این باغ در بستری کوهستانی و در دامنه جنوب کوه بینالود و رو به دشت نیشابور واقع شده است. این باغ از سمت جنوب به جاده نیشابور – مشهد اتصال مییابد.
از نیشابور حدود ۲۴ کیلومتر و از مشهد حدود ۱۰۰ کیلومتر فاصله دارد. این مکان به عنوان مکانی مقدس از سابقه طولانی برخوردار است. این باغ را زمانی به شاپور کسری و زمانی به حضرت علی(ع) و سپس به حضرت رضا (ع) نسبت دادهاند. وجه تسمیه باغ با توجه به وجود سنگی سیاه است که جای دو پا بر آن نقش بسته است.
میگویند سال ۲۰۰ هـ . ق حضرت رضا (ع) که از مدینه عازم مرو بودند، در این مکان توقف کرده و چون خواستند با خاک تیمم کنند، آبی جاری پدید آمد. این وقایع مهم، این مکان را به مکانی مقدس و ایمن برای زایران در کنار مسیر مشهد تبدیل کرد که در دورههای مختلف مجموعهای میان راهی شامل: کاروانسرا، آبانبار، حمام و مکانهایی جهت اطراق زائران و مسافران در حاشیه خیابان شکل گرفت.
شکل اصلی باغ کنونی در دوران صفوی و به دستور شاه عباس اول احداث شد و در دورههای بعدی در زمان شاه سلیمان صفوی و در دوران ناصرالدین شاه قاجار مرمتهایی جهت حفاظت و احیاء باغ صورت پذیرفت. آخرین مرمت و بهسازی مجموعة مذکور در سال ۱۳۵۰ توسط سازمان حفاظت آثار آغاز شده و تا به امروز ادامه دارد و به شماره ۲۳۶ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
کوشک هشت ضلعی، در مرکز باغ قرار دارد. در ضلع شرقی بقعه نیز چهار طاقی کوچکی قرار دارد که از چشمهای جوشان حفاظت میکند. روایت است آب آن هنگام وضوی حضرت رضا (ع) جوشیده و جاری گردیده است و به میمنت آن را چشمه حضرتی مینامند.
این باغ به عنوان بخش اول این مجموعه با مساحتی برابر ۱ هکتار، به صورت مربعی با ابعاد ۱۰۰*۱۰۰ متر و با دو ساختمان قدیمی در موقعیت مرکزی آن، مهمترین عنصر این مجموعه است. ین باغ منطبق با شیب کوهپایه بینالود در سه سطح، با اختلاف ارتفاع ۵/۱ متر از یکدیگر شکل گرفته است. در هر سطح، دو کرت بزرگ با درختان کاج وجود داشته که در دورههای بعد درختان چنار، گردو، و توت جایگزین بسیاری از درختان کاج شده است.
آبیاری باغ از طریق دو قنات، که قنات اولی، قنات اصلی از سمت بالا ده و قنات دوم از سمت پایین ده که در میانه باغ به قنات اولی میپیوندد صورت میگیرد که در حال حاضر قنات دوم جایگزین چشمه اصلی (چشمه حضرتی) میباشد. سردر وردی باغ با پلکانی در دو طرف در خارج از مجموعه به فضای محصور باغ مرتبط میشود و با آبنمایی در مرکز و کرتهای درختکاری شده به بقعه منتهی میشود.
در بالای باغ دو کرت که استخر بزرگی در میان آن است وجود دارد که آب پس از ورود به استخر توسط جویهای باریکی به ۴حوض هشت گوش دور بقعه هدایت شده و توسط آبنمایی در محور مرکزی به حوضچههای بعد انتقال مییابد. پوشش گیاهی باغ درختان چنار، کاج، توت، گردو و زبان گنجشک میباشد که در میان این درختان، گونههای درختان چنار، کاج و توت کهنسال به چشم میخورد.
نظر کاربران :
سلام
قبل از هر چیز بر خودم لازم می دونم تشکر کنم از مطالبی که در اینجا قرار دادید.اما میشه با قرار دادن پلانهایی از باغ و عکسهای کلی تر مثلا عکس از ابتدای ورودی به سمت کوشکها یا عکس از محل اختلاف سطوح و نحوه ی نظام آبیاری به مطالب غنایی خاص بخشید.