روستاهای شفت ( معرفی ۹۶ روستای شفت )

روستاهای شفت را در این مطلب می خواهیم به شما معرفی کنیم . ۹۶ روستای شفت که اکثر آنها تاریخی هستند و از آثاری که در این روستاها موجود است می توان به قدمت آنها پی برد . در ابتدا با شهرستان شفت بیشتر آشنا می شویم .شهرستان شَفت از شهرستان‌های استان گیلان در شمال ایران است. این شهرستان دارای ۲ بخش و ۴ دهستان است. جمعیت این شهرستان ۵۴۲۲۶ نفر است (سال ۱۳۹۵) و مرکز آن شهر شفت (گیلان) می‌باشد.

این شهرستان از شمال شرق به شهرستان رشت و از جنوب و جنوب شرقی به استان زنجان و شهرستان رودبار و از غرب به شهرستان فومن وصومعه سرا محدود است.

روستای علیسرای سیاهمزگی، روستا پیرده واقع در چهارراه صایمی. خرمکش، امام زاده ابراهیم وپایین توسه ازمناطق کوهستانی و روستای عثماوندان و شهر شفت از مناطق کاملاً جلگه‌ای آن به‌شمار می‌آیند؛ که رودخانه سیاهمزگی از کنار آن عبور می‌کند. به‌طوری‌که روستای خرمکش وپایین توسه در انتهای دره‌ای بهم پیوسته قرار دارند و از نقاط کوهستانی می‌باشد که از چهار طرف بین کوه‌های بلند محاصره می‌باشد. منطقه سیاحتی، زیارتی سیاهمزگی و آبشار دودوزن خرمکش، پارک جنگلی چناررودخان، بقاع متبرک امام زاده ابراهیم و امام زاده اسحاق، منطقه سیاحتی کلوان وچماچاء از مناطق دیدنی و گردشگری محسوب می‌شوند. روستاهای دیگرش هم مانندشالما، کمسارکوچک، چوبر، خرطوم و طالقان در دو منطقه جلگه‌ای و کوهپایه‌ای قرار دارند.

برنج از جمله محصولات کشاورزی این منطقه و باغداری، چای، پرورش دام و طیور و زنبور عسل، شیلات و پرورش آبزیان و کرم ابریشم از دیگر فعالیت‌های این شهرستان می‌باشد. علاوه بر موارد مذکور تولید خشکبار از جمله شاه بلوط و صیفی جات و گل و گیاه زینتی نیز از منابع درآمدی مردم منطقه محسوب می‌شود. صنایع دستی شامل شال و جوراب و بافت حصیر، زیلو و سبد است.

 

 

زبان

بخشی از مردم این شهرستان به زبان گیلکی صحبت می کنند و بخش دیگر تالشان هستند که به واسطه ی شغل خود اغلب در دامنه های کوهپایه ای زندگی می کنند و گیلک زبانان نیز در مناطق پست جلگه ای ساکن هستند و به کار کشاورزی مشغولند. در چند سال اخیر به خاطر تغییر سبک زندگی مردم گیلک و تالش شهرستان در کنار یکدیگر جهت رونق شهرستان تلاش کرده اند.

دین و مذهب

آئین گیلانیان قبل از اسلام میترائیسم (مهرپرستی که به روایتی اولین دین جهان است) و زرتشتی بوده‌است. همچنین وجود داشتن روستاهای متعددی با نام‌های آتشکده وآتشگاه وجود داشتن مراکز مذهبی بسیاری ر در قبل از اسلام در منطقه شفت، فومن و رودبار نشان می‌دهد. امروزه، مردم شفت پیرو دین اسلام هستند.

تقسیمات کشوری

بخش مرکزی شهرستان شفت
دهستان جیرده
دهستان ملاسرا
شهر: شفت

بخش احمدسر گوراب
دهستان نصیرمحله
دهستان چوبر
شهر: احمدسر گوراب

جاذبه‌های گردشگری شفت

بقعه امامزاده اسحاق (در ۲۵ کیلومتری جنوب شهر شفت (سیاه‌کوه)
آبشار دودوزن
سد خاکی سقالکسار در ۱۵ کیلومتری شهر شفت و در مسیر جیرده به رشت
استخر طبیعی نورماس واقع در روستای کلاچ خندان از توابع دهستان جیرده در بخش مرکزی شهرستان شفت
تالاب آب‌بندان گیلده این تالاب در محدوده روستای گیلده پایین شفت قراردارد
بقعه امامزاده ابراهیم در ۳۵ کیلومتری جنوب شهر شفت در دل کوهستان و در روستایی با معماری خاص چوبی واقع شده‌است
بقعه متبرکه درویشان واقع در ۵ کیلومتری شهر شفت روستای شادخال
پل لیشاوندان واقع در لیشاوندان

بازار هفتگی

شفت که یکی از مناطق چند گانه فومنات می‌باشد به رسم دیر باز این منطقه، بازار هفتگی دارد. لازم است ذکر شود که نمونه این بازارها را در بیشتر شهرهای استان گیلان از جمله فومن، صومعه سرا و رشت می‌بینیم. فلسفه این بازارها با توجه به نوع محصول کشتی در هر شهر و برنامه‌ریزی اجتماعی، ایجاد می‌شده‌است. در شفت روز دوشنبه (دوشنبه بازار) و در نصیرمحله روز چهارشنبه (چهارشنبه بازار) و در چوبر (یکشنبه بازار).

روستاهای شفت

روستای آقاسیدیعقوب

آقاسیدیعقوب، روستایی از روستاهای شفت از توابع بخش مرکزی که در استان گیلان واقع شده است . این روستا در دهستان ملاسرا قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال۱۳۹۵، جمعیت آن ۸۳۱ نفر بوده‌است.

روستای آقانورسه تن

آقانورسه تن، روستایی از روستاهای شفت از توابع بخش احمد سر گوراب که در استان گیلان واقع شده است . این روستا در دهستان چوبر قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۲۶ نفر بوده‌است.

روستای اقامحله

اقامحله،روستایی از روستاهای شفت از توابع بخش مرکزی که در استان گیلان واقع شده است . این روستا در دهستان جیرده قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۹۱ نفر بوده‌است.

روستای امامزاده‌اسحق

امامزاده‌اسحق،روستایی از روستاهای شفت از توابع بخش احمد سر گوراب که در استان گیلان واقع شده است . این روستا در دهستان چوبر قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵ جمعیت آن ۸۰ نفر بوده‌است.

روستای بابارکاب

بابارکاب، روستایی از روستاهای شفت از توابع بخش احمد سر گوراب که در استان گیلان واقع شده است . این روستا در دهستان چوبر قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۱۱۱ نفر بوده‌است.

روستای بداب

بداب، روستایی از روستاهای شفت از توابع بخش احمد سر گوراب که در استان گیلان واقع شده است . این روستا در دهستان احمد سرگوراب قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۵۴۷ نفر بوده‌است.

