کنگر پلو یا بیهلر پلو یاسوجی برای کسانی که گرممزاج هستند یا از کمخونی و نارسایی کبد رنج میبرند بسیار مفید شناخته شده است. یاسوجیهای اصیل این غذا را با گوشت قرمز میپزند چون دامپروری شغل آبا و اجدادی یاسوجیها بوده و آنها گوشت قرمز را قوت جان میدانند.طعم متمایز غذاهای ساده یاسوجی و مقوی بودنشان بر هیچ کس پوشیده نیست، کافی است یک بار امتحانشان کنید تا به معجزه آنها پی ببرید. آمدن هر فصلی نیز نوید پخت غذاهای مخصوصش را میدهد، با نزدیک شدن بهار، مردم محلی به کوهها و دشتها راهی میشوند تا سهمی از ارمغان طبیعت داشته باشند و آشها و خورشتهای محبوبشان را طبخ کنند.
فصل بهار بهشتی برای عاشقان غذاهای محلی یاسوج است. سبزیها و گیاهان خودروی کوهستانی مثل یک چاشنی خاص، طعم منحصربفردی به غذاهای محلی میدهند. در سفرهایی که به یاسوج داشتهاید یا خواهید داشت نام غذای بیلهر پلو به گوشتان میخورد که کنجکاویتان را برمیانگیزاند اما در واقع این غذا همان کنگر پلوی معروفی است که یاسوجیها با نام محلی گیاه کنگر آن را میخوانند. با ما همراه باشید تا با پختن کنگر پلو، جدا از اینکه رگهای از فرهنگ محلی یاسوجیها را مهمان خانههایتان کنید، روش پخت غذایی را یاد بگیرد که سازگاریاش با سیستم گوارشی بدن حرف ندارد چون کنگر را دوست دستگاه گوارش و یار سلامتی بدن میدانند.
کنگر گیاهی خودرو است که ساقههای ضخیم و سفید رنگ و برگهای تیز و برندهای دارند و مثل خیلی از گیاهانِ خوراکی دیگر به عنوان چاشنی خورشت و سوپ استفاده میشود ولی ترشی و مربای کنگر نیز در برخی خانهها پیدا میشوند. البته کنگر را به صورت خام در سالاد و یا حتی همراه با ماست هم استفاده میکنند. کنگر ارزش غذایی بالایی دارد و با افزایش باکتریهای مفید دستگاه گوارش به عنوان بهترین سبزی هضمکننده شناخته شده است. این سبزی با اینکه باعث کاهش قند خون و چربی میشود ولی برای کسانی که از سنگ کلیه یا صفرا رنج میبرند کاملا مضر است.
مواد لازم
کنگر
برنج
گوشت قرمز یا مرغ
پیاز
روغن محلی یا روغن ذرت
زعفران، نمک، فلفل
سختترین مرحله کار، پاک کردن کنگرها است، پاک کردن و شستن کنگرها دقت زیادی لازم دارد چون خارها و برگهای تیز کنگر راحتی کار را از بین برندهاند. البته شاید فقط بار اول این مرحله زمانبر باشد، پس دستکشهایتان را بپوشید و برگهای کنگر و تیغهای کوچکش را از ساقه جدا کنید. کنگر مانند کرفس شاخه شاخه است و هر شاخه چند سرشاخه دارد، بهتر است شاخهها را از هم جدا کرده و تیغها را با چاقو بتراشید. بعد از اینکه ساقهها عاری از هر تیغی شدند آنها را خرد کنید و چندین بار آب بکشید.
مراحل پخت
مراحل پخت را با خرد کردن پیاز و تفت آن در روغن محلی یا ذرت شروع میکنیم. معمولا روغنهای محلی و حیوانی برای پخت کنگر پلو مناسبتر هستند. وقتی پیازها طلایی شدند، کنگرهای خرد شده را اضافه کرده و دوباره تفت دهید. چند دقیقه بعد که کنگرها کمی سرخ شدند با افزودن ادویهها رنگ و بوی اولیه غذا بالا میآید. کنگرهای خوشرنگ و هوس برانگیز را با تکههای گوشت خورشتی مخلوط کرده و کمی آب به قابلمه اضافه کنید تا گوشت و کنگر به خوبی پخته شوند.
