شهر بیدخت

قدمت این شهر فوق العاده زیاد بـوده وبـر اثر شواهـد تاریخی واثرو بقـایای باستانی به قبل از اسلام بر میگردد این شهر قبل از زلزله ۱۳۴۷ که نوسازی و شهرسازی جدید انجام گرفته در آن خیابانهای عریضی و تجهیزات شهری مناسـب بنـا شـده اسـت که از آن جمله مسجـد ایوانـداربا شبسـتان بـرجای مانده است دو رشته قنات در داخل این شهر جاری می باشد وآنها از نظر قدمت و گستردگی طول رشته قنات وعمق میله چاهها جزء آثار باستانی محسوب می شوند قدیمی ترین بناهای آن خانه های گلی بصورت یک طبـقه که از خشـت خـام وبادیوارهای گلی بنـا شده است این خانه برروی تپه ها ودامنه های آبرفتی ساخته شـده که سطح این خانه ها از ۱۰۰ متر تا۲۵۰ مترمربع بیشتر تجاوز نمی کند کوچه های تنگ وباریگ دالـون ها در بیـن آنها دیـده می شـود روی هر خانه قدیـمی بدون استثـناء یک بادگیـر تعبه شـده که از آنها در طول تابسـتان بـرای استفـاده از سردی هـوا استفاده می کردند علاوه بر این خانه ها دومنظوره زمستانه و تابستانه ساختـه شده که دارای صوفه ،ایوان،دهلیز و غیره بوده که هر یک بسته به نوعی مصرف خود استفاده میکردند از قدیمی ترین ابنیه وآثار باستانی آن برج نگهبانی که درآن دیده بانها مردم قریه را از هجوم حمله قبایـل وبـه خصوص راهزنان را با خبر می کرده دیگر مسجد جامـع که دربافـت قدیمی شهـر واقـع شـده که دارای صوفـه های متعـدد و ایـوان بـزرگ و در داخل دارای چندین ستون و شبسـتان می باشـد نام بـرد یخـدانهای گلـی دیگـر از آثار باستـانی بوده که ازجمله آن یخدان معروف کوثر را می توان نام برد درداخل بافت قدیمی بیدخت آب انبار با ظرفیت آبی زیاد در داخل زمین احداث شده در آن آب در زمستان در زمان یخبندان ذخیره می شده است آثار تاریخی وابنیه های باستانی وتاریخی متعـدد دیگـری در اطـراف ایـن شهـر وروستـاهـای تابعه به چشم می خورد که ازآن جمله قلعه دخترکه برکوهی درشمال شرق بیدخت درروستای شوراب قرارگرفته است که آثارمبنائی آن مشتمل برحمام و طاق که با گچ و ساروج ساخته شده دیگـر خرابه های قلعه پشنگ کـه آثار شهـری بـر تپه های قلعه نزدیک روستای نوده پشنگ، قلعـه اروک روی تپـه ای در نزدیـکی روستـای اروگ واقـع شـده و همچنـین مقبـره جغتـای در روستای کیسور درشمال شرق بیدخت که فاصله تا شهر بیدخت به ۶۰ کیلومتر می رسد از جمله آثار طبیعی حومه این شهر می توان غار طبیعی (غار آهگی)روستای بیمرغ رانامبرد که درفاصله۳۰ کیلومتری آن قرار داردکه درداخل آن استالاکمیت واستالاکتیت های متعددی وجود دارد ازجمله آثارطبیعی حومه بیدخت مزارجعفرآباد درفاصله ۳کیلومتر قراردارد دیگرامامزاده سلطان یحیی بن موسی کاظم علیه السلام که درقریه بیمرغ مدفون می باشند که یکی ازمراکز زیارتی ومذهبی شهرستان محسوب می گردد