روستای برزوهندان

برزوهندان،روستایی از روستاهای شفت از توابع بخش مرکزی که در استان گیلان واقع شده است . این روستا در دهستان جیرده قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۳۸۱ نفر بوده‌است.

روستای بیالوا

بیالوا، روستایی از روستاهای شفت از توابع بخش مرکزی که در استان گیلان واقع شده است . این روستا در دهستان جیرده قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن۳۲۷ نفر بوده‌است.

روستای بیجارسر

بیجارسر، روستایی از روستاهای شفت از توابع بخش احمد سر گوراب که در استان گیلان واقع شده است . این روستا در دهستان چوبر قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۴۵۹ نفر بوده‌است.

روستای پشتسرا

پشتسرا، روستایی از روستاهای شفت از توابع بخش مرکزی که در استان گیلان واقع شده است . این روستا در دهستان جیرده قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۳۲۲ نفر بوده‌است.

روستای پلنگپشت

پلنگپشت، روستایی از روستاهای شفت از توابع بخش احمد سر گوراب که در استان گیلان واقع شده است . این روستا در دهستان چوبر قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۴۲۰ نفر بوده‌است.

روستای پیرده شفت

پیرده شفت،روستایی از روستاهای شفت از توابع بخش مرکزی که در استان گیلان واقع شده است . این روستا در دهستان جیرده قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵ جمعیت آن ۲۲۵ نفر بوده‌است.

روستای پیرمومن سرا

پیرمومن سرا،روستایی از روستاهای شفت از توابع بخش مرکزی که در استان گیلان واقع شده است . این روستا در دهستان جیرده قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۲۱۵ نفر بوده‌است.

روستای تازه‌آباد پسیخان

تازه‌آباد پسیخان روستایی در دهستان ملاسرا بخش مرکزی شهرستان شفت استان گیلان واقع شده است .بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت این روستا ۶۷ نفر بوده‌است.

روستای تانی محله

تانی محله،روستایی از روستاهای شفت از توابع بخش احمد سر گوراب که در استان گیلان واقع شده است . این روستا در دهستان چوبر قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۲۸۵ نفر بوده‌است.

روستای تکرم

تکرم،روستایی از روستاهای شفت از توابع بخش مرکزی که در استان گیلان واقع شده است . این روستا در دهستان جیرده قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۴۹۸ نفر بوده‌است.

روستای جنگلکاری چوبر

جنگلکاری چوبر، روستایی از روستاهای شفت از توابع بخش احمد سر گوراب که در استان گیلان واقع شده است . این روستا در دهستان چوبر قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۰ نفر بوده‌است.

روستای جیرده

جیرده ، روستایی از روستاهای شفت از توابع بخش مرکزی که در استان گیلان واقع شده است . این روستا در دهستان جیرده قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۱۴۴۹ نفر بوده‌است.

روستای جیرده پسیخان

جیرده پسیخان، روستایی از روستاهای شفت از توابع بخش مرکزی که در استان گیلان واقع شده است . این روستا در دهستان ملاسرا قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۵۹۸ نفر بوده‌است.

روستای چکوسر

چکوسر،روستایی از روستاهای شفت از توابع بخش مرکزی که در استان گیلان واقع شده است . این روستا در دهستان ملاسرا قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۷۸۷ نفر بوده‌است.

روستای چماچا

چماچا،روستایی از روستاهای شفت از توابع بخش مرکزی که در استان گیلان واقع شده است . این روستا در دهستان جیرده قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۷۵۸ نفر بوده‌است.

روستای چناررودخان

چناررودخان،روستایی از روستاهای شفت از توابع بخش احمد سر گوراب که در استان گیلان واقع شده است . این روستا در شهرستان شفت قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۲۴۲ نفر بوده‌است.

روستای چوبتراشان

چوبتراشان،روستایی از روستاهای شفت از توابع بخش احمد سر گوراب که در استان گیلان واقع شده است . این روستا در دهستان چوبر قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال۱۳۹۵، جمعیت آن ۲۶۲ نفر بوده‌است.مردم روستای چوبتراشان به زبان تالشی صحبت می‌کنند.

روستای چوبر

چوبر یک روستا در ایران است که در شهرستان شفت استان گیلان واقع شده‌است. این روستا در بخش احمدسرگوراب قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۱۲۴۸ نفر بوده‌است.

روستای چوسر

چوسر،روستایی از روستاهای شفت از توابع بخش مرکزی که در استان گیلان واقع شده است . این روستا در دهستان جیرده قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۷۴ نفر بوده‌است.

روستای خرطوم

خرطوم یک روستا در ایران است که در استان گیلان واقع شده‌است. خرطوم ۷۸۳ نفر جمعیت دارد.

روستای خرفکل

خرفکل، روستایی از روستاهای شفت از توابع بخش احمد سر گوراب که در استان گیلان واقع شده است . این روستا در دهستان احمد سرگوراب قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۴۵۱ نفر بوده‌است.

روستای خرم‌آباد

خرم‌آباد ، روستایی از روستاهای شفت از توابع بخش احمد سر گوراب که در استان گیلان واقع شده است . این روستا در دهستان چوبر قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۱۳۰ نفر بوده‌است.

روستای خره‌کش

خره‌کش،روستایی از روستاهای شفت از توابع بخش احمد سر گوراب که در استان گیلان واقع شده است . این روستا در دهستان احمد سرگوراب قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۳۶۱ نفر بوده‌است.

روستای خطیبان

خطیبان ، روستایی از روستاهای شفت از توابع بخش مرکزی که در استان گیلان واقع شده است . این روستا در دهستان جیرده قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵ ،،جمعیت آن ۲۶۸ نفر (۹۷خانوار) بوده‌است.

روستای خلیلان

خلیلان ،روستایی از روستاهای شفت از توابع بخش مرکزی که در استان گیلان واقع شده است . این روستا در دهستان جیرده قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۲۷۵ نفر بوده‌است.

روستای خمیران

خمیران ، روستایی از روستاهای شفت از توابع بخش مرکزی که در استان گیلان واقع شده است . این روستا در دهستان جیرده قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۲۶۴ نفر بوده‌است.

روستای داکله سرا

داکله سرا، روستایی از روستاهای شفت از توابع بخش احمد سر گوراب که در استان گیلان واقع شده است . این روستا در دهستان چوبر قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۱۴۱ نفر بوده‌است.

روستای درودخان

درودخان،روستایی از روستاهای شفت از توابع بخش احمد سر گوراب که در استان گیلان واقع شده است . این روستا در دهستان چوبر قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۶۱۳ نفر بوده‌است.

