روستای دامن

دهستان دامن در شمالشرق شهرستان ایرانشهر واقع شده و اغلب روستاها در امتداد و طرفین رودخانه دامن در محدوده ای بطول تقریبی ۱۵ کیلومتر با پراکندگی جغرافیایی شمالی- جنوبی امتداد یافته اند. دهستان دامن در فاصله متوسط کیلومتر ۲۵ جاده ایرانشهر به زاهدان می باشد.از منظر عوارض طبیعی به کوهستانی بودن منطقه و جریان فصلی رود دامن میتوان اشاره نمود.آب و هوای منطقه گرم و نیمه مرطوب است. شغل اغلب سکنه منطقه کشاورزی و در درجه بعد دامداری می باشد. محصولات عمده آن شامل خرما ، برنج ، سبزیجات و صیفی جاتی مانند گوجه فرنگی و پیاز می باشد. سطح اقتصادی مردم منطقه خوشبختانه نسبت به سایر مناطق شهرستان از وضعیت نسبتاً مطلوبتری برخوردار بوده و زندگی کپرنشینی تقریباً در آن دیده نمی‌شود. قریب به اتفاق سکنه منطقه از مسلمانان اهل تسنن می باشند که با گویش بلوچی تکلم می کنند. زندگی مردم منطقه طایفه ای و عشیره ای بوده و اغلب با یکدیگر خویشاوندی نسبی یا سببی دارند. اختلافات و دعاوی مردم غالباً به شیوه ریش سفیدی و با وساطت روحانیون ، بزرگان طایفه و ریش سفیدان و بعضاً شورای حل اختلاف مردمی منطقه حل و فصل می شود. از منظر تقسیمات کشوری دهستان دامن جزئی از بخش مرکزی شهرستان ایرانشهر می باشد. روستای زهلنفان که به دامن نیز مشهور است مرکز دهستان دامن می باشد. از روستای عمده دامن میتوان به موارد زیر اشاره نمود: آبادان – آبچکان – پازرد – پیرانچ – تاروان – راست آباد – زهلنفان – سایگان – سرجوب – شیبان – شیرآباد – قادرآباد – کجکوش – کوچه – کوران سفلی – کوران علیا – کوهیگان – کهنو – دتک اشاره کرد. رودخانه دامن که از کوهپایه های سرحد سرچشمه گرفته و پس از طی مسافت ۲۷۵ کیلومتر و مشروب نمودن دشت ایرانشهر از انجا گذشته و با اتصال به رودخانه سر کور رودخانه بمپور را تشکیل می دهد . این رودخانه قبل از رسیدن به دامن شامل دو شاخه است است که یک شاخه آن از کارواندر سرچشمه می گیرد و شاخه دیگر از ایرندگان که در آن محلها به اسامی محلی رودخانه کارواندر و ایرندگان موسوم است دره رودخانه ایرندگان از کوه بیرگ سرچشمه می گیرد و پس از اتصال دو شاخه کارواندر و ایرندگان این شاخه ها در محلی به نام تیغ آب از توابع دمن به همدیگر می پیوندد آن رود خانه به نام رودخانه دمن تغییر می یابد گویا در قدیم مرکزیت دمن در همین محل بوده است . منطقه دامن به سبب آنکه به شکل یک راهرو ارتباطی بین بمپور و سیستان در شمال واقع شده است از نظر مطالعات باستانشناسی مهم است . این محل از نظر ارتباطی همان نقشی را داشته است که امروزه نیز دارا است . تپه باستانی دامین تپه کوچکی است که تنها ۱۰۰ متر قطر و ۵ متر بلندی دارد . و بخشی از آن خراب شده و از بین رفته است . بخشی از این تپه که در ۲۰۰ متری جنوب قلعه خرابه و در سمت راست رودخانه واقع است امروزه به صورت گورستان دهکده درآمده است . رودخانه کم آب دامین در نقطه ای که دارای آثار پیش از تاریخ است تبدیل به نهر کوچکی به پهنای ۲ الی ۳ متر می شود که در کناره های آن با نخل پوشیده شده است. این احتمال وجود دارد که دهکده پیش از تاریخ تا ساحل قدیمی رودخانه گسترش داشته است .