شهر بناب مرند یا بناب جدید یکی از شهرهای استان آذربایجان شرقی است که در بخش مرکزی شهرستان مرند واقع شده‌است. این شهر در ۱۰ کیلومتری شرق مرند و ۷۲ کیلومتری شمال غرب تبریز قرار گرفته‌است. بناب مرند در تاریخ ۱۷ تیر ۱۳۸۳ خورشیدی از روستا به شهر ارتقا یافته و هم‌اکنون از لحاظ رتبه‌بندی شهرداریها، دارای درجهٔ یک است. این شهر از سمت شمال به زنوز، از سمت جنوب به صوفیان، از سمت شرق به ورزقان و از سمت غرب به مرند محدود شده‌است.
بناب مرند دارای پیشینه‌ای تاریخی است. منطقهٔ تاریخی «آلادر» گورستان‌های متعدد تاریخی را در خود جای داده‌است. در سال‌های اخیر گروهی از افراد این گورستان‌ها را به طور غیرمجاز حفاری کرده و آثار تاریخی آنرا به سرقت برده‌اند. آب و هوای بناب مرند معتدل رو به سرد بوده و به دلیل اعتدال هوا، باغ‌های بسیاری در این شهر پدید آمده‌است. در فصل بهار و به ویژه در ماه‌های اردیبهشت و خرداد، شمار بسیاری از گردشگران از این شهر بازدید می‌کنند.
ریشه نامگذاری
بناب مرند یکی از مناطق باستانی در خطه شهرستان مرند می باشد. در خصوص نام ین شهر مطرح است که در گذشته این شهر در منطقه دارای خانه و ساکنین زیادی بوده است به طوری که بقایای این خانه ها در منطقه قره اولدورن (در زبان محلی ترکی) هنوز باقی است و لذا بدین جهت در زبان محلی در ابتدا مین ائو (به فارسی= هزار خانه) که نشان دهنده خانوار زیاد این شهر می باشد نام گرفته بود که به مرور بین ائو نیز که به همان معنی است نامیده شده است و سپس در طول تاریخ در پی خلاصه سازی و روان سازی این اسم به تدریج به بیناب و بناب تغیر نام یافته است.
دیگر نظریه ای که در باره نام این شهر مطرح است به دوران حکومت [ضحاک] بازمیگردد و با توجه به این نظریه در گذشته دور در منطقه آلادر و آقچا قاپی سربازان ضحاک به لحاظ موقعیت استراتژیک منطقه مستقر بودند و چون یکی از القاب ضحاک بیوراسب یعنی دارنده هزار اسب می باشد و در زبان ترکی ببن آت نیز به همین معنی می باشد لذا در طول گذر تاریخ این نام به بیناب تغییر یافته است. همچنین با توجه به وفور اسب در این منطقه چنین نامی دور از انتظار نخواهد بود.
تغییر نام
اما از سوی دیگر نظراتی در خصوص نام بناب مطرح است و آن را بُناب تلفظ می نمایند که برگرفته از ریشه فارسی( بُن + آب ) به معنی ریشه آب می باشد مطرح است و اینگونه برداشت می شود چون آب در این منطقه وفور دارد لذا نام بُناب از این روست اما در رد این نظریه محققین تاریخ با استدلال به اینکه اولاً در این منطقه مردمان ترک زبان ساکن هستند و نامگذاری این مکان با نامی فارسی دور از انتظار است و در هیچ کجا رواجی ندارد.
همچنین فرض پر آب بودن منطقه از این جهت رد می گردد که بناب در گذشته دور منطقه کم آبی بوده است و بقایای زمین های کشاورزی که بدلیل نبود آب در بناب در مسافت های دور از این شهر و در دامنه کوه ها به دلیل وجود آب باران و … وجود دارد حاکی از این امر است و در طی دوره های جدید است که با احداث متور های آبی و استخراج آب های زیر زمینی این منطقه در میان همسایگان خود به پرآبی مشهور گردیده است.
نام این شهر قبل از تبدیل شدن به شهر، بناب بود که پس از شهر شدن آن در سال ۱۳۸۳ به بناب جدید تغییر یافت اما پس از ۸ سال از آن تاریخ در ۲۵ تیر ماه سال ۱۳۹۱ وزیران عضو کمیسیون سیاسی و دفاعی بنا به پیشنهاد وزارت کشور و به استناد ماده(۱۳) قانون تعاریف و ضوابط تقسیمات کشوری -مصوب ۱۳۶۲- با تغییر نام شهر “بناب جدید” از توابع بخش مرکزی شهرستان مرند در استان آذربایجان شرقی به “بناب مرند” موافقت کرد و رسماً نام این شهر به بناب مرند تغییر یافت.
