موزه صدا و موسیقی تبریز ،نخستین موزه صدا با هدف حفظ گنجینه های هنری، شناسایی و شناساندن جایگاه والای فرهنگ ایران و آذربایجان. پژوهش، آموزش و تقویت بنیان های فرهنگی در تبریز راه اندازی شده است. موزه صدا می تواند فضایی مناسب جهت معرفی آیین های ملی و بومی باشد. زمینه ای مناسب را برای بهره مندی و سود مندی پژوهشگران، هنرجویان و دانشجویان حوزه موسیقی ایران و آذربایجان، فراهم سازد. موزه صدا در خانه ای قدیمی با حال و هوای معماری آن دوران دایر شده است. ساز های زهی، ساز های کوبه ای، ساز های بادی از جمله سازهایی است که در این موزه گردآوری شده است.
موزه‌های متعددی در کشور ما وجود دارد، اما موزه صدای تبریز در نوع خود یکی از موزه‌های منحصر به فرد و جزو اولین موزه‌های صدا و موسیقی در ایران به شمار می‌رود. که تاریخ حرفه‌ی نوازندگی و قدمت سازهای اصیل را به نمایش گذاشته و به خوبی توانسته مردم را با موسیقی آشنا کند.
نخستین موزه صدای کشور و نخستین موزه خصوصی در آذربایجان‌شرقی توسط رئیس جمهور وقت در چهارم اردیبهشت ۱۳۹۷در تبریز افتتاح شد.در خانه تاریخی و زیبای «امیرپرویز» واقع در خیابان تربیت و در دل بازار تاریخی «کره نی خانا» راه‌‍اندازی شده است. به محض وارد شدن از در کوچک خانه امیر پرویز، هشتی کوچکی دیده می‌شود که با ظرافت هرچه تمام با نمای آجری تزیین شده و آمدن ما را به این گنجینه‌ی هنر و صدا خوش آمد می‌گوید. مردی میانسال در را باز می‌کرده و ما را به داخل موزه هدایت می‌کند. چند پله پایین می‌آییم و وارد حیاتی بزرگ با دیوارهای بلندی می‌شویم. حوضی در وسط حیاط و باغچه‌ای پر از گل توجه ما را به خود جلب می‌کند. البته به دلیل اینکه فصل پاییز است و هوا سرد، از سرسبزی چندان خبری نیست.
فهرست
مالک موزه صدا و موسیقی تبریز
ملک موزه صدا مربوط به دوره معاصر بوده و به نام مالک قبلی آن، امیر پرویز است. اما در اصل این خانه مربوط به خاندان کلکته‌چی بوده و به اواخر دوران قاجار و اوایل پهلوی برمی‌گردد.از ویژگی‌های این بنا می‌توان به نمای آجری و قاب‌بندی شده زیبای آن اشاره کرد که دارای معماری تفلیسی و آجرهای مربوط به دوران پهلوی اول است.
در اطراف این حیاط، خانه‌ای دوطبقه‌ای با نمای آجری و قاب‌بندی شده و پنجره های چوبی قرار دارد که همچون صندوقچه‌ای رازهایی را در دل خود پنهان کرده است. البته بخش کوچکی از این بنا مربوط به موزه صدا است و بخش بزرگی از آن به شکل مخروبه باقی مانده است. از اولین در چوبی سمت راست، وارد خانه میشوم. در گوشهای، اتاق مدیریت با انواع سازها و اشیاء قدیمی دیده می‌شود. مسئول موزه، ما را به طبقه‌ی بالا و بخش اصلی آن هدایت می‌کند. طبقات بالا از ادوات موسیقی و قاب عکس‌هایی از هنرمندان این عرصه پر شده است که قطعا دیدن آنها برای هر فردی جالب است.
هدف موزه صدا و موسیقی تبریز
موزه صدا با هدف ایجاد جاذبه‌ی گردشگری، حفظ گنجینه‌های هنری، شناسایی و شناساندن جایگاه والای فرهنگ این سرزمین و همچنین پژوهش، آموزش و تقویت بنیان‌های فرهنگی در مقابل فرهنگ‌های مهاجم تاسیس شده است. موزه صدای تبریز بالغ بر ۳۰۰ قلم اشیای مرتبط با صدا را در خود جای داده است. که علاوه بر اشیای موجود، بخش آرشیو صوتی نوازندگان و آهنگ‌سازان را نیز می‌توان یکی‌دیگر از مهم ترین ویژگی‌های این موزه دانست. که از جمله می‌توان به آرشیو اذان موذن‌ها، نت، عکس و پوستر، نقاشی و خوش‌نویسی اشاره کرد.
