خنجین یکی از شهرهای استان مرکزی در ایران می‌باشد.تا سال‌های قبل از انقلاب خنجین (که به عنوان منطقه بلوک خنجین شناخته می شده) همراه با روستاهای اطراف آن از توابع شهرستان همدان محسوب می گردیده که به علت دوری راه در سال ۱۳۶۱از شهرستان همدان منتزع و به شهرستان اراک ملحق می‌گردد و از آنجایی که خنجین در مجاورت بخش وفس قرار داشته به عنوان یکی از دهستان‌های بخش وفس بوده است و درسال ۱۳۸۱که شهرستان کمیجان از شهرستان اراک منتزع می‌گردد دهستان خنجین در بخش مرکزی به شهرستان کمیجان ملحق گردیده و در سال ۱۳۸۸و براساس آخرین تصمیمات در تقسیمات کشوری دهستان خنجین به بخش خنجین ارتقاءیافته و از شهرستان کمیجان منتزع و به شهرستان فراهان ملحق گردید. ۳٫۵ سال بعد از دایر شدن بخشداری در خنجین ، روستای خنجین به شهر ارتقا یافت و اولین شهردار خنجین در اردیبهشت ماه ۱۳۹۲ کار خود را شروع کرد.
از نظر زمین شناسی این منطقه در دوران دوم تشکیل شده و در منطقه فسیل‌های دریایی خصوصاً از نوع میراستو مربوط به دوره کرتاسه از دوران مزوزوئیک متعلق به ۶۵ تا ۱۰۰ میلیون سال قبل یافت می‌شود . از مناطقی که بیش ترین فسیل‌ها یافت شده ، می‌توان به کوههای وفس، خنجین، روستای فردقان (فردغان) و نیز در یک کیلومتری روستای سلیم آباد در اطراف سد بزرگ خاکی خنجین واقع شده اشاره کرد . شهر خنجین با قدمتی بیش از سه هزار سال دارد که در حال حاضر مرکزیت بخش خنجین را داراست . بخش خنجین با ۲۳ روستا بزرگترین مجموعه از لحاظ تعداد روستاهای تابعه می‌باشد .
دلایل و شواهد بسیاری نشان می‌دهد که خنجین و به طور کلی منطقه خنجین قدمتی هزاران ساله دارد . زبان اغلب روستاهای این منطقه زبان ترکی است که البته با لهجه‌های متفاوت.روستاهایی چون روستای فرک، چالمیان، گورچان، میدانک و چند روستای دیگر که زبان اصیل پارسی که به نام «زبان تاتی» مشهور است و در برخی از شهرها و مناطقی از کشور با این زبان تکلم می شود ، تکلم میکنند.
وجه تسمیه خنجین
درخصوص وجه تسمیه اطلاع مکتوب در دسترس نیست، عده‌ای بر این باورند که عربها و رومیان از اینجا گندم خریداری می‌کردند وآنها گفتند((خنجین)) یعنی محل پر ازگندم.بعضی‌ها براین باورند که اصل کلمه خنجوم بوده است ومنظور از جوم یعنی ویران شده می‌گویند زمانی این منطقه در اثر یک حادثه طبیعی مانند زلزله بکلی ویران شده است. البته نظر دیگری نیز نظرها را به خود جلب می‌کند و آن این که با توجه به این که جمشید جم در این روستا خانه و قلعه‌ای داشته که نام خنجین برگرفته از همین خانه جم است که بعدها به خانه جین و در نهایت به خنجین تبدیل می‌شود. آنچه تحقیقات امروزی نشان می‌دهد این است که کلمه خنجین و نوع اشتقاق آن بحث پر دامنه‌ای است اما آنچه نزدیک به واقع به نظر می‌رسد این است که واژه خنجین کلمه‌ای یونانی است به معنای انبار غله و گندم ، تاریخ منطقه یعنی آنچه در خصوص تاریخ شهرهایی چون ساوه و همدان نوشته شده ، نشان می‌دهد در روزگاران قدیم پرآب ترین ، زیباترین و در عین حال آباد ترین منطقه در ایران باستان همین شهر بوده است ؛ به طوری که این شهر مرکز صادرات انواع محصولات به کشورهای دیگر بوده است خصوصاً رومیان باستان که غله و گندم مورد نیاز خود را از این منطقه تهیه می کرده‌اند حتی تصاویر باقی‌مانده از صد سال پیش نیز جمعیت عظیم منطقه و نیز فرهنگ غنی مردم و در عین حال اصول شهر سازی باقی‌مانده نشان از فرهنگ غنی منطقه دارد که این منطقه به بلوک بزرگ خنجین معروف بوده است . اما در خصوص معنای واژه خنجین معانی نظرات دیگری نیز گفته شده است ؛ که البته جای بسی تأمل دارد به طور مثال گفته شده خنجین از ترکیب دو کلمه خانه + جن مرکب بوده و به معنای جایی است که در آن جن (به زبان عربی یعنی پوشش) زیاد است. البته شاید بتوان این نظر را با تکیه بر ادبیات عرب تأیید کرد و آن این که جن در زبان عربی به معنای پوشیده ، پوشش و مخفی آمده است و به بهشت نیز که پوشیده از درخت است نیز جنت گفته می‌شود ؛ لذا از این روست که همه چیز را می‌پوشاند و جز درخت و سبزی چیزی دیده نمی‌شود و این موید این سخن قبلی ماست که گفتیم آباد ترین و پر آب ترین و در عین حال زیباترین شهر ایران باستان بوده است .
