد و از حدود ۷ هکتار به ۱۸ هکتار رسید. این افزایش حجم سبب افزایش ۱۴ برابری آب این دریاچه و شیرینی آب آن شده است.

تا سالیان طولانی شوری آب دریاچه شورابیل مانع از یخ زدگی آب این دریاچه در طول فصول سرد سال می‌شد، اما در حال حاضر به‌دلیل شیرینی آب شورابیل، در طول زمستان شاهد سطحی بزرگ از یخ بر آن خواهید بود که منظره‌ای تماشایی از این دریاچه می‌سازد. روند ساخت‌وساز اطراف این دریاچه در طول سال‌های اخیر توجه حامیان محیط زیست را به خود جلب کرده و نگرانی‌های زیادی در زمینه نابودی اکوسیستم این منطقه به وجود آورده است.

کنترل فاضلاب ورودی به دریاچه شورابیل از خا‌ک‌های اطراف آن، کاهش حجم برداشت از آب این دریاچه و کنترل توسعه شهری در نواحی نزدیک به دریاچه شورابیل، برای حفظ اکوسیستم محیطی این منطقه و جلوگیری از نابودی این دریاچه ضروری هستند. تعداد گونه‌های متنوع پرندگان بومی و مهاجر در اطراف این دریاچه به‌دلیل عدم رعایت موارد فوق رو به کاهش است. در کاشت انواع گیاهان و درختان در نزدیکی دریاچه شورابیل نیز توجه به سازگاری این گیاهان با اکوسیستم محیط این دریاچه، سبب کاهش آسیب به این منطقه می‌شود.

علت نامگذاری

در گذشته میزان شوری آب دریاچه شورابیل بسیار بیشتر از امروز بود و دلیل نامگذاری این دریاچه نیز همین مطلب بوده است. شوری آب این دریاچه در طول سالیان متمادی به‌دلیل اضافه شدن آب شیرین رودخانه بالیقلوچای به شکلی برنامه‌ریزی شده شیرین شد. شوری آب دریاچه شورابیل در مقایسه با گذشته‌های دور ۴۰ برابر کمتر شده است.

اطراف دریاچه شورابیل در سال‌های دور گیاهان دارویی با خواص درمانی بالا می‌روییدند که رشد آن‌ها در بستر آب شور رودخانه میسر بود و امروزه دیگر خبری از این‌گونه‌های دارویی نیست. گل و لای دریاچه نیز خاصیت درمانی بالایی داشتند. وجود املاح فراوان در بستر این دریاچه، سبب استفاده درمانی بیماران با دردهای مفاصل از خاک گل آلود شورابیل می‌شد که با تغییر ماهیت آب آن، این خواص را از بین رفته است. در حال حاضر با شیرین شدن آب دریاچه شورابیل اداره شیلات اردبیل گونه‌های مختلفی از ماهی‌ها مانند قزل آلای رنگین کمانی، کپور و شاه میگو را در این دریاچه پرورش می‌دهد.

نحوه تشکیل دریاچه

این دریاچه در طول سالیان طولانی به وجود آمده است و زمین‌شناسان با تکیه بر اسناد تاریخی موجود پیدایش این دریاچه را در اواخر دوره سوم زمین‌شناسان تخمین زده‌اند. منبع اصلی تامین آب این دریاچه بارش‌های جوی فراوان بوده است. مناطق اطراف دریاچه شورابیل از نواحی سردسیر و کوهستانی هستند که از گذشته‌های دور یخچال‌های طبیعی گسترده را در خود جا داده‌اند.

اطراف دریاچه شورابیل نیز چشمه‌های خروشان متعددی از زمین جوشیده‌اند که این چشمه‌ها نیز در گذشته بسیار بیشتر و پر آب‌تر از حال حاضر بوده‌اند. این دریاچه منطقه‌ای گود میان نواحی آبخیز و پرباران بوده است که در طول سال به‌خصوص در زمان‌ بارندگی‌ها، حجم زیادی آب به درون آن سرازیر می‌شد. امروزه نیز بخش قابل‌توجهی از آب رودخانه بالیقلوچای به این دریاچه می‌ریزد و سبب شیرینی آب آن شده است.

عمق دریاچه شورابیل

دریاچه شورابیل گودالی عمیق است که اطراف آن را خاکریزهایی طبیعی در برگرفته‌اند. در برخی قسمت‌ها نیز خاکریزهایی دست‌ساز تعبیه کرده‌اند و هرچه به وسط این دریاچه نزدیک‌تر شوید، عمق آن افزایش می‌یابد. دریاچه از مناطق حفاظت‌شده در کشور ما به شمار می‌رود و شنا در همه بخش‌های آن ممنوع است.

