مسجد ابوالبرکات خمینی شهر ، مربوط به دوره صفویه تا قاجار است و در خمینی شهر واقع شده است. این مسجد در تاریخ ۲۴ اسفند ۱۳۸۳ با شمارهٔ ثبت ۱۱۵۸۱ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. فضاهای این مسجد در چهار طرف حیاط مربع شکل کوچک آن جای گرفته اند و دارای دو ایوان در دو ضلع شرق و غرب می باشد. گفته شده شبستان قدمت چند صد ساله دارد. محراب این مسجد دارای کاربندی و رسمی بندی گچی می باشد. در ضلع جنوبی حجره ها قرار گرفته و دارای پوشش گنبدی و نماهایی با قوس جناقی است با توجه به شواهد جبهه جنوبی از الحاقات مسجد به شمار می رود. مسجد دارای سقاخانه ای گنبدی از جنس برنج مزین به نقش ها ی اسلیمی و خطوط تزئینی و شمایل فلزی بسیار زیبا می باشد.
مسجد ابوالبرکات که به مسجد سرپل فروشان خمینی شهر نیز شهرت دارد از بناهای تاریخی این شهر است. فضاهای اين مسجد در چهار جبهه حياط مربع شکل کوچک آن جای گرفته اند و دارای دو ايوان در دو ضلع شرق و غرب می باشد. از ايوان غربی به فضای پشت آن گنبد خانه راه می يابيم. جبهه ای غربی دارای نمايی با قوسه ای جناقی است که در قسمت پشت تزئينات آجرکاری به صورت راسته و خفته می باشد. تزئينات کاشی کاری به کار رفته در آن به صورت کاشی در نمای جزرها و همچنين به خط بنايی در قمست پشت بغلهای دو طرف ايوان نام انبيا (يا محمد، يا علی) زينت بخش نمای ايوان غربی می باشد. محراب اين مسجد دارای کاربندی و رسمی بندی گچی می باشد. پوشش به صورت نيم طاق و فضای داخل گنبد از چوب با قوسهای جناقی به صورت مشبک که جزرهای نما فاقد تزئينات است و در قسمت فوقانی قوس، سه کلمه به نامهای ا…، محمد و علی با کاشی صابونکی به رنگهای آبی لاجوردی فيروزه ای و سفيد بر زمينه آجر تزئين شده است. فضای داخل ايوان با طاق و چشمه پوشش شده است. شبستان در ضلع شمالی قرار گرفته و از سطح حياط حدود يک متر پايين قرار گرفته است. فضای آن مربع شکل است و سقف آن به صورت طاق و چشمه ای بر روی ستونهای سنگی با مقطع مربع گوشه يخ استوار گشته است. ورودی آن دارای قوسهای جناقی است. حجره هايی که در ضلع جنوبی قرار گرفته دارای پوشش گنبدی و نماهايی با قوس جناقی است. با توجه به شواهد آثار جبهه غربی از الحاقات مسجد به شما می رود. دسترسی به حوضخانه، وضوخانه و سروسيهای بهداشتی از طريق ايوان شرقی و شبستان ميسر است و سقف حوضخانه به صورت طاق و چشمه می باشد. ورودی مسجد دارای سردر کاشيکاری با نقوش اسليمی خطايی می باشد که در دو طرف آن طاق نماهايی با قوس جناقی قرار گرفته و درون آن با کاشی اسليمی، خطايی تزئين شده است. پس از سردر، وارد فضايی چهار گوش با پوشش طاق باريکه شده و از ضلع شرقی آن دسترسی به مقبره آقای سيد محمد ابوالبرکات ميسر می شود که پوشش آن گنبدی است و سرانجام فضای ورودی به ضلع جنوبی صحن مسجد ختم می شود که نسبت به سطح حياط دو پله قرار گرفته است.
زير گنبد خانه اصلی واقع در ضلع غربی مسجد محرابی است با تزئين مقرنس کاری در پشت گچی و در پايين آن کتيبه ای وجود دارد از سنگ رخام، که بر روی آن اين عبارت حک شده است: ” وقف زين العابدين خلف مرحوم علی سنه ۱۳۰۰” و اين نشان می دهد که مسجد ابوالبر کات از مسجد جامع فروشان قديمی تر است و مربوط به اواسط سلطنت ناصرالدین شاه می باشد. شبستان مسجد فضايی است با ۲۰ طاق جنوبی که بر ۱۱ عدد ستون سنگی به بلندای ۲ متر استوار گشته است و نسبت به صحن در ارتفاع کمتری قرار دارد. نور مساجد در روز همچون ديگر مساجد قديی با سنگهای صيقلی مرمر سبز که بر روی روزنه های راس هر طاق جنوبی قرارگرفته تامين می شده است.
کف گنبد خانه در قديم از حصير و بوريا بوده است که در بازسازيهای بعدی در زير مصالح جديد ساختمانی مدفون شده است. دور تا دور گنبد خانه نيز کانال برای جذب رطوبت پی های ساختمان وجود دارد. قسمت سوم طاق سقاخانه است که به شکل گنبدی است از جنس برنج مزين به نقشهای اسليمی و خطوط تزئينی و شمايل فلزی بسيار زيبا. در شبستان مسجد، اثر هنری بسيار نفيس و ارزشمند نگاهداری می شود. در اين باره که اين اثر نفيس کار کدام هنرمند است چيزی نمی دانيم اما بی شک برگی مهم در آثار نقاشی دوره قاجاری بوده است.
این مسجد همه روزه برای نماز ظهر و شب باز است ولی در همه ظهر ها حتی ظهر های جمعه و چهارشنبه شبها درآن نماز جماعت برقرار است. سایر نماز های جماعت در مسجد نزدیک مسجد امام جعفر صادق برگزار می شود. همچنین شب های پنجشنبه و تمامی ظهر های ماه رمضان و چند روز دیگر در این مسجد منبر برقرار است.
یکی از ویژگی های این مسجد این است که در روز عاشورا در آن قمه زنی برگزار می شد و از شهر های مختلف می آمدند و شب در آن استراحت کرده و صبح قمه می زدند. در روز شیرخوارگان حسینی ( ششم محرم ) مراسم با شکوهی در این مسجد برگزار می شود و در دهه اول محرم و اربعین و روز شها‌دت حضرت زهرا هیئت علی اصغر این مسجد که برای کودکان است به راه می افتد.
علت نامگذاری
وجه تسميه ابوالبرکات بنام ابوالبرکات به دليل امام جماعت آن بحرالعلوم سيد ابوالبرکات فروشانی است که اکنون با فرزند خود “سيد صدرالدين ابوالبرکات ديباجی فروشانی” در آرامگاهی در کنار مسجد مدفون می باشد. سال وفات صدرالدين ۱۳۱۴ (ه.ش) است که بر روی سنگ فراروی حک گرديده است.
نحوه دسترسی
آدرس : خمینی شهر ، محله فروشان، خیابان شهید منتظری، کوچه دوشنبه بازار
نظر کاربران :
هیچ نظری برای این مطلب ثبت نشده است. شما اولین نفر باشید.