خنجین شهری در شهرستان فراهان ومرکز بخش خنجین است> این شهر در استان مرکزی قرار دارد و زبان بیشتر مردم ترکی است و فراهان منطقه‌ای با تاریخی باستانی است و در روستایی به نام فردجان در آنجا آتشکده‌ای است که تا ۲۸۲قمری میسوخته است.
فرهنگ مردم
درزمان‌های قدیم درخنجین چنین رسم بوده که وقتی یکی از افراد خانواده فوت می‌کرد می‌گفتند: نباید تا قبل ازچهل روزدود ازآشپزخانهٔ آن خانواده بلند شود (چرا که در آن روزگار در آشپزخانه‌ها از هیزم و چوب استفاده می‌کردند) و اقوام و همسایه‌ها تا چهل روز طعام خانوادهٔ داغ دیده را تأمین می‌کردند بعضی‌ها در ظرف‌های سفالی «دیزی» که در آن آبگوشت بارمی گذاشتند برای آن خانواده می‌آوردند بعضی‌ها خوشکبار، نان، سبزی، پنیر، خرما، کشمش، انواع آش‌های محلی ومیوه‌های که مربوط به آن فصل بوده است برای آن خانواده آورده می‌شد و برای این که شریک غم با آن خانوده باشند. مثلاً اگر در فصل تابستان بود در کارهای کشاورزی مانند درو کردن گندم و جو یا آوردن علوفه و کاه برای گاو و گوسفندانشان و در فصل‌های دیگر نیز این گونه بود مثلاً در بهار در شخم کردن زمین و آماده کردن زمین و یا کشت حبوبات و شبدر و چیزهایی از این قبیل همچنین اگراین اتفاق در ماه آخر سال اتفاق می‌افتاد اقوام و همسایه‌های خانواده داغ دیده درعید آن سال خوشحالی نمی‌کردند مراسم شاد بر‌گزار نمی‌کردند آتش بر بامشان درست نمی‌کردند. اگر مراسم ازدواجی داشتند آن را به تعویق می‌انداختند. البته باید گفت بسیاری از این آداب و رسوم همچنان باقی است اما در شکل‌های دیگر و بعضی دیگر نیز از میان رفته‌اند که باید احیا شوند.
