گیومری، دومین شهر بزرگ ارمنستان و پایتخت فرهنگی این کشور، در شمال غربی و در فلات شیراک، در فاصله ۱۲۶ کیلومتری ایروان قرار دارد. این شهر با تاریخچهای غنی که به قرن چهارم پیش از میلاد بازمیگردد، جاذبههای تاریخی، فرهنگی و طبیعی متعددی را در خود جای داده است. از محلههای قدیمی با معماری سنتی ارمنی گرفته تا موزهها و کلیساهای باشکوه، گیومری مقصدی ایدهآل برای گردشگرانی است که به دنبال تجربهای اصیل و متفاوت هستند. در ادامه، ۷ مورد از برجستهترین جاهای دیدنی گیومری معرفی شدهاند که هر مسافری باید از آنها بازدید کند.
فهرست
- موقعیت جغرافیایی گیومری
- تاریخچه گیومری
- آب و هوای گیومری
- بهترین زمان سفر به گیومری
- جاهای دیدنی گیومری
- ۱. قلعه سیاه (سِو بِرد)
- ۲. کلیسای مسیح منجی (Yot Verk)
- ۳. میدان وارتانانس (Vartanants Square)
- ۴. موزه ژیتوغتسیان (Dzitoghtsyan Museum)
- ۵. محله تاریخی کومایری
- ۶. موزه معماری ملی و زندگی شهری (Kumayri Historic District Museum)
- ۷. پارک مادر ارمنستان (Mother Armenia Park)
- غذاهای محلی گیومری
- نحوه دسترسی به گیومری
- گرفتن ویزا برای سفر به گیومری
موقعیت جغرافیایی گیومری
شهر گیومری، دومین شهر بزرگ ارمنستان و مرکز استان شیراک، در شمال غربی این کشور در منطقه قفقاز جنوبی قرار دارد. این شهر در فلات شیراک، در ارتفاع حدود ۱۵۵۰ متری از سطح دریا و در فاصله ۱۲۶ کیلومتری شمال ایروان، پایتخت ارمنستان، واقع شده است. نزدیکی گیومری به مرز ترکیه و قرارگیری در مسیر جادههای تاریخی، آن را به یکی از مراکز فرهنگی و تجاری مهم منطقه تبدیل کرده است. موقعیت استراتژیک گیومری، با چشماندازهای کوهستانی و نزدیکی به کوه آرارات، این شهر را به مقصدی ایدهآل برای علاقهمندان به طبیعت و تاریخ تبدیل کرده است.
تاریخچه گیومری
گیومری با قدمتی بیش از دو هزار سال، در سال ۴۰۱ پیش از میلاد با نام کومایری (Kumayri) تأسیس شد. این شهر در طول تاریخ نامهای مختلفی از جمله الکساندروپول (Alexandropol) در دوره تزارهای روسیه (۱۸۳۷-۱۹۲۴) و لنیناکان (Leninakan) در دوره شوروی (۱۹۲۴-۱۹۹۰) به خود گرفت. گیومری بهعنوان پایتخت فرهنگی ارمنستان شناخته میشود و در گذشته مرکز تجارت و هنر منطقه بوده است. متأسفانه، زلزله ویرانگر سال ۱۹۸۸ خسارات زیادی به این شهر وارد کرد، اما بناهایی مانند کلیسای مسیح منجی (Yot Verk)، قلعه سیاه (Sev Berd)، و محله تاریخی کومایری همچنان جذابیتهای تاریخی آن را حفظ کردهاند. موزههای متعدد مانند موزه ژیتوغتسیان و موزه معماری ملی دزابور نیز گواهی بر تاریخ غنی این شهر هستند.