روستای دوبخشر

دوبخشر، روستایی از روستاهای شفت از توابع بخش احمد سر گوراب که در استان گیلان واقع شده است . این روستا در دهستان احمد سرگوراب واقع شده و براساس آمار سرشماری نفوس ومسکن سال ۱۳۹۰، روستای دوبخشر ۸۷۰نفر جمعیت داشته که ۴۴۴ نفر آن زن و ۴۲۶ نفر آن مرد بوده‌است. تعداد خانوارهای روستا در همین سرشماری ۲۸۸خانوار ثبت شده‌است. اما آمار جمعیت خانه بهداشت روستای دوبخشر برای سال۱۳۹۰ کمی متفاوت است. این نهاد، جمعیت روستا را در سال ۱۳۹۰ تعداد۸۹۶نفر ثبت کرده‌است. براساس آمار خانه بهداشت، در سال ۱۳۹۰ تعداد ۸ تولد و ۸ مرگ در روستا به ثبت رسیده‌است؛ بنابراین نرخ رشد طبیعی جمعیت این روستا در این سال صفر بوده‌است. در سال ۱۳۹۱ نیزجمعیت روستا ۸۵۳نفر و تعداد تولد تنها ۳ نفر و تعداد مرگ ۸ نفر ثبت شده‌است. براین اساس نرخ رشد طبیعی جمعیت روستامنفی ۶دهم درصد بوده‌است. خانه بهداشت برای سال ۱۳۹۲ جمعیت روستا را ۸۳۵ نفر شمارش کرده و در مقابل ۴ تولد، تعداد ۸ مرگ را به ثبت رسانده است. این آمار نشان می‌دهد که در سال ۱۳۹۲ نیز نرخ رشد طبیعی جمعیت روستا منفی نیم درصد بوده‌است. با توجه به نرخ رشد طبیعی سه سال متوالی در روستای دوبخشر، شاید بتوان گفت که الگوی جدیدی از زاد و ولد و نرخ رشد طبیعی جمعیت در روستاهای گیلان در حال شکل‌گیری است. مطابق نظر رابینو کنسول انگلیس در رشت که در سال‌های ۱۹۰۶–۱۹۱۲ در رشت اقامت داشته و کتابی به نام تاریخ دارالمرز گیلان نوشته، نام این روستا «دباغ شهر» نامیده شده‌است. در این روستا یک تپه در داخل جلگهٔ هموار و مسطح بالا آمده که ارتفاع بلندترین نقطهٔ این تپه از سطح دریاهای آزاد در عرض جغرافیایی ۳۷ درجه و ۸ دقیقه و ۲۰ ثانیه و ۷۰ صدم ثانیه و طول جغرافیایی ۴۹ درجه و ۲۰ دقیقه و ۵۷ ثانیه و ۲۹ صدم ثانیه بر اساس نقشه گوگل ارت ۳۶۷ فوت یا حدوداً ۱۱۲متر است. این تپه زیبا و پوشیده از درخت و باغ چای که در محل کولک نامیده می‌شود یکی از پدیده‌های نادر در جلگهٔ کناره دریای خزر از مازندران تا آستارا می‌باشد. زیرا این کوه در تمام جلگهٔ جنوب دریای خزر تنها برجستگی است که حدود ۵ کیلومتر از رشته کوه البرز فاصله گرفته و در داخل جلگه برجسته شده وبالاآمده‌است. به نظر می‌رسد این برجستگی حاصل فعالیت‌های تکتونیکی زمین در این ناحیه است. تنوع چشم‌انداز پدید آمده در پرتو این تپهٔ زیبا به روستای دوبخشر اهمیت ویژه‌ای از نظر گردشگری داده است. بسیاری از عروس ودامادهای اطراف برای جشن اولین روز زندگی خود به این محل می‌آیند و از تپهٔ کولک بالا رفته و در آن فیلم عروسی خود را تهیه می‌کنند. اگر در گوگل نام دوبخشر را سرچ کنید می‌توانیدتصویر این کوه را ببینید. از دیگر نکات جالب این روستا موقعیت گورستان آن است که بر روی یکی از یالهای کولک بنا شده و از این نظر در تمام روستاهای گیلان که در جلگهٔ هموار واقع شده‌اند بدیلی ندارد. یعنی گورستانی به صورت تپه‌ای در دل زمین هموار قرار گرفته با مسجدی که بر روی این تپه بنا شده‌است. این روستا در مرز پراکنش گویش تالشی و گیلکی واقع شده و ساکنان بخش جنوبی آن به گویش تالشی و بخش شمالی آن با گویش گیلکیِ بیه پسی صحبت می‌کنند.

روستای ذوالپیران

ذوالپیران، روستایی از روستاهای شفت از توابع بخش مرکزی که در استان گیلان واقع شده است . این روستا در دهستان جیرده قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۷۳۰ نفر بوده‌است.

روستای راسته کنار

راسته کنار ، روستایی از روستاهای شفت از توابع بخش مرکزی که در استان گیلان واقع شده است . این روستا در دهستان ملاسرا قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال۱۳۹۵، جمعیت آن ۳۷۷ نفر بوده‌است.

روستای روستای امامزاده ابراهیم

روستای امامزاده ابراهیم از توابع بخش احمد سرگوراب شهرستان شفت، با مختصات جغرافیایی ۴۹ درجه و ۲۶ دقیقه طول شرقی و ۳۷ درجه و ۲ دقیقه عرض شمالی، در ۲۳ کیلومتری جنوب شرقی شهر شفت و ۵۷ کیلومتری شهر رشت قرار دارد. این روستا، از شمال به روستای طالقان، از شرق به روستای امامزاده هاشم و از غرب به روستای سیاه مزگی محدود می‌شود. آب و هوای آن معتدل کوهستانی و میانگین بارندگی سالیانه آن ۱۶۰۰ میلی‌متر است. رودخانه امامزاده ابراهیم از میان روستا عبور می‌کند.

این روستا، نام خود را از نام یکی از نوادگان موسی کاظم به نام امامزاده ابراهیم گرفته‌است و رابینو، در سفرنامه خود از آن یاد کرده‌است. در فرهنگ جغرافیایی ایران، از این زیارتگاه با ذکر ذیل دهکده طالقان شفت و زیارتگاه روستاهای مجاور یاد می‌شود؛ که اینک بر اثر گذشت زمان، با ساخت بنای امامزاده به سکونتگاه دایمی تبدیل شده‌است.مردم روستای امامزاده ابراهیم به زبان تالشی سخن می‌گویند، مسلمان هستند و پیرو مذهب شیعه دوازده‌امامی هستند.

روستای زردکام

زردکام،روستایی از روستاهای شفت از توابع بخش احمد سر گوراب که در استان گیلان واقع شده است . این روستا در دهستان احمد سرگوراب قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۳۶ نفر بوده‌است.

روستای سالک معلم

سالک معلم، روستایی از روستاهای شفت از توابع بخش احمد سر گوراب که در استان گیلان واقع شده است . این روستا در دهستان احمد سرگوراب قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۴۹۱ نفر بوده‌است. زبان مردم این روستا تالشی است.

روستای سفیدخانی

سفیدخانی ،روستایی از روستاهای شفت از توابع بخش احمد سر گوراب که در استان گیلان واقع شده است . این روستا در دهستان چوبر قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۱۲۰ نفر بوده‌است.