موقعیت جغرافیایی
مهمترین و برجسته‌ترین ناهمواریها و شرایط توپوگرافی منطقه خنجین شامل مناطق پست و کم ارتفاع جلگه‌ای و کوههای مرتفع ومنفرد است. کوههای خنجین شامل : ۱-کوه نماوردرشمال شهر خنجین ودر ۴۵کیلوکمتری شهرستان تفرش ۲- کوه رکین واقع در شرق خنجین ۳- تپه‌های موورلر واقع در جنوب خنجین حائل بین خنجین وسلیم آباد. ۴- تپه نرگه بلند وآق تپه ۵- تپه سوله دره واقع در شمال غرب خنجین ۶- تپه‌های کوشک زر و موش قُله ۷- از ناهمواریهای دیگر خنجین می‌توان به زمین‌های پست شامل زمین‌های زراعی و دشت‌های بادام‌زار کاریز اسحاق اربوی کوچک وبزرگ،لزو هستان را نام برد. پوشش گیاهی(مرتع،جنگل،بیابانی و …) به علت کوهستانی بودن شهر خنجین پوشش گیاهی فراوانی یافت می‌شود که هم خلصیت دارویی و درمانی داردو هم علوفه برای دام‌ها که مهمترین آنه عبارت انداز: مرتع(پوشش دشت: پونه، بابونه، ولکواز،گل گاو زبان، چمن اته، سوت لیگن، ، جو، یونجه،شبدر، لوبیا، نخود، صیفی جات، درختان مختلف، باغهای میوه وانگور، سیب زمینی،گوجه فرنگی، خیار وچمن زارها و… لازم به ذکر است کاه از موارد فوق‌الذکربرخی از گیاهان خاصیت در مانی دارند) جنگل (فاقد جنگل است اما در دشت‌ها وحاشیه شهر انواع درختان در موجود است ) بیابانی ( یاهمان دیمزار: بیل بیخ،کنگر، قان قال، قوزه قولاقه، بروخ ،کی لیگ اوته،کزنگ،داغ خینسه،سقرقوی روقه،یل قون، چاقورتیکان، شقایق و…) تقسیمات کشوری بخش خنجین: بر اساس آخرین تقسیمات کشوری بخش خنجین شامل و شهر خنجین مرکزیت روستاهای ذیل را داراست .۱)درویشان ۲) گورچان ۳) چوگان ۴) کسرآصِف ۵) فردغان ۶) مَلِک باغی ۷) گنجه ۸) رَکین ۹) ضیاءآباد ۱۰) سلیم آباد ۱۱) روشنایی ۱۲) هفته خانک ۱۳) وَنک ۱۴) زنجیران ۱۵) شیرین آباد ۱۶)امیر آباد ۱۷) تلخاب ۱۸)آرزومند ۱۹)چاقر ۲۰) چالمیان ۲۱) عباس آباد
آثار تاریخی، گردشگری و تفریحی
برخی از آثار تاریخی، گردشگری و تفریحی این منظقه عبارتند از:
تپه آسیاب خرابه
تپه آسیاب خرابه مربوط به هزاره ۴ و ۳ قبل از میلاد است و در شهرستان فراهان، بخش خنجین، روستای گورچان واقع شده و این اثر در تاریآرامگاه سارخ ۱۸ اسفند ۱۳۸۷ با شمارهٔ ثبت ۲۵۰۵۳ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
آرامگاه ساریه
آرامگاه ساریه مربوط به دوره قاجار است و در شهرستان فراهان، بخش خنجین، روستای روشنایی واقع شده و این اثر در تاریخ ۲ مرداد ۱۳۸۷ با شمارهٔ ثبت ۲۳۱۲۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
حمام خنجین
حمام خنجین مربوط به دوره قاجار است و در شهرستان فراهان، بخش خنجین، شهر خنجین، شهرک ولیعصر واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۶ اسفند ۱۳۸۶ با شمارهٔ ثبت ۲۲۰۸۷ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
تپه قلعه خنجین
تپه قلعه خنجین مربوط به دوره اشکانیان است و در شهرستان فراهان، بخش خنجین، شهر خنجین واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۶ اسفند ۱۳۸۶ با شمارهٔ ثبت ۲۲۰۷۵ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
نظر کاربران :
طبق تعاریف اداری جایی که فقط دارای بخشداری است بخش محسوب می شود وبصرف داشتن شهرداری بعنوان شهرمحسوب نمی شودالبته امیدوارم انشاالله بزودی شاهد فرمانداری ودیگر امکانات دراین بخش باشیم یاحق
با سلام به هم ولایتیهای عزیز.
در خصوص نام خنجین به نظر من نام اصلی و قدیمی آن خینه گین یا خینه یین به معنای حنایی یا منسوب به حنااست. در دوران حکومت اعراب چون آنها حرف “گ”ندارند و به جای ان “ج”استفاده میکنند نام اصیل خینه گین یا خینه یین شده خنجین. مثل دسگان یا میلاگرد یا راهگرد وزنگان و دهها نمونه که شده اند دستجان میلاجرد راهجرد وزنجان. البته توده مردم هنوز نام صحیح آنها را بکار میبرند.
باتشکر.