آب و هوای گیومری
گیومری دارای آبوهوای نیمهخشک قارهای است. زمستانها سرد و برفی با دمای گاهی تا منفی ۴۱ درجه سانتیگراد و تابستانها نسبتاً گرم با دمای حداکثر ۳۶ درجه سانتیگراد هستند. میانگین بارش سالانه حدود ۵۰۰ میلیمتر است که بیشتر در بهار و پاییز رخ میدهد. این شرایط آبوهوایی، گیومری را به مقصدی چهارفصل تبدیل کرده است، اما بهار (آوریل تا ژوئن) و پاییز (سپتامبر تا اکتبر) به دلیل دمای معتدل و مناظر رنگارنگ، بهترین زمان برای بازدید هستند.
بهترین زمان سفر به گیومری
برای لذت بردن از جاذبههای گیومری، بهار و پاییز بهترین فصول هستند. در بهار، طبیعت اطراف شهر با شکوفههای رنگارنگ و در پاییز با برگهای طلایی و قرمز، مناظری خیرهکننده ارائه میدهد. تابستان برای فعالیتهای فضای باز مانند پیادهروی در پارکها مناسب است، اما گرما ممکن است کمی چالشبرانگیز باشد. زمستان نیز با مناظر برفی و فستیوالهای محلی جذابیت خاص خود را دارد، بهویژه برای علاقهمندان به ورزشهای زمستانی.
جاهای دیدنی گیومری
۱. قلعه سیاه (سِو بِرد)
قلعه سیاه (Sev Berd) یکی از نمادهای تاریخی گیومری است که در تپهای مشرف به شهر قرار دارد. این قلعه که در قرن نوزدهم توسط روسها ساخته شد، با دیوارهای سنگی سیاهرنگ و منظرهای پانورامیک از گیومری، مکانی عالی برای عکاسی و کاوش در تاریخ نظامی منطقه است. بازدید از این قلعه رایگان است و مسیر دسترسی به آن با پیادهروی کوتاه از مرکز شهر امکانپذیر است.
۲. کلیسای مسیح منجی (Yot Verk)
این کلیسای باشکوه که در سال ۱۸۷۰ ساخته شد، یکی از معدود بناهای گیومری است که از زلزله ویرانگر ۱۹۸۸ جان سالم به در برد. معماری داخلی با نقاشیهای دیواری و فضای معنوی آن، گردشگران را مجذوب میکند. کلیسای مسیح منجی در میدان وارتانانس قرار دارد و بازدید از آن برای عموم آزاد است.
۳. میدان وارتانانس (Vartanants Square)
میدان وارتانانس، قلب تپنده گیومری، با بناهای تاریخی و کافههای دنج، مکانی عالی برای گشتوگذار و آشنایی با فرهنگ محلی است. مجسمههای وارتان مامیکونیان و دیگر قهرمانان ارمنی در این میدان، به همراه معماری کلاسیک ساختمانهای اطراف، آن را به یکی از جاذبههای اصلی شهر تبدیل کردهاند. این میدان همچنین میزبان بازارهای فصلی و رویدادهای فرهنگی است.
۴. موزه ژیتوغتسیان (Dzitoghtsyan Museum)
موزه ژیتوغتسیان، واقع در محله تاریخی کومایری، به نمایش فرهنگ و زندگی سنتی مردم گیومری اختصاص دارد. این موزه در یک عمارت قدیمی قرار دارد و مجموعهای از لباسهای سنتی، ابزارهای خانگی، و آثار هنری را به نمایش میگذارد. بازدید از این موزه برای علاقهمندان به تاریخ و فرهنگ ارمنی بسیار توصیه میشود.
۵. محله تاریخی کومایری
محله کومایری، قدیمیترین بخش گیومری، با خانههای سنگی و خیابانهای باریک، حس و حال گذشته را زنده میکند. این منطقه که تا حدی از زلزله ۱۹۸۸ آسیب دیده، هنوز هم معماری اصیل ارمنی را حفظ کرده است. پیادهروی در این محله و بازدید از کارگاههای صنایعدستی محلی، تجربهای بینظیر از فرهنگ گیومری ارائه میدهد.
