قلعه ضحاک یکی از بناهای تاریخی شهر هشترود در استان آذربایجان شرقی می باشد.بنای این قلعه که در ارتفاع ۱۸۰۰ متری و بر فراز کوه‌های روستای عربلو قرار گرفته، جایی است که تاریخ و افسانه‌ها باهم آمیخته شده‌اند. با سیری در ایران همراه باشید تا راز قلعه ضحاک هشترود را بدانید.
درباره قلعه ضحاک داستان‌ها و افسانه‌های بسیاری وجود دارد. این قلعه درست در لبه پرتگاه قرار گرفته و رفتن به آن جرئت بسیاری می‌خواهد. این قلعه ایستاده بر پهنای تاریخ می‌تواند یکی از معابد آناهیتا، ایزدبانوی چشمه حیات باشد.بعضی‌ها هم معتقدند اینجا قلعه ضحاک بوده است. فرمانروای هزارساله خونخوار ایرانی که به دست آهنگری رعیت‌زاده به زیر کشیده و به دستان جمشید به بند کشیده شد. این قلعه با بیش از سه هزار سال قدمت تنها بنای باستانی در خاک ایران است که تا به امروز تقریبا سالم و همچنان محکم و استوار باقی مانده است.
رازهای قلعه ضحاک
باستان‌شناسان معتقدند قدمت این قلعه افسانه‌ای به دوره اشکانیان و ساسانیان برمی‌گردد. برخی می‌گویند این قلعه می‌تواند نمونهای از معابد آناهیتا باشد. در ایران باستان آناهیتا ایزدبانوی زیبا، نیرومند و خردمند بوده که به نماد عشق و باروری شناخته می‌شود. ایرانیان معتقد بودند که آناهیتا در بالاترین طبقه از آسمان سکونت دارد. به همین دلیل معابد این ایزدبانوی زیبا را بر فراز کوه‌های سر به فلک کشیده می‌ساختند. تا از دشمنان و آلودگی‌های زمین در امان باشد.
در افسانه‌ها آمده ضحاک به ایزدبانوی آریایی پیشنهاد می‌دهد که در ازای هزار گاو، صد اسب و ده‌هزار گوسفند زمین را از نسل آدمیان تهی کند. اما آناهیتا تسلیم پیشنهاد این پادشاه خونخوار نمی‌شود.
افسانه دیگری می‌گوید قلعه ضحاک محل زندگی ضحاک ماردوش بوده است که تاج‌وتخت آن توسط کاوه آهنگر نابود می‌شود. چون دو اژدهای روی دوش ضحاک خواب‌وخوراک را بر او حرام کرده بودند. او در این قلعه به دور از تمامی مردم زندگی می‌کرده است. افسانه‌ها می‌گویند، کاوه در هشترود علیه ضحاک قیام کرده است.
در طول تاریخ این قلعه با نام‌های دیگری چون قلعه اژدها، قیز قلعه سی، بارباس و رویی دژ نیز معرفی شده است. نخستین کسی که در سال ۱۸۳۰ این منطقه را کشف کرد. کلنل مونت انگلیسی بود که عقیده داشت این چهارطاقی یکی از کهن‌ترین آتشکده‌های باستانی ایران بوده است.
باستان‌شناسان دیگری بر اساس مدارکی که از این منطقه به دست آورده‌اند معتقدند که تمام داستان‌هایی که درباره این قلعه گفته می‌شود تنها افسانه است و این قلعه کارکردی نظامی و دیده‌بانی داشته که کاملا بر دره‌ها و دشت‌های اطراف مشرف بوده است.
گنج قلعه ضحاک
از آنجایی که در حفاری‌های باستان‌شناسی در اطراف قلعه اشیای باستانی و باارزش بسیاری پیدا شده است، مردم بسیاری به خیال پیدا کردن گنج جای‌جای کوه‌های اطراف قلعه را کنده‌اند تا به عتیقه برسند.
نحوه دسترسی به قلعه ضحاک
این قلعه در فاصله بیست کیلومتری جنوب شرقی شهرستان هشترود از توابع شهرستان تبریز در استان آذربایجان شرقی واقع شده است. برای رسیدن به آن باید به شرق ایستگاه راه آهن خراسانک (هشترود) و به روستای عربلو بروید. سپس تابلوهای راهنما را دنبال کرده و از کوه‌های اطراف بالا بروید تا به این قلعه که به وسعت تاریخ ایران قد برافراشته است برسید.
مطالب مرتبط :