لوح ثبت جهانی شهرسوخته آماده رونمایی است

تاریخ خبر: ۱۳۹۳/۰۷/۳۰ – زاهدان- ایرنا- مراسم رونمایی از لوح ثبت جهانی شهر سوخته با حضور مسوولان کشوری بویژه سلطانی فر معاون رییس جمهوری و رییس سازمان میراث فرهنگی، مهمانان خارجی و داخلی فردا /پنجشنبه/ در زابل برگزار می شود.

به گزارش ایرنا، شهرسوخته زابل به عنوان نخستین محوطه باستانی ایران؛ اول تیرماه امسال در سی و هشتمین اجلاس یونسکو در دوحه قطر در فهرست آثار جهانی سازمان یونسکو به ثبت رسید و در مراسم فردا به صورت نمادین از لوح ثبت جهانی این اثر تاریخی ایران با حضور مردم منطقه، مهمانان خارجی و داخلی، استاندار سیستان و بلوچستان، مدیران و مسوولان محلی و اساتید و دانشجویان در آمفی تئاتر دانشگاه زابل پرده برداری خواهد شد.

معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سیستان و بلوچستان در این رابطه به خبرنگار ایرنا گفت: این محوطه باستانی هفدهمین اثر تاریخی ایران در فهرست یونسکو است که با برخورداری از قدمت پنج هزار ساله اکنون به عنوان یکی از پیشرفته ترین شهرهای باستانی دنیا شناخته می شود.

‘محمدرضا سند گل’ افزود: سایت شهرسوخته دارای ۳۰۰ تپه است که ۴۰۰ شی کشف شده از محوطه این اثر باستانی در موزه شهرسوخته نگهداری می شود.

وی تاکید کرد: مهمانان شرکت کننده در این مراسم می توانند برای بازدید از مجموعه ای از آثار نفیس جمع آوری شده از جمله انواع کوزه های سفالی، سنگ های قیمتی، پارچه های پنج هزار ساله و گورهای باستانی به موزه شهرسوخته مراجعه کنند.

وی گفت: با ثبت شهر سوخته در لیست آثار جهانی سایت یونسکو از این پس هر فردی که خواستار آگاهی از آثار و جاذبه های باستانی، تاریخی، طبیعی و فرهنگی ایران از جمله شهر سوخته است می تواند با مراجعه به پایگاه مجازی یادشده، اطلاعات لازم را جستجو کند.

او اظهار داشت: با توجه به فراهم بودن امکانات خدماتی لازم در سایت شهر سوخته علاقه مندان از سراسر دنیا می توانند با نام نویسی در تورهای گردشگری از این جاذبه باستانی دیدن کنند.

معاون میراث فرهنگی سیستان و بلوچستان با بیان اینکه شهر سوخته در ۵۶ کیلومتری زابل در جاده زابل- زاهدان قرار گرفته است گفت: این شهر تاریخی به عنوان بقایای دولت شهری باستانی در ایران با پنج هزار و ۲۰۰ سال قدمت و ۱۵۱ هکتار وسعت، شناسنامه پر افتخار ملت ایران بویژه ساکنان سرزمین اساطیری سیستان بحساب می آید.

وی بیان کرد: با توجه به صدور مجوز کاوش در محوطه باستانی بین المللی شهرسوخته از سوی پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی کشور، با تخصیص اعتبارات لازم کاوش در محوطه باستانی شهر سوخته پس از پنج سال توقف بزودی از سر گرفته می شود.

جشن رونمایی از لوح ثبت جهانی شهر سوخته از ساعت ۹ تا ۱۶ در آمفی تئاتر دانشگاه زابل و برگزاری نشست کارگروه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی سیستان و بلوچستان به ریاست استاندار با حضور سلطانی فر معاون رییس جمهوری و رییس سازمان میراث فرهنگی ساعت ۱۸ و ۳۰ دقیقه در زاهدان از مهمترین برنامه های آماده اجرا برای فردا /پنجشنبه/ است.

به گزارش میراث فرهنگی سیستان و بلوچستان، ارائه گزارش طرح دهکده توریستی درمانی سلامت چابهار (شهر سلامت) و تبیین طرح و تشریح برنامه ها توسط نمایندگان و مشاور ارشد شرکت med iran ، ارائه طرح (کنارواطه) کنارک توسط سرمایه گذار بخش خصوصی و تشکیل شورای راهبردی شهر سوخته از مهمترین موضوعات آماده طرح در کارگروه میراث فرهنگی استان است.

شهر سوخته در واقع نام سلسله تپه های به هم چسبیده وسیع با ارتفاع میان ۱۲ تا ۱۸ متر از سطح زمین های پیرامونی است که درست در فاصله ۵۶ کیلومتری زابل در مسیر زابل به زاهدان قرار دارد.