۶. موزه معماری ملی و زندگی شهری (Kumayri Historic District Museum)
این موزه که به نام موزه مرکوروف نیز شناخته میشود، تاریخ معماری و زندگی شهری گیومری را به نمایش میگذارد. مجموعهای از عکسها، نقشهها، و اشیای تاریخی، داستان توسعه شهر از دوره الکساندروپول تا امروز را روایت میکند. این موزه در نزدیکی میدان وارتانانس قرار دارد و برای درک بهتر تاریخ گیومری بسیار مناسب است.
۷. پارک مادر ارمنستان (Mother Armenia Park)
پارک مادر ارمنستان با مجسمه عظیم مادر ارمنستان، نمادی از قدرت و استقامت ملت ارمنی، یکی دیگر از جاذبههای گیومری است. این پارک با فضای سبز و چشمانداز زیبای شهر، مکانی عالی برای استراحت و لذت بردن از طبیعت است. موزه نظامی مادر ارمنستان نیز در این پارک قرار دارد که تاریخ نظامی ارمنستان را به نمایش میگذارد.
غذاهای محلی گیومری
گیومری به غذاهای سنتی و خوشمزه ارمنی شهرت دارد. از جمله غذاهای محلی میتوان به دلمه (برگ مو پرشده با گوشت و برنج)، کوفته سنگی (کوفتهای خاص با طعم بینظیر)، چاناق (خورشت گوشت و سبزیجات پختهشده در ظرف سفالی)، و شیرینیهای سنتی مانند گاتا (شیرینی لایهای با مغز گردو یا خامه) و باقلوا اشاره کرد. رستورانهای محلی مانند رستوران پونجیک مونجیک و کافههای سنتی در بازار مرکزی گیومری، بهترین مکانها برای تجربه این غذاها هستند. بازار محلی گیومری نیز برای خرید محصولات تازه و خانگی مانند پنیر، عسل، و میوههای خشک بسیار مناسب است.
نحوه دسترسی به گیومری
سفر به گیومری از ایروان بسیار آسان است. میتوانید از مینیبوسهای محلی (مارشروتکا) استفاده کنید که از ایستگاههای مرکزی ایروان مانند کیلکیا حرکت میکنند و سفری حدود ۲ ساعته دارند. قطارهای روزانه از ایستگاه راهآهن ایروان به گیومری نیز گزینهای اقتصادی و راحت هستند. همچنین، تاکسیهای بینشهری با هزینهای کمی بالاتر در دسترساند. فرودگاه بینالمللی شیراک در گیومری پروازهای محدودی به مقاصدی مانند مسکو دارد، اما اکثر گردشگران از طریق فرودگاه زوارتنوتس ایروان وارد میشوند و سپس به گیومری سفر میکنند. فاصله کوتاه گیومری از ایروان (حدود ۱۲۰ کیلومتر) این شهر را به مقصدی مناسب برای سفر یکروزه تبدیل کرده است.
گرفتن ویزا برای سفر به گیومری
شهروندان ایرانی برای سفر به ارمنستان، از جمله گیومری، تا ۹۰ روز نیازی به ویزا ندارند و با پاسپورت معتبر میتوانند وارد این کشور شوند. این مدت اقامت در صورت نیاز تا ۱۸۰ روز قابل تمدید است. برای اتباع سایر کشورها، بسته به ملیت، ممکن است ویزای الکترونیکی یا ویزای هنگام ورود (Visa on Arrival) در فرودگاه زوارتنوتس یا مرزهای زمینی ارمنستان ارائه شود.
کدام جاذبه گیومری برای علاقهمندان به تاریخ مناسب است؟
موزه ژیتوغتسیان و محله تاریخی کومایری بهترین گزینهها برای کاوش در تاریخ و فرهنگ گیومری هستند.
چگونه از ایروان به گیومری بروم؟
با مینیبوس (مارشروتکا)، قطار، یا تاکسی از ایروان در حدود ۲ ساعت میتوانید به گیومری برسید.
آیا جاهای دیدنی گیومری برای خانوادهها مناسب است؟
بله، پارک مادر ارمنستان و میدان وارتانانس با فضاهای باز و کافهها برای خانوادهها ایدهآل هستند
مطالب مرتبط :