عمق دریاچه در بیشترین نقطه آن به بیش از ۱۱ متر می‌رسد و به همین دلیل هنگام قایق سواری در این دریاچه رعایت نکات ایمنی الزامی است. آب دریاچه میان فصل‌های پربارش و گرم سال در حدود نیم متر نوسان دارد.

امکانات رفاهی و تفریحی

دریاچه شورابیل امکانات تفریحی، ورزشی و رفاهی متنوعی دارد که سبب استقبال گردشگران از این دریاچه می‌شود. مسیر پیاده روی اطراف دریاچه بلندترین جاده سلامتی در کشور است و برنامه‌های مختلفی مانند ورزش‌های همگانی روزانه در آن انجام می‌شود. جاده دورتادور این دریاچه برای دوچرخه سواری نیز مناسب است و ورزشکاران در این مسیر در تردد هستند.
از دیگر امکانات تفریحی پرطرفدار در دریاچه می‌توان به سایت قایقرانی این دریاچه اشاره کرد. این سایت ورزشی از قایقرانان حرفه‌ای نیز میزبانی می‌کند و مسابقات رشته‌های مختلف قایقرانی در این دریاچه برگزار می‌شوند. قایق‌های پدالی، کشتی دو طبقه تفریحی آنداک و جت اسکی نیز برای علاقه‌مندان به تفریحات آبی گزینه‌های مناسبی هستند و گردشگران زیادی را جذب می‌کنند. به‌جز امکانات ورزشی موجود، برنامه‌های عمرانی دیگری مانند راه‌اندازی سالن‌های ورزشی متنوع در اطراف دریاچه شورابیل در دست بررسی هستند که از نمونه‌های آن می‌توان به خانه‌های تکواندو و کشتی اشاره کرد.

در بازدید از دریاچه می‌توانید پس از لذت از پیاده روی، قایق سواری و گشت‌وگذار در این منطقه، به استراحت در ساحل آرام این دریاچه و تماشای غروب زیبا بپردازید. پرنده‌نگری در فصل مهاجرت پرنده‌ها نیز از تفریحات موردعلاقه بسیاری از گردشگران در دریاچه شورابیل به شمار می‌رود.

زیپ لاین

زیپ‌لاین شورابیل با افتتاح در سال ۱۳۹۷، اولین زیپ‌لاین رفت و برگشتی موتوری در کشور به‌ شمار می‌رود که با قرارگیری در کنار دریاچه شورابیل، یکی از هیجان‌انگیزترین جاذبه های گردشگری اردبیل است. طول مسیر رفت و برگشت مجموعا معادل ۹۶۰ متر می‌شود و سرعت حرکت زیپ‌لاین حدود ۶ متر در ثانیه است. در تمام روزهای هفته می‌توانید از تجربه پرواز روی دریاچه با این زیپ‌لاین لذت ببرید.

اگر طرفدار هیجان و تفریحات پرجنب‌وجوش هستید، زیپ لاین دریاچه شورابیل و شهربازی‌های این مجموعه انتخاب‌هایی مناسب برای شما به شمار می‌روند. مسیر زیپ لاین این دریاچه بر فراز آب قرار دارد و طول آن به بیش از ۹۰۰ متر می‌رسد. شهربازی‌های سرباز و سرپوشیده دریاچه انواع سلیقه‌های خانواده‌ها را پوشش می‌دهند. ماشین برقی، پیست کارتینگ و سایر وسایل برقی پر هیجان در این پارک‌ها برای خانواده‌ها جذاب هستند. باغ بهشت و پارک‌های صخره‌ای نیز از دیگر بخش‌های پرطرفدار در اطراف این دریاچه به شمار می‌روند.

رستوران و کافی شاپ

پس از گشت‌وگذار در مجموعه‌های تفریحی اطراف دریاچه شورابیل می‌توانید زمانی را به اتراق در آلاچیق‌های اطراف این دریاچه یا رستوران‌ها و کافه‌ها اختصاص دهید. تنوع رستوران‌های این منطقه بالا است و با هر سلیقه‌ای می‌توانید از صرف غذا در کنار دریاچه لذت ببرید.

