بقعه امامزاده عبدالمطلب در چهار کیلومتری روستای پیک از توابع شهرستان زرندیّه و در کیلومتر چهل اتوبان ساوه ـ تهران واقع شده است.این بنا بسیار بدیع‌تر و شاخص‌تر از سایر بناهای روستا بوده و به سبب جایگاه اعتقادی و مذهبی آن در بین مردم محل بسیار مورد توجه می‌باشد. زیارتگاه ”امامزاده عبدالمطلب” در حاشیه جنوب غربی روستا و تقریبا در فاصله یک کیلومتری آن و در میان تپه ماهورهای کم ارتفاع حومه روستای ” پیک” واقع شده که توسط یک جاده خاکی به روستا مرتبط می گردد.
بخش های تشکیل دهنده مجموعه امامزاده
بنای امامزاده عبدالمطلب در برگیرنده مجموعه امامزاده حسینیه، انبار، غسالخانه، اتاق‌های اقامتی، سرویس بهداشتی و اتاق کفش‌کن است.
شکل ظاهری
از داخل به صورت یک مربّع چهار ضلعی به ابعاد حدود ۵/۸×۷ متر است که از بیرون از پی به ارتفاع حدود ۳ متر چهار ضلعی و بعد از آن به ارتفاع ۷۰/۱ به صورت هشت ضلعی است و بر روی آن، گنبد به صورت مخروطی از داخل و هرمی ۱۲ ترک از خارج احداث شده است.در طرفین حرم، دو اتاق به ابعاد ۷۰/۲×۲۰/۳ در حدود سال ۱۳۳۰ ساخته شده و روی آنها نیز دو اتاق کوچک احداث شده است. در زمان قاجاریّه و در حدود سال ۱۲۵۰ هـ. ق، ایوان با شکوهی به بقعه الحاق شده که ارتفاع آن ۵/۶ متر است.زیارتگاه تک ایوانه مذکور به طور کلی دارای یک صحن با پلانی مربع شکل می‌باشد که گنبد اصلی بر روی آن واقع شده و تک ایوانی نیز در سمت شمال آن قرار دارد.
در طرفین این ایوان، تک حجره‌هایی دو طبقه وجود دارد که راه ورودی به بام از داخل حجره شرقی است. گنبد بنا از جمله گنبدهای هرمی شکل ترکدار است که به صورت دوازده وجهی بوده و به صورت دوپوشه و با خیزی کم در گنبد فوقانی اجرا شده است. نحوه اتصال گنبد بیرونی به گنبد درونی در این بنا بسیار زیبا و چشمگیر می‌باشد.
گنبد بنا، هرمی ۱۲ ترک به ارتفاع حدود ۱۵ متر از کف زمین است که با کاشی‌های فیروزه رنگ به ابعاد ۸×۱۸ سانتی متر هنرمندانه و بسیار زیبا طرّاحی شده بود. دیوارهای بقعه با آجرهای ۲۲×۲۲ و به قطر ۷۰/۱ متر پوشش یافته و
سقف بقعه به صورت ضربی اجرا شده است. در صحن بزرگ بقعه، تعداد ۱۳ اتاق به ابعاد تقریبی ۵۰/۴×۱۰/۳ متر به عنون زایر سرا ساخته شده و قبور ۶ شهید دوران جنگ تحمیلی زینت بخش آن است.
این بنا نیز همانند عمده بناهای تاریخی موجود در محل، از ساخته‌های دوره صفویه می‌باشد.
عمده تزئینات این بنا شامل مقرنس کاری‌های ساده در کنج‌های قصای صحن بوده و همچنین کاشی‌کاری‌های معقلی فیروزه‌ای ساق و روی گنبد نیز از سایر آرایه‌های معماری موجود در این زیارتگاه می‌باشند. ضلع شمالی امامزاده به وسیله دیوار محصور شده و در داخل حیاط، محلیان اقدام به دفن مردگان خود کرده‌اند. قرار گرفتن امامزاده در محلی منفرد و وجود تپه ماهورهای کوتاه باعث شده است که اطراف این بنا خالی به نظر برسد و این خود سبب الهام معمار بنا شده تا با نگاهی دقیق به اطراف شکل اصلی گنبد را همانند قله کوه دماوند که در شمال بنا قرار دارد بسازد. این منبع الهام باعث به وجود آمدن گنبد منحصر به فردی شده که خود جای بسی مطالعه دارد. شیب گنبد همانند شیب کوه می‌باشد. بنای یادشده در سال ۱۳۸۰ از سوی اداره میراث فرهنگی استان مرکزی مورد مرمت قرار گرفته است که در این طرح نمای بیرونی بنا شامل: گنبد، پشت بام و نمای بیرونی دیوارهای زیارتگاه مورد مرمت قرار گرفت. طرح مرمت کامل این بنا نیز از سوی نهاد مذکور در حال پیگیری است.
وضعیت مرمت
محورشرقی-غربی بخش جلویی بنا مربوط به ۲۰۰سال پیش است. در بخش پیشانی بنا نیز دو اتاق در دوره قاجار افزوده شده است .هر سه دوره موجود در بنای امامزاده عبدالمطلب حفظ و دوباره بازسازی می‌شوند.طراحی بدنه بنای امامزاده نیز انجام شده است. در طراحی بدنه کارهایی چون؛ تعویض درهای آهنی به شکل درهای قاجاری و هماهنگی با سایر بخش‌های بنا و طراحی جدید برای درهای ورودی انجام گرفته است.
از دیگر اقدامات مرمتی در این طرح می‌توان به محوطه سازی و بهسازی اشاره کرد.آجرنمای بنا در برخی از بخش‌ها پوسیده و دربخشی نیز شوره زده که آجر برخی بخش‌ها تعویض و در برخی دیگر شستشوی بدنه انجام می‌شود.
نظر کاربران :
هیچ نظری برای این مطلب ثبت نشده است. شما اولین نفر باشید.