روستای اندج

ندج یکی از روستاهای منطقه الموت, استان قزوین می باشد که در ۱۷ کیلومتری شهر معلم کلایه، در دل صخره های عظیم و در مختصات طول جغرافیائی ۳۶ درجه و ۲۸ دقیقه و عرض جغرافیائی ۵۰ درجه و ۳۱ دقیقه و در ارتفاع ۱۶۰۰ متر از سطح دریا واقع شده است. بر اساس سرشمای سال ۱۳۸۵ تعداد ۶۱ خانوار و ۱۷۹ نفر در این روستا ساکن هستند. در اثر فعل و انفعالات آتشفشانی کوه های رشته کوه البرز و در اثر فرسایش ناشی از باد و باران بر روی صخره های آسمان سای, منظره‏ای در یکی از خوش آب و هواترین نقاط ایران ایجاد شده که بیشتر به نظر خواب و خیال می آید. نام این روستا ریشه در موقعیت منحصر به فرد آن دارد که به دلیل محصور بودن در بین صخره های عظیم و رودخانه های خروشان و چشمه های متعدد جوشان “اندج” نامیده شده اسست. “آنا دژ” یا دژ آناهیتا (ایزد بانوی آبها) به مرور زمان به “آندژ” و بعد از تسلط اعراب بر ایران به “اندج” تغییر فرم داده است. دو رودخانه خروشان در این روستا وجود دارد یکی در شرق و چسبیده به روستا به نام “محله رودخانه” و دیگری در غرب روستا به نام “کلا رودخانه” (بر گرفته از مزرعه ای به نام کلا در امتداد حاشیه غربی این رود) که این دو رود در جنوب روستا به هم وصل شده و “اندج رود” را می سازند. اندج به لحاظ قابلیت های زیست محیطی، وجود غارهای طبیعی و بافت کوه های آن همیشه برای سکونت انسان مناسب بوده است. وجود رودخانه و چشمه های فراوان در این منطقه سبب آبادی روستا، ایجاد مزارع و باغات میوه شده است و در مسیر رودخانه نیز روستاهای زیادی را به وجود آورده که حتی بقایایی از این روستاها یافت شده است که تاریخ آن به دوره پیش از اسلام باز می گردد و خانه های آن با سنگ های کوچک و بزرگ اطراف رودخانه ساخته شده است. در طول دره اندج و در مسیر رودخانه، چند غار طبیعی دیده می شود که از نظر موقعیت جغرافیایی و شرایط زیست محیطی به نظر می رسد در گذشته محل سکونت انسان بوده است.
اندج رود در گذر تاریخ

قلعه چال

قلعه چال در جنوب شرقی روستای اندج، بر روی یک کوه تک افتاده، قرار دارد. بخشهای جنوبی و غربی این قلعه را دره های ژرف در بر گرفته اند و تنها راه دسترسی به آن از سوی شرق است. در کف دره شرقی آن، بین این دو کوه و چند کوه دیگر، محوطه وسیعی وجود دارد که سراسر گورستان است. در این محوطه، سفالینه های لعاب دار برجای مانده از سده های پنجم تا هفتم ه.ق کشف شده است.در این قلعه ، آثار اندکی از یک برج نگهبانی با سنگهای لاشه و ملاط ساروج، دیده می شود. سطح قلعه به صورت شیبدار از شمال به جنوب کشیده شده و در جنوب آن یک آب انبار به صورت شرقی غربی در دل سنگ ایجاد شده است. وسعت قلعه در حدود ۷۰۵۰ مترمربع است. به نظر میرسداین قلعه ، جایگاهی برای نگهبانی بوده و گورهای موجود در دره های شرقی و شمال شرقی آن ، مربوط به همان افرادی است که آثارشان را میتوان در سطح قلعه دید.

دولوکان

در جنوب روستای اندج و در دل صخره سنگی دواطاق تراشیده شده دیده می شود که سالیانه تعداد بیشماری از علاقه مندان فرهنگ و هنر این سرزمین را به سوی خود می کشاند. در زبان محلی “لوکا” به معنی سوراخ بوده و نام این دژ زیبا دولوکان به معنی “دو سوراخ” می باشد. این اثر ارزشمند به همراه سایر غارهای طبیعی دژ گونه، جزئی از سازه معماری دفاعی دژها را تشکیل داده و منظرگاه و چشم انداز آنان بخشی از میراث طبیعی با ارزش منطقه به شمار می آید. از آنجا که نخستین ورودگاه حسن صباح به الموت دره اندج بوده, شاید که زیستگاه پنهانی وی دولوکان و یا سایر غارهای طبیعی واقع در اطراف این روستا بوده است که تعداد آنها متجاوز از ۱۵ غار است. مسئول گروه کاوش‌های دره اندج رود الموت قزوین, دکتر آتوسا مومنی, در گزارش خود بیان داشته که: در کاوش‌های این دره آثار منحصر بفردی مربوط به دوران پیش از تاریخ و اسلام بدست آمده‌است. وی آثاربدست آمده را مربوط به قرن چهارم و پنجم دانست و افزود: چهار قلعه مورد مطالعه و ‪۱۸ اتاقک نگهبانی شبیه ومرتبط با قلعه ‌اصلی اسماعیلیه‌ است که از آثار سلجوقیان است.