بهترین زمان بازدید از دریاچه شورابیل

اردبیل شهری سردسیر میان مناطق کوهستانی شمال غربی ایران است. در طول فصل‌های سرد سال آب و هوایی سرد و پر بارش را تجربه می‌کند. منظره دریاچه وسیع یخ‌بسته برای گردشگران زیادی جذابیت دارد . به همین دلیل با وجود سردی هوا در این زمان از سال بسیاری مسافران در زمستان به تماشای دریاچه شورابیل می‌روند.

با شروع فصل بهار، هوا در نزدیکی دریاچه به‌آرامی رو به گرمی می‌رود؛ اما در نخستین روزهای فروردین ماه آب و هوای این منطقه هم‌چنان سرد است. هرچه به‌سمت تابستان برویم هوا برای پیاده روی در اطراف این دریاچه و لذت از بازی‌ها و امکانات ورزشی این مجموعه مساعدتر می‌شود. در فصل تابستان نیز گرما در این منطقه شدت نمی‌گیرد و آب و هوا برای بازدید از دریاچه مناسب است.

دریاچه شورابیل در فصل پاییز نیز تماشایی و زیبا می‌شود و طبیعت اطراف، مناظری زیبا در مقابل چشم گردشگران به نمایش می‌گذارد. بهترین زمان برای بازدید از دریاچه از نظر آب و هوایی از اواخر فصل بهار تا اواخر فصل تابستان است، اما در طول پاییز و زمستان نیز علاقه‌مندان به گردشگری در فصل‌های سرد به تماشای این دریاچه می‌روند.

جاهای دیدنی اطراف دریاچه

از مهمترین جاهای دیدنی اطراف دریاچه می توان به بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی، موزه حیات وحش اردبیل، تفرجگاه بولاغلار، رودخانه بالیقلو چای،پل یدی گوزلی اشاره کرد.

نکات مهم در بازدید از دریاچه شورابیل

در بازدید از دریاچه شورابیل توجه به برخی نکات ضروری است. این دریاچه از مناطق حفاظت‌شده در کشور ما و ذخایر ارزشمند طبیعی در سراسر جهان به شمار می‌رود. حفاظت از اکوسیستم محیط اطراف آن برای حفظ و ادامه حیات این دریاچه ضروری است.

در بازدید از دریاچه هیچ زباله‌ای در آب این دریاچه نریزید.
هرگونه آسیب به اکوسیستم این منطقه تاثیر قابل‌توجهی در زندگی پرندگان بومی و حیوانات اطراف این دریاچه خواهد داشت و زیست این موجودات را با خطر جدی روبه‌رو خواهد کرد.
شنا در همه بخش‌های دریاچه شورابیل ممنوع است.
در فصل زمستان از بازی روی سطح یخ زده دریاچه اجتناب کنید. عمق این دریاچه در برخی نقاط بیش از ۱۱ متر است و در صورت شکستن یخ حوادث ناگواری ممکن است پیش بیاید.
اگر به عکاسی از مناظر طبیعی علاقه دارید، در بازدید از دریاچه شورابیل دوربین عکاسی خود را فراموش نکنید.
در سفر به دریاچه شورابیل در فصل‌های سرد سال یا حتی بهار، لباس گرم اضافه همراه داشته باشید.

نحوه دسترسی

آدرس : اردبیل، بزرگراه میلاد، بعد از میدان پلیس.

برای بازدید از دریاچه باید نخست به اردبیل بروید. این دریاچه در جنوب غربی این شهر قرار دارد. مسیرهای مختلفی از داخل شهر، دسترسی به دریاچه را میسر می‌کنند. خیابان‌ها و بزرگراه‌های کوثر، دانشگاه، میلاد و برزگر به این دریاچه دسترسی دارند. میدان بسیج در شمال غربی این دریاچه دسترسی مناسبی به دریاچه وجود دارد. از این میدان باید وارد خیابان عطایی شوید و کمی جلوتر از ورودی فرعی بزرگراه میلاد به میدان عوض‌زاده برسید.

از سوی مقابل بزرگراه میلاد در میدان عوض‌زاده، یعنی بلوار برزگر می‌توانید خود را به جاده دور دریاچه شورابیل برسانید. اگر قصد استفاده از تفریحات خاصی در اطراف این دریاچه را دارید. بسته به محل مورد نظر خود باید مسیرهای دیگری را انتخاب کنید. خیابان دانشگاه در شرق دریاچه دسترسی به شهربازی و باغ بهشت را میسر می‌کند. بزرگراه میلاد به بخش زیپ لاین این مجموعه نزدیک‌تر است.

تصاویر بیشتر : -->