برخی از محلیها به جای اینکه گوشت و کنگر را با هم در داخل یک قابلمه بپزند، هر کدام را جداگانه پخته و در مرحله آخر مخلوط میکنند، به خصوص وقتی به جای گوشت قرمز از مرغ استفاده کنند. در هر صورت، در عین حال که خورشت را بار گذاشتهاید برای پختن برنج دست به کار شوید. روتین همیشگی پختن پلو را پیش ببرید و مثل همه برنجهای مخلوط یا لایه لایه، بعد از آبکش برنج و چیدن تهدیگ، خورشت را از روی شعله بردارید تا لایهچینی کنید. طبق روال یک لایه برنج و یک لایه خورشت بریزد و سپس قابلمه را روی حرارت شعله قرار دهید و کمی زعفران را با مقداری آب و کره حیوانی روی برنج بریزید و بگذارید برنج دم بکشد.
نکتههای طبخ کنگر پلو
برای خوشمزگی کنگر پلو باید نکات ریزی را که محلیها از قلم نمیاندازند به خاطر داشته باشید وگرنه نمیتوانید ادعا کنید غذای محلی یاسوج را پختهاید. مثلا یاسوجیهای اصیل ترجیح میدهند به جای اینکه مرغ را جداگانه پخته و موقع سرو غذا به همراه کنگر پلوی ساده سر سفره بچینند، از گوشت قرمز استفاده کنند و حتما آن را همراه با کنگر بپزند. گاهی مواقع رنگ زعفران برای کدبانوهای عزیز نتیجه قابل قبولی ندارد برای همین هر کسی مطابق با ذائقه خود و در صورت پسند گوجهفرنگی یا رب اضافه میکند ولی رب جزو محتویات اصلی کنگرپلوی یاسوجی نیست. در انتها باید بگوییم که دسترسی به روغن محلی همیشه امکانپذیر نیست پس برای خوشمزگی و مقوی بودن کنگر پلو، میتوانید طبخ با روغن ذرت را امتحان کنید.
منبع:سیتی پدیا
نظر کاربران :
سلام خسته نباشی بعنوان یه غیر یاسوجی پخت کنگر پلو خیلی عالی توضیح دادی دستت طلا ولی بیلهر کلا یه گیاه دیگه هست با مشخصات جداگانه ضمنا یه گیاه داروییه و مطلقا با برنج نمیشه درستش کرد حداقل من بعنوان یه یاسوجی به گوشم نخورده بیلهر رو میشه با قرار دادن زیر خاکستر آتیش که ذغال هم روی خاکستر باشه پخت و خالی یا با ماست میل کرد غیر از این بعد از چند بار( سه یا چهاربار بسته به شیرین شدن ان) قرار دادن در آب جوش آمده تلخی آنرا گرفت البته نهایتا یه ته مزه تلخ رو کمی داره توی این مرحله باید مواظب باشیم بیلهر زیاد نرم نشه یا بقولی از هم وا نره بعد این مرحله آب سرد میریزیم روش و در سرکه قرار میدیم برای ترشی یا با ماست میل کردن البته بجز زیر خاکستر چند دهه مد شده برای مخلوط کردن با ماست یا خالی خوردن اون رو میشورن و با همون آبی که همراه داره در قابلمه ای قرار میدن که یک لایه مقوا کف و دور داخل قابلمه قرار گرفته و بستن درب قابلمه و گذاشتن روی شعله کم تا متوسط گاز و اون رو بخار پز میکنن تا تلخیش در بیاد و جذب مقوا بشه .
ضمن تشکر درود بر شما
من دختر ياسوجي هستم
بيلهر يك گياه ديگه هست بدون خار با بيلهر ميشه ترشي درست كرد و ميشه آبپز كرد و با ماست خورد
ولي كنگر گياه خاردار كه در برنج ميشه استفاده كرد پيش ما لرا به شله كنگري معروفه يا همون كته كنگري بعد ما گوشت بهش اضافه نميكنم فقط و فقط خودش بعد ميشه كنگرو هم جداگونه سرخ كرد 😃😊و من امروز شله كنگري پختمه 😋
بیلهر یه گیاه دیگه هست که تلخه و باید شیرینش کرد ترشیش محشره
عزیز دل بیلهر یه گیاه دیگه هست
و کنگر هم یه گیاه دیگر