گورستان تاریخی

‪۲۰گورستان در کاوش های این دره شناسایی شده که این گورستان‌ها داری گورهایی باساختار منحصر بفرد هستند که‌از شمال به جنوب مربوط به دوران‌های مختلف تاریخی گسترده شده‌اند. گورها شامل سنگ لحد مشخص وطاقچه‌هایی در درون آن هستند که ظروف مربوطه به ‌گنج شکسته ‌شده و از بین رفته ‌است، این ظروف بنا به اعتقاد پیشینیان برای استفاده مرده‌ها در دنیای آخرت بر روی طاقچه‌ها قرارداده شده ‌است. یکی دیگر از گورستان‌های کشف شده مربوط به نظامیان دوره سلجوقی است که با خاکبرداری از رودخانه کنار آن استخوان، سرنیزه، دستبند و سپر نظامیان بدست آمده‌است.

مزرعه کاسیگر

کاسیگر نام مزرعه ای شیبدار در غرب روستا است که کوره‌های سفالگری کشف شده در این تپه حاکی از تولید ظروف سفالی برای کل منطقه در دوران سلجوقیان بوده است.

زبان, آیین و فرهنگ

زبان مردم این روستا گویشی است بر گرفته از گویش های “مازنی” و ” گیلکی” که دلیل آن قرن ها مبادلات تجاری با سرزمین های آن سوی البرز می باشد. البته تمام ساکنین به زبان فارسی تسلط کامل داشته و امروزه جوانتر ها, بخصوص مهاجرین به زبان رسمی فارسی تکلم می کنند. تمامی ساکنین روستا مسلمان بوده و شیعه دوازده امامی می باشند.

پوشاک زنان و دختران روستا تحت تأثیر محیط طبیعی، آب و هوا و شیوه کار عبارت است از بلوز شلوار و دامن به همراه روسری که بنابر ذوق و روح زیباپسند خود در رنگهای متفاوتی دیده می شوند. مردان نیز کم و بیش از پوشش رسمی رایج در کشور تبعیت می کنند. زنان و مردان روستا از دیرﺑاز ﺑا هنر و صنایع دستی آشنا ﺑوده اند که از جمله آن می توان ﺑه گلیم ﺑافی, حصیر بافی و .. اشاره کرد که امروزه تحت تاثیر مدرنیته در کمتر خانه ای میتوان از دار گلیم بافی سراغ گرفت.

کار و پیشه

اکثر اهالی روستا به کارهایی همچون کشاورزی ، باغداری ، دامداری و پرورش زنبور و ماهی عسل مبادرت می ورزند. عمده ترین فراورده زراعی روستا لوبیا چیتی است که از کیفیت فوق العاده ای برخوردار است. در گذشته کشت برنج نیز مرسوم بود که با توجه به توسعه باغداری و تغییرات جوی امروزه کمتر به آن می پردازند. گندم, جو و … نیز به منظور تغذیه دام و طیور کشت می شود ولی میزان کشت آن نسبت به گذشته که اهالی مجبور به تامین آرد خود بودند به شدت کاهش یافته است. نان روستا توسط خانم ها در تنور های سنتی که در هر خانه ای میتوان یافت پخته می شود که هنگام پخت نان در منازل بوی نان تازه تا چند محله آن طرفتر به مشام میرسید. کشت یونجه در روستا نیز بسیار متداول است و تنها علوفه ای است که بطور فراوان برای تغذیه دام مصرف می شود. درامد باغبانی روستا نیز عمدتا محدود به گیلاس و گردو است ولی سیب, گلابی, زردآلو, انگور, گوجه سبز و آلبالو و همچنین کیوی, خرمالو و انجیر هم به چشم می خورد. اهالی روستا با نگهداری گاو و گوسفند نیاز خود به لبنیات را نیز براورده می سازند. اخیرا یک کارخانه تولیدی مواد غذایی و دو مزرعه پرورش ماهی قزل آلا پویایی تازه ای به کسب و کار در روستا داده است.
سایر امکانات روستا

آب این روستا که بسیار شیرین و گوارا است از چشمه ای واقع در غرب روستا و در مزرعه کاسیگر تامین میشود . و همچنین می توان ﺑه وجود مدرسه ابتدایی، کتابخانه, پوشش تلفن بی سیم، مسجد امام علی (که اخیرا با همت اهالی و خیرین بازسازی شده)، مقبره امام زاده محمود (با شجره نامه معتبر), نعمت ﺑرق و جاده آسفالت و زمین فوتبال خاکی اشاره کرد. دستیابی به روستا از مسیر اصلی آن که جاده ای است در امتداد اندج رود و با گذر از روستاهای صایین کلایه, ملاکلایه و کندانسر امکان پذیر است. و همچنین یک جاده خاکی منشعب از راه اصلی اهالی روستاهای کوچنان و دک که از دل صخره های بزکش می گذرد دستیابی به اندج را برای همسایگان شمالی ممکن ساخته است.