روستای سفیدمزگی

سفیدمزگی، روستایی از روستاهای شفت از توابع بخش احمد سر گوراب که در استان گیلان واقع شده است . این روستا در شهرستان احمد سرگوراب قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۶۴۶ نفر بوده‌است.

روستای سله مرز

سله مرز، روستایی از روستاهای شفت از توابع بخش احمد سر گوراب که در استان گیلان واقع شده است . این روستا در دهستان چوبر قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۴۲۹ نفر بوده‌است.

روستای سیاهمزگی

سیاهمزگی، روستایی از روستاهای شفت از توابع بخش احمد سر گوراب که در استان گیلان واقع شده است . سیاهمزگی به معنی مسجد سیاه است؛ واژه مسجد در زبان عربی از واژه پارسی “مزگت” به معنی مزداکده یا خانه اهورامزدا گرفته شده است.سیاهمزگی، منطقۀ بزرگ و نامداری در ۱۷ کیلومتری جنوب غربی شهرستان شفت است که چهار روستای علی سرا، توسَه، خُرَّمکَش و مَزگَدا را در برگرفته است. جغرافیای طبیعی و اقتصادی – انسانی آن، جای کاوش فراوان دارد و بسا که پیشینۀ تاریخی آن نیز رازهای فراوان در سینه داشته باشد؛ زیرا این خطه، خاستگاه مردان نام‌آور و بزرگی در بستر دین و دانش و سیاست بوده است؛ ولی با این همه، شناخته بودن این منطقه در سراسر گیلان و بلندای نام آن نزد شمار دیگری از هم‌میهنان، به ویژه پایتخت‌نشینان، نه از روی کتابها و نوشتارهای شناساگر و نه به خاطر آوازۀ دانشوران و ادیبان و مدیران و حاکمان برخاسته از این سرزمین و نه به خاطر حماسه‌های آن، بلکه به خاطر « پنیر سیاهمزگی» است که محصول ویژۀ دامی و فرآوری شده در همین منطقه است.

روزگاری نه چندان دور، همۀ پنیر مورد نیاز شهرستان شفت و بخشی از پنیر فومن و رشت و طارم زنجان، از سوی دامداران روستاهای منطقه شفت تأمین می‌شد که بیشتر آنها در ییلاقهای پیرامون سیاهمزگی نشیمن داشتند. قلمرو دامداران روستاهای خَرفَه کُل، نصیر محله، گَنجار، شالما، لَپَندون، سیدآباد، قَلَه رُوخُون، علی سرا، توسَه، و خُرَّمکَش به تناسب مالکیت و حق بهره‌برداری در ییلاقهای زیر بود: الف – ییلاقهای پیرامون دایلَه سر : مزاچال، آوَرَند، سوتَه ، خُورمَه جَئون، سِره، برَه خوار، مَتَّه خونی، زردَه خونی، لاسَه پِشت، بَرَه سر، مِندَران، دایلَه سر، گِنبو، گَزنَه دشت، بَرزَه‌لئاشؤن، مینجانی، لُؤت، زییان دشت و چَرَه مَندَن. ب – ییلاقهای آرنَنگا : شَلَمَه جار، آفیر، تُؤیَه لُؤم ، پاشتون، پِِشتی سر، سَرَندول، خونی و آفیرَه سر می‌شود. هر یک از محله ‌های نام برده، پذیرای شمار فراوانی از دامداران و کوچ نشینان بودند.
این دامداران رنج کش با درک موقعیت اقتصادی منطقه و با توسعۀ دامداری در آن مقطع زمانی، حاصل کار و تولید خود را چنان به جامعه عرضه کردند که در قامت حماسه‌سازان اقتصادی سر برآوردند و محصول خود را زبانزد هم میهنان خود کردند. امروز، هرچند در ییلاقهای نام برده، کمتر از سی رَمِه سکونت دارد و پنیر تولیدی سیاهمزگی به نسبت چهل – پنجاه سال گذشته به یک بیستم کاهش یافته است، ولی نام این پنیر همچنان بر سر زبانهاست و مزه و طعم آن در جان و شامۀ گیلانیان وهم میهنانی که پیشتر مزۀ آن را چشیده بودند، بر جای مانده است و به سبب نام این محصول، نام جغرافیایی منطقۀ سیاهمزگی نیز جاودانه شده است.

با این حال، این نوشته، درصدد گزارش توسعۀ اقتصادی و معرفی تولیدات سیاهمزگی نیست، بلکه اشاره ای گذراست به رشد دانش و توسعۀ انسانی آن. تاریخ بر جا مانده از آغاز قرن چهاردهم هجری خورشیدی؛ نشانگر آن است که سیاهمزگی خاستگاه مردانی در عرصۀ دین و دانش و سیاست بوده است. از نسل اول قرن چهاردهمی‌ها، افراد زیر را می‌توان نام برد:‌ ۱- نقدعلی سیاهمزگی : شادروان ابراهیم فخرایی در صفحۀ۲۱۲ کتاب سردار جنگل – چاپ سازمان چاپ و انتشارات جاویدان، تهران، ۱۳۵۴ خورشیدی -گوشه‌ای از فداکاریهای او در نهضت جنگل را برشمرده است. این مبارز نهضت جنگل، در محلۀ لِلکَه لُون در روستای علی سرا می‌زیست و همان جا خانه داشت. این محله از سالهای ۱۳۰۰ تا ۱۳۱۰ به این سو متروکه شده و اهالی آن نخست به ویزَه شَه نقل مکان کردند و پس از نزدیک چهار دهه از آنجا کوچیدند و اینک در محلۀ عظیم‌آباد در کنار جادۀ اصلی علی سرا به توسَه ساکن هستند. عشقعلی دستپاک از کهنسالان ویزَه شَه – در گذشته به سال ۱۳۷۶ – نقدعلی سیاهمزگی و خانۀ او را دیده است.

او در بارۀ خانۀ نقدعلی می‌گفت: «پیوسته آن خانه انباشته از انواع تفنگ بود». نگارنده، منظومه‌ای در قالب یکصد دوبیتی به گویش تالشی دربارۀ تاریخ لِلکَه‌لُون، ویزَه شَه و خاندانهای آن سروده است که در ترجمۀ آن به شرح تفصیل تاریخ و خاندانها و شخصیت‌های آن نیز پرداخته است. این منظومه، هم‌اکنون مراحل آماده‌سازی خود را طی می‌کند. ۲ – غلامعلی مجاهد: از اهالی محلۀ خشکَه‌وِه در مَزگَداست. این شخص چندان شناخته شده نیست، ولی بیشتر سالمندان سیاهمزگی او را دیده اند و خاطراتش را شنیده اند. زین‌العابدین عظیمی درکتاب سیمای سیاهمزگی او را ازمجاهدان نهضت جنگل و یاران میرزا کوچک‌ خان جنگلی نام برده و خود نیز او را دیده و خاطراتی از او را نقل کرده است (سیمای سیاهمزگی، ص۵۱، ۵۲). ۳- سید رضی رفیعی: مردی با تحصیلات سنتی مذهبی که در حوزه‌های قدیمی رشت و تهران درس خوانده بود و پس از طی مراحلی از علوم و معارف دینی، به روستای خود بازگشت و به تبلیغ و ترویج احکام و معارف اسلامی در منطقه پرداخت.

