میاندوآب

میان دو آب یکی از شهرستان های استان آذربایجان غربی است که در ناحیه ی جنوب استان واقع شده است. اساس اقتصاد این منطقه را کشاورزی و باغ داری تشکیل می دهد. دام و فرآورده های دامی جزو محصولات صادراتی این شهرستان محسوب می شوند. شهرستان مهاباد دارای جاذبه های طبیعی و تاریخی متعددی است. رودخانه مهاباد و رودخانه زرینه رود علاوه بر مزایای اقتصادی از جمله جاذبه های طبیعی منطقه نیز به شمار می آیند. چشمه های آب معدنی و غارهای معروف از جمله غاربورینگ بزرگ، بناهای تاریخی مانند مسجد جامع مهاباد، مقبره و دخمه های قدیمی چون دخمه مادی فقرگاه، پل، مدرسه و حمام های قدیمی از مهم ترین ترین جاذبه های طبیعی و تاریخی منطقه هستند.

جاذبه های طبیعی

شهرستان میان دوآب را رودهای زرینه رود، سیمینه رود و چشمه زندان سلیمان تشکیل می دهند. بناهای تاریخی و قدیمی از جمله آتشکده آذرگشسب و قلعه بخدک (بختک) به همراه بقعه ها، پل ها و سایر بناهای تاریخی از جمله مکان های دیدنی منطقه به شمار می روند.

صنایع و معادن

میان دوآب را تا اندازه ای می توان صنعتی دانست وجود سد «نوروزلو» در ۱۵ کیلومتری جنوب خاوری منطقه، کارخانه قند، کمپوت سازی و کوره های آجر سازی و آهک پزی بر اهمیت صنعتی این ناحیه افزوده است. معادن پراکنده ای نیز در کوه های اطراف وجود دارند.

کشاورزی و دام داری

کشاورزی و باغ داری در این شهرستان رواج کامل دارد و محصولات گندم، چغندر قند، انگور، سیب، گلابی و بادام از محصولات کشاورزی آن این منطقه هستند. دام و فرآورده های دامی نیز از محصولات صادراتی این شهرستان محسوب می شوند.

وجه تسمیه و پیشینه تاریخی

میان دوآب از سه کلمه ( میان – دو – آب ) تشکیل شده است و این به دلیل قرار گرفتن در میان دو رودخانه زرینه رود و سیمینه رود است. در این منطقه اقوام مختلفی مانند: مادها، اورارتوها، کردها، سلجوقیان، ‌ترک ها و مغول ها زندگی و حکومت کرده اند. اگر چه کتب مدون و آثار تاریخی بسیار قدیمی درباره محدوده شهر فعلی از گذشته های دور به یادگار نمانده است اما اطراف شهر و روستاهای هم جوار مملو از نشانه های باستانی و تاریخی است و وجود آثار باستانی چند در روستاهای داش تپه، گوی تپه، و لیلان در نزدیکی شهر و آثار ارزنده تاریخی در منطقه تکاب و نوشتار فراوان مورخین در این باره خبر از منطقه ای می دهد با گذشته تاریخی بسیار دور و با آثار غنی از ادوار مختلف که همین این نشانه ها مربوط به قدمت و گذشته پر افتخار این محل است.
سنگ نبشته های مکشوفه سابقه تاریخی آن را به هزاره های قبل از میلاد پیوند داده این اطمینان را به دست می دهند که شهر میاندواب و حومه آن در دنیای قدیم یکی از مناطق پر رونق آذربایجان امروزی و جایگاه و پایگاه اقوام بسیار قدیمی بوده است. هم چنین جای پای ساکنین قدیمی این دیار در اقصی نقاط شهرستان به طور وضوح دیده می شود. از طرف دیگر جریان مداوم دو رود پر آب در جلگه میان دو آب و فراهم بودن انواع خاک های مناسب و وجود هوای معتدل و مساعد که کاشت و برداشت انواع محصولات کشاورزی و دامی را فراهم می آورد حاکی از آن است که این ناحیه از دوران باستان مطمح نظر انسان اولیه بوده و سابقه طولانی سکونت انسانی دارد. تپه های باستانی اطراف این منطقه که طبق نظر بسیاری از باستان شناسان دارای آثار باستانی ارزشمند است ما را به چگونگی شرایط زیستی این انسان ها هدایت می کند.
اولین سند معتبری که در اطراف میان دوآب به دست آمده، سنگ نبشته ای است به زبان اورارتویی که در روستای داش تپه در ۲۱ کیلومتری شمال باختری شهر میان دوآب به دست آمده است. دو قطعه بزرگ این کتیبه را ( W.Faber ) از آن محل به موزه بریتانیا انتقال داد.
قوم اورارتو از اقوام بومی کوهستانی قفقاز بودند که در قرن نهم ق. م در آسیای صغیر و قفقاز حکومت مقتدری تشکیل دادند، و سلطه خود را تا باختر و شمال ایران بسط دادند. کوه آرارات ماخوذ از این قوم است که در زبان ترکی آغری داغ، و برخی منابع آن را کوه نوح، و اعراب جودی و ارمنیان آن را ماسیس خوانده اند.
قلمرو مردم اورارتو از شمال و جنوب سرزمین های بین گوگچه و ارومیه بود و دریاچه وان در ترکیه امروزی میان کشور اورارتور قرار داشت. این قوم دایما با آشوریان در حال جنگ و ستیز بودند و منطقه میان دوآب زمانی جزو منطقه اورارتو بوده است. میان دوآب در قرن نهم پیش از میلاد جزیی از منطقه بزرگ ماننا محسوب می شد. از آن جا که ماننا زمانی از متصرفات دولت اورارتو بوده است، در تاریخ قوم اورارتو مکررا از ماننا نام برده می شود. در ماننا دولت اورارتو اقدام به ساختن قلاع و بر قرار کردن پادگان ها نمود، که قلعه حسن لو در قلمرو این دولت، شاید یکی از دژهای مستحکم و از پادگان های ارزنده آن روزگار باشد. میان دوآب در زمان نادرشاه افشار، روستای بزرگی بوده است. میان دوآب در سر چهار راهی میان شهرهای تبریز، مراغه، سنندج و ارومیه سه استان آذربایجان غربی و آذربایجان شرقی و کردستان را به هم متصل کرده است.

مشخصات جغرافیایی

میان دو آب یکی از شهرستان های استان آذربایجان غربی است که در ناحیه ی جنوب استان واقع شده است. مرکز این شهرستان در ۴۶ درجه و ۶ دقیقه درازای خاوری و ۳۶ درجه و ۵۸ دقیقه پهنای شمالی و در ارتفاع ۱۳۱۴ متری از سطح دریا واقع شده است. زرینه رود و سیمینه رود از سمت خاور و باختر جریان دارند که در سال های اخیر به واسطه ی گسترش شهر میان دو آب، زرینه رود در قسمتی از مسیر خود از میان شهر عبور می کند و در دو طرف این رودخانه ساختمان ها و تاسیسات شهری به وجود آمده است. مسیر های دسترسی به این منطقه عبارت اند از:
– مسیر اصلی میان دوآب – ملکان – بناب به درازای ۴۸ کیلومتر.
– مسیر اصلی میان دوآب – شاهین دژ به درازای ۶۱ کیلومتر.
– مسیر اصلی میان دوآب – بوکان به درازای ۴۸ کیلومتر.
– مسیر اصلی میان دوآب – مهاباد.