جستجوی شهر به شهر :
رزرو هتل رزرو هتل های شهر وان ترکیه

کتابخانه وزیری یزد

تاریخ بروزرسانی :
۱ آذر ۱۴۰۰

کتابخانه وزیری یزد؛ از جمله بزرگترین و مهمترین کتابخانه های ایران است که بواسطه وجود هزاران جلد نسخه خطّی ارزشمند، محّل مراجعه روزانه ده ها پژوهشگر و خواننده است . این نهاد مرهون درایت و دوراندیشی یکی از روحانیان دانشمند این دیار حجّت الاسلام وزیری است . پس از انجام خدمات ارزنده ای چون بازسازی مسجدجامع یزد (۱۳۲۴ش) احیای حوزه علمیه یزد به همراه دیگر روحانیان (شهریور ۱۳۲۰). و بنیان مدارس جامعه تعلیمات اسلامی یزد (۱۳۳۴) بواسطه نبود کتابخانه ای کارآمد و فراوان دوستداران دانش اندوزی و طلّاب و دانش آموزان، به اندیشه بنیان کتابخانه ای بر پایه کتاب هایی که از پدر بدو رسیده بود.

کتابخانه وزیری یزد کتابخانه وزیری یزد

تاریخچه کتابخانه

کتاب هایی که خود، اندک اندک خریده بود، افتاد. از این رو با عزمی پولادین و اراده ای استوار، کتابخانه ای را با ۱۶۰۰ جلد کتاب چاپی و خطّی در درون مقبره امامان جماعت مسجد جامع، واقع در دهلیزشمالی مسجد جامع کبیر راه اندازی کرد. او این اندیشه را زمانی در خود پروراند که به دیدن کتابخانه عظیم غلامعلی رئیس(فرهمند) رفته بود و آرزو نموده که ای کاش من هم چنین کتابخانه ای داشتم، پس از آن بدین نتیجه رسید. کتاب آن گاه ارزش دارد که مورد استفاده باشد، و گرنه اندوختن آن در گوشه خانه، مانند احتکار روزی مردم است که در نزد عقل حرام است. وی بسیاری از این کتابها را سالها به دور از چشم نااهلان و گزمه های حکومتی، درون چلیک های فلزی و در نقب سرداب خانه پنهان کرده بود.

تاریخ بنیان کتابخانه

در تاریخ بنیان کتابخانه، سه مادّه تاریخ گفته شده است: ۱- «کتابخانه وزیری یزد» =۱۳۳۳ش. از آیت الله حاج شیخ محمود فرساد ۲- «تُقَرءُ فیها کتب قیمه» = ۱۳۷۴ ق برابر ۱۳۳۴ ش از سید موسی بحرالعلوم نجفی ۳- کِتابُکَ اِن اَرَدتَ بَقاهُ اَرّخ «فَقَدمهُ لِمکتَبه الوزیری» ‌(۱۳۸۵ق) .از جمال هاشمی نجفی گلپایگانی وزیری به دلیل نفوذ کلام و ارتباط خوبی که با بیشتر گروه های اجتماعی و فرهنگی یزد داشت، مانع از خروج بسیاری از کتب خطّی نفیس از یزد شد.

وی برای حفظ و نگهداری نسخه های خطّی، افراد را ترغیب به فروش و یا اهدای نسخه می نمود. نیز بواسطه مسافرت هایی که به مراکز گوناگون علمی ، مذهبی و فرهنگی ایران و کشورهای همسایه نموده بود. ارتباطاتی که با این مراکز داشت و نیز ارسال نامه های عالمانه به مراجع تقلید، دانشمندان، استادان دانشگاه ، فرهنگیان و نویسندگان ، توانست در اندک زمانی کتابخانه را بواسطه وجودآثار ارزنده در ردیف کتابخانه های مشهور ایران در آورد.

