روستای مانیزان

روستای مانیزان از توابع بخش مرکزی شهرستان ملایر، با مختصات جغرافیایی ۴۹ درجه طول شرقی و ۳۴ درجه و ۱۵ دقیقه عرض شمالی، در ۲۳ کیلومتری جنوب شرقی شهر ملایر واقع شده است. این روستا از شمال به کوه تپه سیاه، از شمال شرقی به کوه سفید و از شرق و جنوب شرقی به کوه قراول خانه محدود می‏شود. ارتفاع مانیزان از سطح دریا در حدود ۱۹۵۰ متر است و آب و هوای معتدل و نیمه خشکی دارد. رودخانة مانیزان از جنوب روستا می‏گذرد. بررسی وضعیت اقتصادی و اجتماعی روستا : مردم روستای مانیزان به زبان آذری سخن می‏گویند، مسلمان و پیرو مذهب شیعه جعفری هستند.جمعیت روستای مانیزان در سال ۱۳۷۵ تعداد ۹۸۵ نفر گزارش شده است. که ۶۱۴ نفر آن معادل ۳/۶۲ درصد در سن فعالیت قراردادند و دارای توانایی ورود به عرصه های اقتصادی می باشند . اقتصاد روستای مانیزان بر فعالیت‏های زراعی ، دامداری و مشاغل خدماتی استوار است. الف)باغداری شغل غالب اهالی باغداری است طوری که ۱۲۰ هکتار از زمین های زراعی روستا را باغ و قلمستان تشکیل داده که تمام آن بصورت آبی می باشد و باغ و قلمستان دیم وجود ندارد . ب) کشاورزی و زراعت مهم‏ترین محصولات زراعی روستای مانیزان گندم، جو، و یونجه است.که حدود ۹۰ هکتار از زمین های زراعی را در بر می گیرد که ۶۰ درصد آن دیم و ۳۰ درصد آبی می باشد . آب مورد نیاز اراضی روستا از رودخانه، چند رشته کاریز (قنات) و چاه‏های ژرف تأمین می‏شود. در ضمن گروهی از مردم روستا به پرورش زنبور عسل و تولید عسل اشتغال دارند. ج) دامداری اکثر اهالی که دارای زمین کشاورزی و باغ هستند اقدام به نگهداری دام می کنند و حدود بیش از ۱۲۰۰ راس گوسفند در روستا نگهداری می شود شیوة دامداری روستاییان سنتی است و انواع محصولات دامی از قبیل گوشت و فرآورده‏های لبنی در این روستا به عمل می‏آید. د)خدمات : ۲۵ نفر در بخش خدمات مشغول هستند . خوارو بار فروشی ، مدرسه ، قصابی ، شرکت تعاونی و…. ه) صنعت : در روستا فعالیت صنعتی وجود ندارد . البته زنان روستا در کنار فعالیت‏های زاعی و دامداری به بافت قالی و سبد می‏پردازند.( صنایع دستی ) منابع تامین آب آشامیدنی و کشاورزی روستا آب مورد نیاز اراضی روستا از رودخانه، چند رشته کاریز و چاه‏های ژرف تأمین می‏شود.و آب آشامیدنی روستا از یک حلقه چاه عمیق به عمق ۸۰ متر با ۶ اینچ آب تامین می شود . شناخت و بررسی پیدایش روستا : (تاریخچه) مانیزان یکی از روستاهای قدیمی و تاریخی استان همدان است که قدمت سکونت در آن به دوره حکومت مادها می‏رسد. رودخانة مانیزان که از جنوب روستا می‏گذرد، عامل اصلی شکل‏گیری روستاست. بنای فعلی روستای مانیزان با حکومت فتحعلی شاه قاجار مقارن است. قلاع فراوان و خانه‏های اربابی روستا بیانگر پیشینه تاریخی و اهمیت ویژه آن بوده است. جاذبه‏های گردشگری روستای مانیزان به دلیل استقرار در یک ناحیه کوهستانی، برخورداری از آب و هوای معتدل، طبیعت بکر و زیبا، از پتانسیل‏های قابل توجه گردشگری برخوردار است. رودخانه پرآب و خروشان منیزان، باغات انگور وسیع و مصفا، جنگل‏های طبیعی اطراف روستا، همجواری با منطقة حفاظت شده لشگردر، معماری پلکانی و سنگی و بقایای قلعه‏ها و خانه‏های اربابی متعدد، همواره مورد توجه و علاقه گردشگران و علاقمندان به فضاهای روستایی است. منطقة حفاظت شدة لشگردر که در یک محدودة کوهستانی ـ جنگلی واقع شده، یکی از تفرجگاه‏های زیبا و ییلاقی اطراف روستای مانیزان است. این منطقه حفاظت شده قلمرو و زیستگاه انواع جانوران و پرندگان مانند گرگ، روباه، خرگوش، تیهو، کبک، شاهین و … می‏باشد. از رستنی‏های این منطقه می‏توان به گل ختمی، گل گاوزبان، آویشن، خاکشیر و گون اشاره کرد که کاربردهای دارویی و صنعتی دارند. مردم روستای مانیزان در اعیاد ملی و مذهبی مانند عید نوروز، عید فطر، عید قربان و میلاد پیامبر (ص) به جشن و شادی می‏پردازند. یکی از