آثار تاریخی و باستانی شهر بیدخت

۱-یخدان کوثر به مساحت سه هکتار
۲-منزل خواجه (حوصخانه) به مساحت ۱۰۰۰متر مربع
۳- مسجد جامع بیدخت به مساحت ۲۰۰۰مترمربع
۴- حمام قدیمی کوثر به مساحت ۲۰۰متر مربع
۵-کاروانسرای حاجی معین به مساحت۱۲۰۰مترمربع
۶-منزل معماری (محمدعلی جعفری)به مساحت ۷۰۰مترمربع
۷-منزل حاجی معین به مساحت ۱۲۰۰مترمربع
۸-سراچه حاجی معین
۹-بادگیرهای قدیمی (منزل حاج علی محمد رمضانی)
۱۰-انبار قدیمی پائین بیدخت به مساحت ۱۰۰۰متر مربع
۱۱- حوض زهرا به مساحت ۱۰۰۰مترمربع
۱۲-ایوان محل تهیه شیره انگور به مساحت ۱۰۰۰ مترمربع
۱۳- حوضخانه باغ صالح آباد به مساحت ۱۰۰۰مترمربع
۱۴- آسیاب قدیمی صالح آباد به مساحت ۱۰۰۰ مترمربع
۱۵-حوضخانه باغ پائین به مساحت ۱۰۰۰ مترمربع
۱۶- گود باستانی (حمام قدیمی) به مساحت ۷۰۰ مترمربع
۱۷-بازارچه پارک امت به مساحت ۱۰۰۰ مترمربع
۱۸-بازارچه خیابان جمهوری اسلامی به مساحت ۲۰۰۰ مترمربع
۱۹- محوطه تاریخی بیدخت به مساحت ۱۰ هکتار
۲۰- خانقاه بیدخت به مساحت ۵/۲ هکتار
۲۱- باغ منزل تابنده ( اندرونی )به مساحت ۳۲۰۰ مترمربع
۲۲- منزل تابنده (بیرونی )به مساحت ۳۵۰۰ مترمربع
۲۳- منزل آقای صالح علیشاه تابنده به مساحت ۲۰۰۰ مترمربع
۲۴- انبار خیابان جمهوری اسلامی به مساحت ۱۰۰۰ مترمربع
۲۵- انبار دودرب بیدخت به مساحت ۵۰۰ متر مربع
۲۶-آب انبار دودرب صالح آباد
۲۷-رباط جعفرآباد
۲۸-سردرب غربی باغ صالح آباد
۲۹-سردرب جنوب باغ صالح آباد
۳۰-آب انبار حاج شیخ محمدحسن بیدختی

مساجد ، حسینیه ها :
بیدخت دارای ۸ مسجد وحسینیه به بنام مسجدجامع ،مسجد وحسینیه نوسازی ،حسینیه بیدخت، مسجد خیابان آزادی،مسجد خیابان پیروزی،نمازخانه خیابان انقلاب ،مسجد حاشیه جاده سنتو، حسینیه مزار سلطانی

ساختار جغرافیائی شهر بیدخت

شهر بیدخت در ۹ کیلومتری شمال شرقی شهر گنـاباد (مرکز شهرستان) واقع شده که موقعیت آن در طــول جغرافیائی ۴۱/۵۸ وعرض جغرافیائی۲۱ /۳۴قرارگرفته است وسعت شهر بیدخت و قرات تابعه آن به دهستان پسکلوت مشهورمی باشد ۲۸۹۸ کیلومتر مربع یا ۲۸۹۸۰۰ هکتار می باشـد که قـریب به یک سـوم مسـاحت کل شهرستـان می باشد که از لحاظ تقسیمات داخلی بزگترین وسعت را به خود اختصاص می دهد

ساختار طبیعی بیدخت

شهر بیـدخت برروی تپه های رسی که منشـاء آن رازسوبات آبرفتـی تشکیل می دهد بنا شده است که طی سالیان متوالی از ارتفاعات جنوبی شهرستان بر اثر فرسایشات آبی سرازیر شده و مواد ریزدانه ای آن (رس،سلیت) و مارن دراین منطقه رسوب وته نشین کرده است واز نظر زمین شناسی وعلم دیـرینه شناسی این سرزمین متعلق به دوران دوم زمین شناسی ژوراسیک وکرتاسه می باشد که منطقه بصورت دریاهای ساحلی کم عمـق بوده که براثر گرما پس روی دریا آب آن تبخیر شده ورسوبات آن مواد گچ وآهگی برجـای مانده که سنگ بستراین شهر را غالبا ترکیبات رسی وگچی تشکیـل می دهد.
بعدا شیـت های دورون آن بر اثر چین خوردگی متورم وکسسته شـده کـه شکافهـای زیـادی را برجـای گـذشته خلاصه اینکه بسترشهر بیدخت کفه های رسی وساحلی تشکیل می دهـد شهر بیدخت از نظر پستی وبلندی در گـودترین نقـطه شهـرستان قـرار دارد بطوریکه ارتفـاع آن از سطح دریـا۱۱۷۰متر می باشـد که وجود تپه ها رسی وکلوت های متعدد آنرا از مرکز شهرستان پنهان نموده است.

منبع : شهرداری بیدخت