پس از آنکه شمار کتابهای کتابخانه به حدود ۱۴۰۰۰جلد رسید و هر روز بر شمار مراجعان آن افزوده می گشت . وزیری موضوع ساخت بنایی جدید را بر زمینی که قبلا رنگرزی بوده و خود خریده بود. با محمّد هراتی یکی از بازرگانان مشهور یزدی در میان نهاد، و از اینرو با سرمایه وی ساختمانی آبرومند در بخش ورودی شرقی مسجد جامع به سال ۱۳۴۴ ش ساخته شد و در یکم فروردین ۱۳۴۵ ش، کتابخانه جدید گشایش یافت.

کتابخانه وزیری یزد3 کتابخانه وزیری یزد

بنای کتابخانه

فضای جدید در ۹۰۰ مترمربع بنا شده بود و گنجایش حدود ۱۰۰ هزار جلد کتاب و ۱۵۰ نفر مطالعه کننده را داشت. سپس در سال ۱۳۴۷ش با همّت و سرمایه حسین بشارت، دیگر بازرگان یزدی، ساختمان گنجینه کتابهای خطّی نیز به فضای پیشین افزوده شد در همان سال که وزیری، نگران آینده کتابخانه بود، به دلیل آنکه کتابخانه از هر جهت آوازه و رونقی در خور یافته بود، از سوی مدیران وزارت فرهنگ و هنر، اوقاف ایران، دانشگاه تهران وشهرداری یزد، درخواست تملّک و زیر پوشش قراردادن کتابخانه ارائه شد، اما وزیری با دلایلی معقول نپذیرفت و به رغم توصیه و مخالفت برخی، و بواسطه الهامی که در سفر عتبات و در موقع زیارت بارگاه امام علی (ع) به او شده بود، با دوراندیشی و خرسندی خاطر، با نوشتن نامه ای برای احمد گلچین معانی، رئیس وقت کتابخانه مرکزی آستان قدس، عزم خود را بر اهدای آن به آستان قدس رضوی جزم نمود.

بی درنگ با این درخواست موافقت شد، و بر طبق وقف نامه ای که به شماره ۴۷۱۴۳ به انشای مصطفی فرساد تحریر شده بود. در دفتر اسناد رسمی شماره پنج یزد،تنظیم گردید. در شبانگاه روز ۱۲ تیر ۱۳۴۸ با حضور و امضای عبّاس استادان صفار نماینده قضایی آستان قدس و واقف، رسماً وقف بر آستان قدس رضوی گردید. پس از آن در جلسه با شکوهی که ۲۴ آبان ۱۳۴۸ همان سال در محلّ فرمانداری یزد با حضور باقرپیرنیا، نیابت تولیّت آستان قدس و استاندار خراسان. دکتر احمدعلی رجانی، احمد گلچین معانی و غلامرضا دبیران فرماندار کل یزد تشکیل شد.

از خدمات وزیری تجلیل گردید و همراه با دادن هدایای ویژه ، حکم خادمی افتخاری نیز به او داده شد. سخنوران یزد، از جمله غلامرضا دبیران،اشعاری را که در ستایش ازاین کارنیک وزیری سروده بودند قرائت کردند.این اشعاربه تمامی دربخش «سروده ها»آمده است.ودراینجا به ذکربیتی ازمادهّ تاریخ، سروده دبیران بسنده می شود: به یزد آی و تاریخ گنج گهر را «بیاد علّی بن موسی الرضا بین» از اینرو از اوّل آذر ۱۳۴۸ کلیه امور مالی و اداری آن تحت پوشش آستان قدس قرار گرفت. کتابخانه در زمان واگذاری دارای ۱۷۹۶۷ جلد کتاب چاپی و ۳۳۰۰ جلد کتاب خطّی بود.