او با دایر کردن مکتبخانه‌ای کوچک در روستا، فعالیت خود را آغاز کرد و در ادامۀ کار، خانۀ خود را به مکتبخانه تبدیل کرد و به آموزش قرآن و علوم ابتدایی دینی و عربی برای کودکان و نوجوانان پرداخت. او هیچ‌گاه شیوۀ رایج روحانیان یعنی منبر رفتن و سخنرانی را برای انجام مقاصد خود پی نگرفت و پیوسته همانند فردی عادی در میان مردم زندگی می‌کرد و با کردارش الگوسازی می‌کرد. سید رضی برخلاف هم صنفان روحانی‌اش از راه کارگری، کشاورزی و دامداری گذران زندگی می‌کرد و نه تنها رهبری دینی مردم منطقه را برعهده داشت، بلکه در کنار آن همانند یک قاضی رسمی، دعاوی و اختلافات مردم را حل و فصل می‌کرد و قراردادهای خرید و فروش اشیا و املاک و حیوانات را نیز بر ایشان می‌نوشت. این مرد وارسته با چشم‌پوشی از همۀ موقعیت‌های مالی و اجتماعی، زندگی زاهدانه در کنار مردم زادبوم خود و ترویج معارف و شعائر اسلامی در یک منطقۀ محروم و روستایی را برگزید. به جرئت می‌توان گفت، دینداری و مذهبی گرایی نسل های کنونی مردم منطقۀ سیاهمزگی، حاصل رنج و کوشش فراوان آقاسید رضی است. تقریباً همۀ شخصیت‌های نسل دوم قرن چهاردهم خورشیدی، شاگرد ایشان بوده‌اند. آقا سیدرضی در سال ۱۲۷۱ خورشیدی دیده به جهان گشود و در سال ۱۳۵۶ دیده از جهان فرو بست. خدایش بیامرزاد.

از نسل اول قرن چهاردهم خورشیدی، افرادی چون مرحوم شیخ جواد نعمتی، نیای خاندان نعمتی‌های علی سرا، سیدزین‌العابدین و سید عظیم عظیمی که پدر و پسر بودند، این سه بزرگوار نیز درس خوانده‌های حوزه‌های سنتی بودند که نامشان در شمار مدرسان مکتبخانه‌ای قرآن و مبلغان معارف اسلامی آمده است.استاد سیاه امینی پدر بزرگوار استاد عبداله امینی سیاهمزگی تنها پزشکان سنتی در منطقه نیز از شمار این نسل بوده اند. اما از نسل دوم قرن چهاردهمی‌ها شمار بیشتری را می‌توان نام برد که برخی از آنان مراتب عالی تحصیلات سنتی را طی کرده‌اند و برخی دیگر مقاطع بالای تحصیلات دانشگاهی را گذرانده‌اند و هریک دارای شغل و سمت و جایگاه ویژه‌ای در کشور شده اند.

کسانی از این نسل نیز فقط به آموزشهای ابتدایی سنتی و دینی بسنده کردند و بعدها مربی قرآن و احیاناً مداح ( نوحه خوان ) و روضه‌خوان شدند. مرحوم شیخ محمود فتاحی پدر بزرگوار میرزا محمدعلی فتاحی- مداح معروف اهل بیت در گیلان– ملادولتعلی نوروزپناه، استاد حمید – شاعر متخلص به گلشن- و کربلایی سید طاهر مصطفوی در این ردیف قرار می‌گیرند. شخصیت‌هایی همچون حاج سید روشن واحدی واعظ، سیدداود مصطفوی – در گذشته به ۲۳ تیر ماه سال ۱۳۸۸ – زین‌العابدین عظیمی، سرتیپ یعقوب یعقوبی، ملاعبدالله قدرتی، سروان احمد ایران پاک، جلال باقرنژاد و زنده یاد عبدالله دسترنج – در گذشته به سال ۱۳۵۳ از دستۀ دوم می‌باشند که نگارنده توفیق دوستی و هم‌نشینی با بیشتر آنان را دارد. اما نسل سوم قرن چهاردهمی‌های سیاهمزگی، حکایت دیگری دارند؛ زیرا این نسل درست در روزگاری پا به عرصه گذاشتند که افزون بر زمینه‌سازی گرایش به دانش و فرهنگ از سوی دو نسل گذشته، دولت مرکزی ایران نیز با تأسیس مدارس و مراکز گوناگون آموزشی در سطح روستاها و اجرای طرحها و برنامه‌های مختلف، فرهنگ‌سازی و توسعۀ علمی و فرهنگی را در دستور کار خود قرار داده بود.

مردم سیاهمزگی که به دلیل فعالیت‌های علمی پیشگامان و پیشینیانشان، ارزش دانش را به خوبی دریافته بودند، از فرصت به وجود آمده بهره گرفتند و فرزندانشان را راهی مدارس و مراکز آموزشی روستاها و شهرهای دور و نزدیک کردند؛ به گونه‌ای که شاید بتوان ادعا کرد در دهه‌های ۱۳۴۰ تا ۱۳۶۰ خورشیدی، هیچ یک از روستاهای شهرستانهای فومن و شفت به اندازۀ سیاهمزگی دانش‌آموز و دانشجو نداشت. دانش‌آموختگان این نسل، اکنون با دارا بودن تحصیلات عالی و برخورداری از تخصص‌های گوناگون در جای جای ایران در مشاغل و مناصب گوناگون مشغول خدمت می‌باشند و شایسته است تحقیقی میدانی انجام گیرد تا مشاغل و تخصص‌های این دانش‌ آموختگان طبقه‌بندی شود و به عنوان سندی از روند پیشرفت دانش و آموزش در این منطقه، برجا گذشته شود. این منطقه در دهستان احمد سرگوراب قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۱۴۲۵ نفر بوده‌است.

روستای شادخال

شاهخال، روستایی از روستاهای شفت از توابع بخش مرکزی که در استان گیلان واقع شده است . جمعیت شاهخال و نه شادخال که اگر شاهخال ، شادخال باشد، بنابراین همانا خواهیم داشت :

شاهرگ یعنی شاد رگ

شاهی یعنی، شادی

شاه عباس یعنی، شاد عباس!!!

شاهسون یعنی شاد سون!!!