جای‌های دیدنی شهر بناب مرند
مسجد جامع بناب مرند
مسجدجامع بناب جدید یکی از قدیمی‌ترین مساجد این شهر است که در مجاورت میدان مرکزی (میدان امام حسین) این شهر و در ضلع شمال شرقی میدان واقع است. این مسجد در یک طبقه و با سقفی شیروانی است؛ و دارای یک حیاط در قسمت شرق مسجد است. داخل مسجد نیز توسط دیواری کوتاه که به سقف نمی‌رسد به دو قسمت نا مساوی مردان و زنان تقسیم شده‌است. به‌طوری‌که وسعت قسمت مردان بیش از دو برابر قسمت زنانه این مسجد می‌باشد.
از نکات جالب توجه این مسجد این است که با وجود زیربنای بزرگ و عظیم آن کوچکترین ستونی در آن وجود ندارد و کل فضای مسجد یکپارچه می‌باشد و در سقف آن نیز به جای تیر آهن از چوب استفاده شده‌است. دیوارهای داخل مسجد فاقد هرگونه گچ بری یا کاشی کاری است و به صورت ساده گچ کاری شده‌است. این مسجد اصلی‌ترین تجمع گاه اهالی بناب جدید در مراسم مذهبی و سایر مناسبت‌ها می‌باشد.
مسجد دارای سه درب ورود و خروج است که دو در در ضلع غربی مسجد مختص ورود و خروج مردان و زنان است و درب سوم در ضلع شرقی مسجد قرار دارد که به حیاط مسجد باز می‌شود. این مسجد در سال‌های اخیر به دلیل اتصال در سیستم سیم‌کشی برقش دچار آتش‌سوزی خفیفی در سقفش شده بود که منجر به اصلاح سیستم برق کشی مسجد شد.
دره آلادر
درهٔ آلادر با دارابودن باغ‌ها و چشمه‌های آب متعدد، مهم‌ترین مرکز جذب گردشگر در بناب جدید محسوب می‌شود. آب چشمه‌های این منطقه در فصل‌های بهار و تابستان منبع اصلی تأمین آب موردنیاز باغ‌های این شهر و در فصل‌های پاییز و زمستان تأمین‌کنندهٔ آب سد این شهر است. همچنین در این آب انواع آبزیان و از جمله انواع ماهیها پرورش می‌یابند.
سد بناب جدید
سد بناب جدید نیز ار مهم‌ترین مراکز جذب گردشگر در سطح بناب جدید و شهرستان مرند به‌شمار می‌رود. وجود این سد در این منطقه باعث جذب انواع مختلف پرندگان به آن شده و تنوع گونه‌های مختلف پرندگان در این منطقه را فراهم آورده‌است. متأسفانه این سد در سال ۸۹ که دریاچه آن به‌طور کامل آبگیری شده بود. در اثر وجود ترک یا گسل احتمالی در کف بستر دریاچه باعث دررفت کل آب ذخیره شده گردیده و هم‌اکنون با اعتبار بیش از ۳ میلیارد تومان در حال عملیات پتوکشی با یک لایه ۶۰ سانتی رسی در کف بستر دریاچه سد یا بلانکت کف بستر هستند و دریاچه سد در حال حاضر کاملاً خالی از آب است.
آقچا قاپی
آقچا قاپی یا در اصطلاح بومی آزاقاپی نام محل دره مانندی است که در امتداد آلادر واقع است. امتداد آقچا قاپی نیز به روستای نوجه‌ده‌درق وصل می‌شود و سپس ادامه می‌یابد. آب رودخانه در فصل تابستان توسط اهالی از آقچا قاپی به آلادر هدایت می‌شود. از آن برای آبیاری باغات و زمین‌ها استفاده می‌شود و در فصل زمستان نیز آب این رود به سد بناب جدید سرازیر می‌شود. البته نام این رود آقچا قاپی نیست بلکه آقچا قاپی نام محلی است در امتداد آلادر که این رود از آن می‌گذرد. آب این رود خانه محل زیست ماهیان و انواع قورباغه و مار و… می‌باشد. این مکان در تابستان یکی از زیباترین مناطق بناب است که همگان را به سوی خود جلب می‌کند.
کوه‌های بناب جدید
کوه‌های بناب که در پیرامون بناب جدید قرار گرفته‌اند، دارای چشمه‌های متعدد آب معدنی و گیاهان متنوع دارویی هستند. در فصل بهار، گردشگران بسیاری را به خود جذب می‌کنند. از چشمه‌های موجود در این کوه‌ها می‌توان به «زیلبیخ»، «چور چشمه» و ماختا اشاره کرد.
دیدگاه ها :
*اگر نظری دارید یا این مطلب نیاز به اصلاح دارد و یا عکس یا ویدئوی مرتبط با آن دارید لطفا اینجا برای ما ارسال کنید.