کتابخانه وزیری یزد1 کتابخانه وزیری یزد

امضا سند وقف

وزیری پس از آنکه در ساعت یک پس از نیمه شب، سند وقف نامه را به امضاء رساند. سجده شکر به جای آورد و پس از آن ، این دو بیت را به خط خود در جایی درج کرد: سزد که به سر خورشید سایه اندازیم چنین که سایه شمس الشموس بر سرماست .*** باز اگر آب حیاتی است به خُم خانه اوست باز اگر جام میی هست، به میخانه اوست پس از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی، توجّه بیشتری به کتابخانه مبذول شد. از این رو بر شمار کتاب ها ، کتابداران و کارمندان افزوده شدو در سال ۱۳۶۱ش گنجایش مخزن آن دو برابر گردید. باز چون فضای فعلی، هم فرسوده بود و هم جوابگوی خیل مراجعان نبود.

با موافقت قائم مقام آستان قدس ، از تیر ۱۳۶۹ ش آغاز به خرید ۷ باب خانه قدیمی و ۹ باب مغازه در ضلع جنوبی کتابخانه شد. و از نیمه دوم سال ۱۳۷۹ ش در پی تحریب خانه ها، عملیات ساختمان سازی آغاز گردید. فضای جدید مساحتی افزون بر ۶۳۰۰ مترمربع زیربنا دارد.

کتابخانه وزیری یزد2 کتابخانه وزیری یزد

کتابهای کتابخانه

گنج کویر: مجموعه کتابخانه اکنون (خرداد ۱۳۸۹)تعداد کتاب های آن بیش از ۲۰۰۰۰۰ هزار جلد است. که ۴۴۶۷ جلد آن خطّی و حدود ۵۰۰۰ جلد چاپ سنگی و ۵۰ جلد چاپ عکسی است. کتاب های خطّی درون ساختمانی ضد زلزله و آتش سوزی معروف به قلعه کتاب در طبقه زیرین کتابخانه ، در میان دیوارهای پیشین آب انبار خواجه عطاء الله نقشنبد که از بناهای عصر صفوی است، قرار دارد. کتاب های چاپ سنگی ، درون مخزنی جنب مخزن خطّی قرار دارد. کتابهای چاپی بیشتر در زمینه علوم انسانی بوده که یک سوم آن کتابهای مذهبی است و از این میان حدود۵۰۰۰ جلد کتابها به زبان انگلیسی ، فرانسه ، روسی و آلمانی است.

تهّیه کتاب برای کتابخانه وزیری به دو گونه اهدایی و خریداری انجام می شود. هنوز که هنوز است و سالها از درگذشت مرحوم وزیری می گذرد. بسیاری به عشق و ارادت او ، مجموعه خود را به کتابخانه اهداء می کنند. از سویی به دلیل اهمیّت کتابخانه در نزد نویسندگان و استادان دانشگاه های یزد و ناشران ، همیشه تازه ترین آثار به این کتابخانه سپرده می شود. از سویی همه ماهه جدیدترین کتابهای چاپی که توسّط واحد خرید کتابخانه مرکزی آستان قدس خریداری می شود. به این مجموعه افزوده می گردد. در مجموعه مطبوعات کتابخانه بیش از ۴۰۰ عنوان مجله و ۱۰۰ عنوان روزنامه از سال ۱۳۱۱ ق تاکنون نگهدای می شود. این نشریات به دو صورت اهدایی و خریداری به مجموعه افزوده شده است. به طوری که آمار مجلدات آن اکنون به بیش از ۶۰۰۰ مجلد می رسد. این مجموعه در تالار مطبوعات قرار دارد.

194 کتابخانه وزیری یزد

به این مطلب چه امتیازی می دهید؟
[امتیاز: 0 میانگین: 0]
           
برو بالا
 

نظر کاربران :

هیچ نظری برای این مطلب ثبت نشده است. شما اولین نفر باشید.

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

تخت جمشید روستای کندوان زیبایی های گیلان سد شاه عباسی طبس اماکن دیدنی یزد