این روستا در دهستان ملاسرا قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال۱۳۹۵، جمعیت آن ۶۳۲ نفر بوده‌است. نام روستای شاهخال در زبان گیلکی به معنی رودخانه اصلی و برابر با شاهرود در زبان فارسی است
و به رودخانه ای اشاره دارد که از کنار این روستا عبور می کند. ریشه نام این روستا را می توان در نام روستای مرخال که در همسایگی آن قرار دارد نیز فرا جست و ربطی به واژه شاه به معنی سلطان ندارد. مرخال در زبان گیلکی برابر با شاخه مادر (شاخه اصلی رودخانه) است و به همان رودخانه اشاره می نماید .ویژگی های فرهنگی این روستا بسیار شبیه ویژگی های فرهنگی سایر روستاهای منطقه شفت است و به حوزه فرهنگی بیه پس (غرب رودخانه) سپیدرود باز می گردد.در این روستا نیز کشت برنج، معیشت اصلی مردم منطقه را در بر دارد. برخی از قصه ها و فرهنگ عامه مربوط به این روستا در کتاب های مردم شناسی مورد اشاره و ثبت و ضبط قرار گرفته است.
مردم این محله یکی از مهربان ترین مردمان ایران هستند به علاوه خیلی هم مهمان نواز هستند.

روستای شادنشین

شادنشین،روستایی از روستاهای شفت از توابع بخش احمد سر گوراب که در استان گیلان واقع شده است . این روستا در دهستان چوبر قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵ جمعیت آن ۲۶۹ نفر بوده‌است.

روستای شالده

شالده ،روستایی از روستاهای شفت از توابع بخش مرکزی که در استان گیلان واقع شده است . این روستا در دهستان جیرده قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۱۰۴۶ نفر بوده‌است.

روستای شالما

شالما ،روستایی از روستاهای شفت از توابع بخش احمد سر گوراب که در استان گیلان واقع شده است . این روستا در دهستان احمد سرگوراب قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۸۱۰ نفر بوده‌است.

روستای شیخ محله

شیخ محله ، روستایی از روستاهای شفت از توابع بخش مرکزی که در استان گیلان واقع شده است . این روستا در دهستان جیرده قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۲۰۵ نفر بوده‌است.

روستای صیقلان

صیقلان ، روستایی از روستاهای شفت از توابع بخش احمد سر گوراب که در استان گیلان واقع شده است . این روستا در دهستان چوبر قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۳۸۹ نفر بوده‌است.

روستای طالش‌محله

طالش محله ،روستایی از روستاهای شفت از توابع بخش مرکزی که در استان گیلان واقع شده است . این روستا در دهستان ملاسرا قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۶۲۶ نفر بوده‌است.

روستای طالقان

دهی جزو دهستان شفت، از توابع بخش مرکزی شهرستان شفت است. در ۳۱ هزار گزی جنوب خاوری فومن و ۲۲ هزار گزی جنوب خاوری شفت. کوهستانی معتدل مرطوب و مالاریائی. با ۲۹۷ نفر سکنه. آب آن از نهر امامزاده ابراهیم. محصول آنجا برنج و ابریشم و عسل و لبنیات. شغل اهالی زراعت و گله داری و شال بافی و راه آن مالرو است. زیارتگاه امامزاده ابراهیم برادر امام رضا در چهار هزار گزی جنوب این آبادی واقع و زیارتگاه قراء اطراف محسوب می‌گردد.مردم روستای طالقان به زبان تالشی سخن می‌گویند. همنامی این روستا با منطقه تات‌زبان طالقان به دلیل نزدیکی بسیار زبان‌های تالشی و تاتی است.

روستای عثماوندان

عُثماوَندان، روستایی از روستاهای شفت از توابع بخش مرکزی که در استان گیلان واقع شده است . این روستا در دهستان جیرده قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۶۰۰ نفر بوده‌است.

روستای علیسرا

علیسرا ، روستایی از روستاهای شفت از توابع بخش احمد سر گوراب که در استان گیلان واقع شده است . این روستا در دهستان احمد سرگوراب قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۵۳۲ نفر بوده‌است.

روستای فشالم

فشالم، روستایی از روستاهای شفت از توابع بخش مرکزی که در استان گیلان واقع شده است . این روستا در دهستان ملاسرا قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۱۷۳ نفر بوده‌است.

روستای قصاب‌محله

قصاب‌محله روستایی از روستاهای شفت از توابع بخش مرکزی که در استان گیلان واقع شده است . این روستا در دهستان جیرده قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن۱۹۷ نفر بوده‌است.

روستای قلعه گل

قلعه گل ، روستایی از روستاهای شفت از توابع بخش احمد سر گوراب که در استان گیلان واقع شده است . این روستا در دهستان چوبر قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن کمتر از سه خانوار بوده‌است.

روستای کاسان

کاسان یک روستا در ایران است که در شهرستان شفت استان گیلان واقع شده‌است. این روستا در دهستان ملاسرا قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۶۹۶ نفر بوده‌است.

روستای کاظم‌آباد

کاظم‌آباد ،روستایی از روستاهای شفت از توابع بخش احمد سر گوراب که در استان گیلان واقع شده است . نام این روستا، تا قرن سیزدهم هجری شمسی پته بوده است.این روستا در دهستان چوبر قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۳۸۳ نفر بوده‌است.

روستای کلاچ خندان

کلاچ خندان، روستایی از روستاهای شفت از توابع بخش مرکزی که در استان گیلان واقع شده است . این روستا در دهستان جیرده قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۶۵ نفر بوده‌است.

روستای کلاشم بالا

کلاشم بالا، روستایی از توابع بخش مرکزی توام شهر شهرستان صومعه سرا در استان گیلان می باشد.این روستا در دهستان کلاشم قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال۱۳۹۵ جمعیت آن ۱۷۳۲ نفر بوده‌است.

روستای کوچک کومسار

کوچک کومسار، روستایی از روستاهای شفت از توابع بخش احمد سر گوراب که در استان گیلان واقع شده است . این روستا در دهستان چوبر قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال۱۳۹۵ جمعیت آن ۱۳۵ نفر بوده‌است.

