گُتوَند از شهرهای لر نشین استان خوزستان است. این شهر مرکز شهرستان گتوند است و در سال ۱۳۸۵، تعداد ۲۱٫۵۴۷ نفر جمعیت داشته‌است.
گتوند پیش از این در بخش گتوند شهرستان شوشتر قرار داشت که با ارتقاء بخش گتوند به شهرستان، تقسیمات کشوری آن نیز تغییر کرد. شهرستان گُتوند یکی از شهرستانهای استان خوزستان است. مرکز این شهرستان شهر گتوند است. این شهرستان در سال ۱۳۸۵، تعداد ۵۹٫۲۶۱ نفر جمعیت داشته‌است.
گُتْوَنْد’ در شمال شهرستان شوشتر قرار دارد و دارای دو ناحیه دیمچه و عقیلی است. بخش عقیلی خاکی حاصلخیز دارد. همچنین گتوند دارای یک سد تنظیمی به نام سد گتوند و یک سد بزرگ برای تولید انرژی و ذخیره‌سازی آب بنام گتوند علیااست.
مردم این شهر به زبان لری بختیاری تکلم می‌کنند.
این شهرستان در مختصات جغرافیایی ۴۸ درجه و ۳۴ دقیقه تا ۴۹ درجه و ۲۱ دقیقه طول شرقی و ۳۲ درجه و ۴ دقیقه تا ۳۲ درجه و ۲۷ دقیقه عرض شمالی قرار دارد و در سال ۱۳۹۱ دارای ۲ بخش، ۵ شهر و ۱دهستان میباشد.
مردمان گتوند
مردم گتوند متعلق به قوم لر و شاخه بختیاری می‌باشند. طوایف بختیاری ساکن در گتوند به شرح زیر می‌باشند:
بساک، بهداروند، خواجه، حسنکی، جلکانی، کاله، لک و مقامی. طوایف بخش عقیلی عبارت اند از:
تیره‌های مختلف بختیاری، مهاجرین لرستانی و اصفهانی و اعراب، این طوایف عموماً عبارتند از: بهداروند، بلیوند، گله، تردی، بامدی، بابادی، موری، منجزی، زلکی، کایدانی، اورک، دیناشی، مش مرداسی، آل جمالی، گشتل، اسیوند، سومالی، زنگنه، قره باغی، شیاسی، عرب طریفی، عرب کمری، مهاجرین لرستانی، جعفری، حسنی، سهرو (سهرابی) و غیره. عربهای منطقه در زمان جنگ ایران وعراق به گتوند مهاجرت کردنند وعمدتا از شهرهای هویزه وبستان هجرت کرده‌اند.
خود شهرستان گتوند دارای سه محله مشهور میباشد: ۱- محله بالا ۲- سریکه ۳- سه محل؛ که رابطه خوب و صمیمی بینشان برقرار میباشد.
رسوم
همه ساله خانم هادریکی ازشنبه یاچهارشنبه‌های ماه رجب نمازشاه پریان راباآدابی خاص به جامی آورندوشکرکنجدهای متبرک شده رابه همسایگان هدیه می‌دهند. هنگام فوت شخصی در این شهر همه مردم شهر برای تشیع پیکره متوفی گردم هم می آیند و به همراه تشیع جنازه موسیقی فولکریک و بسیار غمگینی به همراه خواننده ای محلی مراسم خاکسپاری انجام میگردد بیشتر شعرهای خواننده محلی در خصوص صبر و استقامت خانواده داغدار و بزرگی و شکوه متوفی میباشد
ضرب المثل ها
به کسی که درمقابل کارتمام شده‌ای قرارگرفته، می‌گوییم:دست مشورهده‌ای. یعنی:شنانکن، غرق شدنت حتمی است.
میراث فرهنگ ملی
۱- یا د بود شهد ای گمنا م ۲- پژوهشسرای دکترا مین پور۳- گلزارشهد ای دفاع مقد س ا زدین ومیهن ۴- آرامگاه ا ستا د ادب وشاعر ا نقلا ب د کترقیصر امین پور.
رودخانه‌ها
دو رودخانه در این منطقه جریان دارد یکی رودخانه بزرگ کارون که از کوههای بختیاری سرچشمه گرفته و در ابتدای ورود به جلگه خوزستان به شمال گتوند می‌رسد که توسط سد عظیمی مهار شده و زمین‌های بخش مرکزی و بخش عقیلی را آبیاری نموده و کانال عظیم منشعب از آن جهت تامین آب مصرفی شرکت کشت و صنعت کارون و صنایع جانبی آن نیز به سمت دیمچه روان است.
رودخانه شور یکی دیگر از رودهایی است که در جنوب گتوند از کارون جدا می‌شود و بعد از طی مسافتی در خاک عقیلی و گذشتن از جنوب روستای دشت بزرگ از سمت جنوب شرقی وارد دهستان جهانگیری از توابع شهرستان مسجدسلیمان می‌شود. از این رودخانه با مهارت خاصی نمک تولید می‌کنند در منابع قدیم این رود به شور زن مرده یا زنگ مرده مشهور است.
آثار و بناهای تاریخی
قلعه رستم (شیخ سلیمو)
تپه باستانی چغا
گچ سنگی
آسیابهای راک
سنگ اژدها (برد اژدها)
کوه طبل خانه
دخمه ها (خرفخانه‌ها)
گلو گرد
مکان‌های مذهبی
امامزاده محمد بن زید -بقعهٔ شا سلیمان – دو پیرون – سوز پوش دو پیرون – بقعهٔ امیرالمؤمنین دو پیرون – شامراد یا شابوالحسن – بقعهٔ علی ولی – بقعهٔ قنبر علی – بقعهٔ پیر احمد گتوند – بقعهٔ علی گتوند – بقعهٔ شاه خراسان بقعهٔ امام ضامن – بقعهٔ شازده قاسم – بقعهٔ حضرت عباس – بقعهٔ علی مال حیدر – بقعهٔ علی سماله – بقعهٔ سید سعید – بقعهٔ بشران – بقعهٔ سید حسن – بقعهٔ مرتضی علی – بقعهٔ سلطان ابراهیم
نظر کاربران :
هیچ نظری برای این مطلب ثبت نشده است. شما اولین نفر باشید.