مجموعه‌های صوتی قاریان، تعزیه خوانان، چاوش خوانان، پرده خوانان، منقبت خوانان، شبیه خوانان مناسبت‌های ملی و مذهبی. آواز خوانان قدیمی چون اقبال، سید احمد خان و آثار ارزشمند موسیقی‌های فاخر نگهداری و در دسترس پژوهشگران و دانش پژوهان این رشته و سایر علاقه‌مندان جهت کسب دانش کافی و جامع، قرار داده شده است.
طبقه اول موزه
طبقه‌ی اول این موزه، بخش کتابخانه و مدیریت بوده و بخش آموزش در قسمت جنوبی ساختمان واقع شده است. تالارهای موزه در طبقه‌ی دوم این مجموعه قرار دارد. تالار استاد «اقبال‌آذر» نمونه‌ای از آن است که ادوات صوتی چون انواع رادیوهای لامپی، گرامافون‌های هندلی، گرام، ریل، آپارات، اسلاید و اولین و آخرین نسل تلویزیون‌های سیاه و سفید به نمایش گذاشته شده است.
طبقه دوم موزه
تالار شماره دو به نام استاد «سلیمی» است که سازهای مضرابی مانند انواع تارهای ایرانی و آذربایجانی. قوپوز، سه تار، تنبور، گیتار، چنگ؛ باغلاما، ماندولین، رباب، بانجو، شورانگیز و دیگر سازهای زهی مضرابی در آن به نمایش گذاشته شده است.
تالار شماره‌ی سه این مجموعه به نام استاد «بابایان» نام‌گذاری شده است. سازهای بادی چون انواع بالابان، سرنا، کرنا، نی، دوزاله، نی انبان، شیپور، قره نی، ساکسیفون، طوبا، ترومبون، ترومپت، ساز دهنی و دیگر سازهای بادی موجود است.
تالار شماری چهار به نام استاد «زاون» است و سازهای زهی آرشه‌ای مانند انواع کمانچه‌های ایرانی و آذربایجانی و لری، انواع ویلون، قیچک، چغانه، ویلنسل، کنتر، باس و… نیز از جمله اشیای این مجموعه‌اند.
تالار شماره پنج با عنوان استاد «فرنام» به عنوان نمایشگاه سازهای کوپه‌ای مانند انواع نقاره، تنبک. دهل، دمام، قاوال، دف، ضرب زورخانه، درامز، طبل و سایر سازهای کوبه‌ای است.
تالار شماره‌ی شش با عنوان استاد «بیگجه‌خانی» با سازها، آثار و وسایل این هنرمند. ویترین شماره‌ی هفت با سازهای ملل مختلف و زنگوله‌ها و ویترین شماره‌ی هشت نیز با سازهای کلاویه‌دار مانند انواع قارمون، آکاردیون، ارگ، بایان، هارمونیکا، ملودیکا و زنگوله‌ها پر شده است. تمامی سازها و اشیای این موزه متعلق به مدیریت است. و طی ۴۰ سال از اقصی نقاط کشور و حتی دنیا آنها را جمع‌آوری کرده و به نمایش عموم گذاشته‌اند.
موسیقی، هنر همزاد بشر است، به مراتب موسیقی دوره ساسانی قوی‌تر بود، اما بعد از دوره‌ی اسلام، مراحل زیادی را طی کرده است؛ الفبای موسیقی در تمامی فرهنگ‌ها یکسان است لذا تهاجم فرهنگی در این عرصه به وضوح دیده می‌شود.
نحوه دسترسی به موزه صدا و موسیقی تبریز
آدرس :آذربایجان شرقی، تبریز، خیابان تربیت، موزه صدا
نظر کاربران :
هیچ نظری برای این مطلب ثبت نشده است. شما اولین نفر باشید.