روستای کوزان

کوزان بزرگ، روستایی از روستاهای شفت از توابع بخش مرکزیکه در استان گیلان واقع شده است . از بزرگترین روستاهای واقع در شهرستان شفت و دهستان جیرده شفت میباشد.این روستا در دهستان جیرده قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۷۳۱ نفر بوده‌است. همچنین طبق سرشماری سال ۱۳۹۵ جمعیت روستای کوزان ۵۱۹ نفر اعلام گردید که با توجه به وسعت کوزان، گویای مهاجرت گسترده اهالی به شهر میباشد.
کوزان بزرگ با ۸.۰۵ کیلومتر مربع وسعت از بزرگترین روستاهای شفت و گیلان درعرض جغرافیایی ۳۷.۲۲۰۹ و طول جغرافیایی ۴۹.۴۸۸۵ و در دهستان جیرده شهرستان شفت قرار دارد. کوزان روستایی است که بسیاری از جاذبه‌ها را در خود جای داده است. طبق مطالعات و همان‌طور که در ویکی پدیای کوزان نیز ذکر شده، کوزان از قدمت بالایی برخوردار است. اماکن تاریخی همانند مسجد حضرت ابوالفضل(ع) کوزان که قدمت بنای اولیه آن به ۲۰۰ سال پیش باز میگردد، تپه تاریخی عمارت در آسمان بیجار کوزان با قدمت صد ها سال که روزگاری محل برگزاری جشن‌های اربابان و حاکمان محلی بود و بر روی آن چاه‌ها و آب انبارهایی نیز احداث کرده بودند که آثار آن‌ها اکنون کمابیش موجود است و اکثراً از بین رفته‌اند.
بقعه متبرکه امامزاده سید کمال(ع) ملقب به سیدپیله آقا که قدمت آن به حدود ۸۰۰ سال پیش (قرن هفتم هجری قمری) بازمیگردد و برخی دیگر از جاهاى قدیمی در نقاط مختلف کوزان از این جمله‌اند. کوزان از سمت شمال شرق تا روستای پسیخان امتداد می یابد که این محدوده به عنوان پلی بسوی پسیخان قدیم بوده‌است. این امر در دوران جنبش جنگل موجب شده بود که ژنرال میرزاکوچک خان جنگلی به کوزان آمده و آن را را به عنوان یکی از سنگرهای مبارزاتی خود علیه دشمنان و متجاوزین قرار دهد و چون در گذشته کوزان جزئی از فومن بود، از طریق آن برای رفتن به مرکز فومن استفاده نماید. از یاران کوزانی میرزاکوچک خان می‌توان به مرحوم ابوالقاسم صالحی کوزانی از نخستین کوزانی‌های تحصیل کرده در دانشگاه اشاره کرد که در دانشگاه قضاوت تحصیل نمود.

همچنان از لحاظ تاریخی، برخی یافته‌های اخیر در کوزان که سرنوشت آن‌ها نامشخص ماند، نشان از باستانی بودن محدوده جغرافیایی کوزان بوده‌است. نام کوزان نیز که به معنی سرزمین یا دیار کوزه است، این موضوع را تصدیق مینماید؛ زیرا در ادبیات باستانشناسی کوزه و سفال اهمیت باستانی و تاریخی ویژه‌ای دارند. طبیعت کوزان تلفیقی از شالیزارهای انبوه، بیشه زار‌ها، باغ‌ها، تپه‌ها و رودخانه حیات بخش و گاهی خشمگین کوزان می‌باشد، (حیات بخش از این لحاظ که کشاورزی تمام نقاط کوزان، اعم از شالیزارها و استخرهای ماهی، اکثراً وابسته به این رودخانه است و خشمگین از لحاظ ویرانگر بودن طغیان‌های وسیعش که گاهی خسارات چشمگیری را همانند سال ۹۲ ببار می‌آورد.) تلفیق کم نظیر چشم‌اندازهای طبیعی در کوزان و از سوی دیگر عبور اتوبان فومن سراوان از آن موجب شده که کوزان از لحاظ جذب گردشگر جایگاه خوبی پیدا کند. که این موضوع در تعطیلات عید به خوبی قابل درک می‌باشد. در آینده طرح‌هایی همانند طرح گردشگری آب‌بندان آسمان بیجار به رونق هر چه بیشتر صنعت گردشگری در کوزان بیش از پیش قوّت خواهند بخشید.

موقعیت جغرافیایی کوزان یک موقعیت جغرافیایی منحصر به فرد می‌باشد. این روستا به عنوان روستایی از شهرستان شفت با شهرستان رشت همسایه است و با ۵ روستا از این شهرستان همجوار می‌باشد. همچنین به عنوان روستایی از دهستان جیرده، هم‌زمان با ۳ دهستان مختلف از دو شهرستان شفت و رشت همسایه است، یعنی دهستان‌های ملاسرای شفت، پسیخان رشت و لاکان رشت. عبور اتوبان فومن سراوان از عرض کوزان و وجود پل مهم کوزان که این اتوبان را از روی رودخانه کوزان عبور می‌دهد نیز اهمیت جغرافیایی کوزان را بیشتر نموده‌است. مسجد و بقعه متبرکه امامزاده سید پیله آقا(ع) و مسجد حضرت ابوالفضل(ع) کوزان علاوه بر اهمیت تاریخی، از لحاظ مذهبی نیز ارزش و اهمیت بالایی دارند و مسجد امام جعفرصادق(ع) کوزان نیز با چندین دهه قدمت از لحاظ مذهبی ارزشمند می‌باشد.

کوزان از بُعد مذهبی روستایی مقدس است، به‌گونه‌ای که هرساله عده کثیری از حاجتمندان با توسلات خود به مکان‌های مقدس ذکر شده به اذن خداوند حاجتروا می‌شوند. دارا بودن بیش از ۲۰ شهید والامقام نیز کوزان را به روستایی شهید پرور و مبارز در راه سرافرازی میهن ملقب ساخته است. مرحوم ابوالقاسم صالحی کوزانی ازنخستین کوزانی‌هایی است که حدود ١ قرن پیش به دانشگاه رفت و در دانشگاه قضاوت قدیم تحصیل نمود. ایشان درتقویت علم آموزی در کوزان تأثیر به سزایی داشت. ازجمله کسانی که از رهنمودهای علمی وی بهره فراوان برد، پروفسور عباس کی منش کوزانی می‌باشد که فارغ‌التحصیل ادبیات و زبان فارسی از دانشگاه تهران هستند و تا بحال ده‌ها جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر در آورده‌اند که موضوع یکی از کتاب هایشان در رابطه کوزان است.

ایشان در دانشگاه‌های مهم ایران و در چند کشور خارجی نیز تدریس داشته‌اند و کتابی از ایشان به عنوان کتاب درسی در کره جنوبی تدریس می‌شود. در سال‌های اخیر کوزان در زمینه علمی پیشرفت چشمگیری داشته‌است، ده‌ها تحصیل کرده در رشته‌های پزشکی و مهندسی و سایر زمینه‌ها با مدارک عالی که اکنون هرکدام از اشخاص فعال و تأثیرگذار در جامعه هستند، بر این امر صحه میگذارد. برخی از مفاخر و تحصیل کردگان متعدد این روستا در سطوح عالی عبارتند از : پروفسور عباس کی منش،دکتر مهدی هادی،دکتر محمود حبیب زاده،دکترغلامعلی صالحی و سرهنگ سید ضیاء شفیقی… برخی از دیگر افتخارات کوزان عبارتند از:دکتر سیدرضا حبیب زاده،دکتر سید علی شفیقی ،دکتر طوبی شفیقی،دکتر بابک موحدی،دکتر کاظم حبیب زاده، دکتر حسن سرخیل،دکتر سیده ربابه حبیب زاده،مهندس سیده سکینه حبیب زاده،دکتر حسین ذاکر،استاد میرناصر حبیب زاده،مهندس غلامرضا حبیبی،مهندس سیامک عطایی،مهندس جواد صفاجو ، مهندس سید حمزه شفیقی ،مهندس سید حسین شفیقی ، مهندس سید علی حبیب زاده و… همچنین از چهره های ورزشی سرشناس اهل کوزان میتوان به مرحومه شادی سرخیل،استاد محمود حسن زاده،طاها روشنی و …اشاره نمود.طاها روشنی از افتخارات تکواندو پومسه رشت و کوزان و از قهرمانان استانی و کشوری میباشد.