مراسم جالب توجه و دیدنی روستای مانیزان، مراسم انگورچینی می‏باشد. این مراسم که همه ساله از اواسط شهریور ماه تا اواخر مهرماه برگزار می‏شود، آداب و رسوم خاص خود را دارد. در این ایام مردم اعم از مردان، زنان و کودکان به باغ‏های انگور می‏روند و همراه با خواندن ترانه‏ها و آوازهای محلی به چیدن انگور می‏پردازند. انگور فرآوری شده به طرق مختلف مانند شیره انگور، باسلوق، کشمش و شربت انگور به فروش می‏رسد. مردم روستای مانیزان در ایام عزاداری ماه محرم به خصوص روزهای تاسوعا و عاشورا، خانه‏های خود را نظافت نمی‏کنند و هیچ‏گونه غذایی نمی‏پزند و فقط به سینه‏زنی و نوحه‏خوانی می‏پردازند و غذای خود را از طریق نذورات تأمین می‏کنند. پوشاک مردان روستای مانیزان شامل کت، شلوار، پیراهن، کلاه و کفش چرمی است و زنان نیز از مانتو، شلوار، چادر، روسری، مقنعه و دیگر پوشش‏های زنانه استفاده می‏کنند. مهم‏ترین سوغات این روستا انگور، کشمش، شیره انگور، باسلوق و شربت انگور می‏باشد. مهم‏ترین صنایع دستی روستای مانیزان قالی‏بافی و سبدبافی است. قالی‏های روستای مانیزان با طرح‏های زیبای لچک ترنج در شهرهای استان همدان و بازارهای دیگر به فروش می‏رسد. مردم روستای مانیزان به پیروی از سنت‏های فرهنگی و محلی، نوعی از رقص و موسیقی بومی کردی و ترکی را به ویژه در مراسم عروسی و جشن‏ها به نمایش می‏گذارند. از مهم‏ترین غذاهایی که در این روستا تهیه می‏شوند، می‏توان به انواع نان‏های محلی مانند نان فطیر، انواع آش‏ها (که رایج‏ترین آن آش دوغ می‏باشد) و انواع کباب‏ها اشاره کرد. نوع مالکیت : بشتر اراضی کشاورزی دارای مالکیت خصوصی است ، بیشتر این واحد ها دارای سند ثبتی می باشند . مالکیت اراضی مدرسه ، مخابرات ، خانه بهداشت ، شرکت تعاونی و منابع آب و بان کشاورزی…….. دولتی است . کیفیت ابنیه : جهت شناسایی کیفیت ابنیه ساختمانها به ۴ کروه تقسیم می شوند : ۱- نوساز ۳/۴ درصد ۱۳ واحد ۲- قابل نگهداری ۵۳ درصد ۱۵۹ واحد ۳- مرمتی ۷/۱۲ درصد ۳۸ واحد ۴- تخریبی ( مابقی واحد ها ) محلات روستا : محله قلعه مانیزان ، چال ، سرکمرها ، صوفی ها ، حمام ، خانها ، بهادر ، پهنه ، سادات ، آسیاب ، سر پته و… بررسی معماری و ترکیب فضای مسکونی : روستای پایکوهی مانیزان بافت مسکونی متمرکز و یکپارچه دارد .بافت قدیم و نوساز روستا عمدتا حیاط مرکزی است و به صورت دوطبقه است . در معماری سنتی کوچه ها را باریک و کم عرض طراحی کردند به خاطر مبارزه با سوز و سرما . این روستا بر روی شیب نسبتاً تندی استقرار یافته و خانه‏های پلکانی با معماری سنگی و همگن دارد. مصالح عمدة بکار رفته در خانه‏های قدیمی شامل سنگ، گچ، کاهگل و چوب است. اما در خانه‏های جدید از مصالح آهن، سیمان، سنگ، گچ و آجر استفاده می‏شود.خانه‏های روستاییان تحت تأثیر شرایط طبیعی، نحوة معیشت و فعالیت اقتصادی خانوارهای روستایی شکل گرفته و فضاهایی مانند اتاق استراحت، مطبخ، سرویس بهداشتی، طویله، انبار علوفه و غلات در آن‏ها ایجاد شده است. دسترسی: روستای مانیزان از طریق شهر ملایر با جاده‏ای مناسب و آسفالت قابل دسترسی می‏باشد. مانیزان (ملایر)، روستایی از توابع بخش مرکزی شهرستان ملایر در استان همدان ایران است.مانیزان پایتخت شیره انگور می باشد. این روستا در دهستان جوزان قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۶۱۸ نفر (۲۲۸خانوار) بوده‌است. آب و هوا این روستا یکی از خوش آب و هوا ترین روستاهای ملایر میباشد به طوری که در فصل تابستان چیزی کمتر مناطق شمالی کشور ندارد. زمینهای این روستا کاملاً پوشیده از پوشش گیاهی و سرسبز می باشد. مراسم شیره پزی هر ساله طی مراسمی با هماهنگی صدا و سیما و مسولین محترم شهرستان و با همکاری اهالی این روستا مراسمی نمادین برگزار میشود که طی آن مردم در لباسهای زیبای محلی مراسم شیره پزی را همراه با جشن و موزیک شاد اجرا میکنند.