این شهر تاریخی و مهم ترین محوطه دیرینه سیستان در کنار رود هیرمند و در بالاترین لبه شمال غربی دلتای قدیمی بر روی سلسله تپه های ˈ تراس رمرود ˈ و زمین های زراعی ˈ تراس نیمروز ˈ واقع شده که وجود آن در هزاره های چهارم و سوم پیش از میلاد مدیون رودخانه پرآب هیرمند بوده است.

۱۲۰ هکتار از گستره ۱۵۱ هکتاری شهر، دارای آثار و بقایای دیرینه است که گسترده ترین دوره آن مربوط به سال های میان ۲۸۰۰ تا ۲۵۰۰ پیش از میلاد بوده که گستره آن در این دوران به بیش از ۸۰ هکتار رسیده است.

افزون بر نیمی از وسعت شهر چنان پوشیده و مملو از توده سفال های شکسته سنگ، فلز و خرده سنگ های نیمه قیمتی و دیگر مواد منقول باستانی است که در برخی مکان ها بدون گام نهادن بر روی این مواد امکان جابه جایی و حرکت میسر نیست.

با آنکه محل قطعی و در برخی موارد مکان تقریبی بسیاری از شهرها و ایالت های باستانی در لوحه های به دست آمده از بین النهرین (میان رودان) چون ˈ انشانˈ، ˈ ارتˈ ، ˈ ملوخه ˈ، ˈ ماراهاشیˈ ، ˈ دیلمونˈ و ˈ مکن ˈ توسط دیرینه شناسان مشخص شده اما هنوز به سبب فقدان دستیابی به اسناد و مدارک کافی و کامل از نام باستانی شهر سوخته آگاهی در دست نیست.

عنوان امروزی شهر سوخته نامی جدید است و به نظر نمی رسد که سابقه آن از حدود ۱۵۰ تا۲۰۰ سال بیشتر باشد، از آنجایی که این شهر دست کم در سه مرحله از تاریخ خود دچار حریق و آتش سوزی بزرگی شده سطح آن سوخته و آثار خاکستر و سوختگی در جای جای آن دیده می شود و به این سبب از سوی مردم محل با نام «شهر سوخته» خوانده شده است.

روایت محلی دیگر درباره نام شهر آن است که نام این محل در اصل شهر « سوته » بوده که به معنای بزرگ و عظیم است و سوته به مرور زمان تبدیل به سوخته شده است.

مردم شهر سوخته با استفاده از موقعیت جغرافیایی شهر خود که اجازه تهیه منابع معدنی و طبیعی و کنترل تولید و توزیع آنها را در تمام نقاط سیستان و مناطق اطراف را داده این شهر را گسترش داده اند.

توسعه شهر سوخته از نظر فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و صنعتی در یک دوره ۴۰۰ ساله از زندگانی یکهزار ساله، آن را از شکل شهرک کوچک ۱۵ هکتاری خارج و سپس با گستره حدود ۱۵۰ هکتاری تبدیل به یکی از بزرگ ترین شهرهای دوران مفرغ خاورمیانه کرده که شهرهای محدودی چون انشان یا «تپه ملیان» در فارس، «اور» در بین النهرین، «شوش» در دشت خوزیان و سرانجام «موهنجو دارو» در دشت «سند» قابل مقایسه با آن بوده اند، گستره شهر قابل تقسیم به سه بخش اصلی و سه بخش فرعی است.

به گفته پژوهشگران و براساس مستندات کشف شده باستان شناسی و جامعه شناسی، تجارت و بازرگانی و مبادلات بین المللی، تاریخ تحول ادیان، تاریخ شهرنشینی و شهرسازی، سیر تحول معماری، سیر تحول هنرها و فنون سنتی، تاریخ آغاز کتابت، تاریخ پزشکی و علوم وابسته به آن، جانورشناسی و علوم وابسته، علم تغذیه، کشاورزی، دامداری، حشره شناسی، گایه شناسی، زمین شناسی، فلزگری، سفال گری، جواهرسازی، بافندگی، خراطی و منبت کاری تنها برخی از فنون و هنرهای قابل مطالعه در بقایای این شهر بزرگ باستانی است.

شمار آثار باستانی و تاریخی سیستان از جمله شهر سوخته، دهانه غلامان، کوه خواجه، قلعه رستم و کرکویه به اندازه ای است که بسیاری از دانشمندان و کارشناسان ایرانی و خارجی این سرزمین را بهشت باستان شناسان نامیده اند.

کشف نخستین چشم مصنوعی بشر و آثار نخستین جراحی مغز بر روی جمجمه انسانی از جمله آثار مکشوفه در محوطه شهرسوخته است.