شهدای کوزان نیز که تعدادشان به بیش از ۲۰ نفر میرسد از دیگر دلایل قداست بخشیدن به کوزان و مایه غرور و مباهات مردم کوزان است.شهدای کوزان در حال حاضر عبارتند از: عباس هادی،علیرضا یوسف زاده،حبیب بخشی،حبیب حسنی،سیدرضا حبیب زاده،سید سیدصادق حبیب زاده،علیرضا حساس،جاوید ناطقی،محمد علی تب کن،ابراهیم فلاح،رضا محمدزاده،علی اکبر خانزاده،سید جعفر حجتی،قربان نصرالهی،اسماعیل تقی زاده،مهدی موحدی،حسنعلی ابهری،جمشید عاشوری مقدم،محمدرضا حیدرزاده،میرعظیم نوری و عزیز فرحناک، حسن عبادی، عباس عبادی و …

روستای کوزه گران

کوزه گران ، روستایی از روستاهای شفت از توابع بخش مرکزی که در استان گیلان واقع شده است . از مکان های دیدنی این روستا میتوان به ورزشگاه نیوکمپ اشاره کرد.این روستا در دهستان ملاسرا قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۳۰۰ نفر بوده‌است.

روستای کولوان

کلوان، (تلفظ Kolavan) در زبان تالشی (ko به معنی کوه و Lavan به معنی لبان (لب تا لب) به معنی روستایی که دور تا دور آن کوه است. این روستا که در ابتدا جزء شهرستان فومنات بوده اکنون روستایی از توابع بخش احمدسرگوراب شهرستان شفت در استان گیلان می باشد.این روستا در دهستان چوبر قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۳۶۴ نفر بوده‌است.

روستای کولی سران

کولی سران، روستایی از روستاهای شفت از توابع بخش مرکزی که در استان گیلان واقع شده است . این روستا در دهستان جیرده قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۲۴۶ نفر بوده‌است.

روستای کومسار

کمسار بزرگ،روستایی از روستاهای شفت از توابع بخش مرکزی که در استان گیلان واقع شده است . این روستا در دهستان جیرده قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۴۸۱ نفر بوده‌است.

روستای کیش خاله

کیش خاله ، روستایی از روستاهای شفت از توابع بخش احمد سر گوراب که در استان گیلان واقع شده است . این روستا در دهستان چوبر قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۲۰۷ نفر بوده‌است.

روستای گنجار

گنجار، روستایی از روستاهای شفت از توابع بخش احمد سر گوراب که در استان گیلان واقع شده است . این روستا در دهستان احمد سرگوراب قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۶۴۹ نفر بوده‌است.

روستای گوراب لیشاوندان

لیشاوندان، روستایی از روستاهای شفت از توابع بخش مرکزی که در استان گیلان واقع شده است . این روستا در دهستان ملاسرا قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۱۲۵۰ نفر بوده‌است.

روستای گیشم

گیشم، روستایی از روستاهای شفت از توابع بخش احمد سر گوراب که در استان گیلان واقع شده است . این روستا در دهستان چوبر قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۲۹۱ نفر بوده‌است.

روستای گیلده

گیلده، روستایی از روستاهای شفت از توابع بخش مرکزی که در استان گیلان واقع شده است . این روستا در دهستان جیرده قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۲۸۷ نفر بوده‌است.

روستای لاسک

لاسک ، روستایی از روستاهای شفت از توابع بخش احمد سر گوراب که در استان گیلان واقع شده است . این روستا در دهستان چوبر قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۵۵۶ نفر بوده‌است.

روستای لاقان

لاقان، روستایی از روستاهای شفت از توابع بخش مرکزی که در استان گیلان واقع شده است . این روستا در دهستان جیرده قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال۱۳۹۵، جمعیت آن ۳۷۲ نفر بوده‌است.

روستای لپوندان

لپوندان،روستایی از روستاهای شفت از توابع بخش احمد سر گوراب که در استان گیلان واقع شده است . این روستا در دهستان احمد سرگوراب قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۹۳۷ نفر بوده‌است.

روستای لختکی

لختکی، روستایی از روستاهای شفت از توابع بخش مرکزی که در استان گیلان واقع شده است . این روستا در دهستان جیرده قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۴۳۸ نفر بوده‌است.

روستای لیسم

لیسم، روستایی از روستاهای شفت از توابع بخش احمد سر گوراب که در استان گیلان واقع شده است . این روستا در دهستان چوبر قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۴۲ نفر بوده‌است.

روستای لیفکوخندان

لیفکوخندان،روستایی از روستاهای شفت از توابع بخش احمد سر گوراب که در استان گیلان واقع شده است . این روستا در دهستان چوبر قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۱۷۶ نفر بوده‌است.

روستای لیفکوه

لیفکوه،روستایی از روستاهای شفت از توابع بخش احمد سر گوراب که در استان گیلان واقع شده است . این روستا در دهستان چوبر قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۴۵۰ نفر بوده‌است.دهیار روستا کاظم رستمی می باشد.

روستای ماشاءالله کل

ماشاءالله کل،روستایی از روستاهای شفت از توابع بخش احمد سر گوراب که در استان گیلان واقع شده است . این روستا در دهستان چوبر قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۶۲ نفر (۱۴خانوار) بوده‌است.

روستای ماشاتوک

ماشاتوک، روستایی از روستاهای شفت از توابع بخش مرکزی که در استان گیلان واقع شده است . این روستا در دهستان ملاسرا قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۷۲۹ نفر بوده‌است.

روستای مبارک‌آباد

مبارک‌آباد ،روستایی از روستاهای شفت از توابع بخش احمد سر گوراب که در استان گیلان واقع شده است . این روستا در دهستان چوبر قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال۱۳۹۵، جمعیت آن ۲۹۷ نفر بوده‌است.

روستای محرمان

محرمان، روستایی از روستاهای شفت از توابع بخش احمد سر گوراب که در استان گیلان واقع شده است . این روستا در دهستان چوبر قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۲۳۵ نفر بوده‌است.

روستای مرخال

مرخال، با نام اصلی مرگ خال روستایی از روستاهای شفت از توابع بخش مرکزی که در استان گیلان واقع شده است . این روستا در دهستان ملاسرا قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۵۴۷ نفر بوده‌است.

روستای مردخه

مردخه، روستایی از روستاهای شفت از توابع بخش مرکزی که در استان گیلان واقع شده است . این روستا در دهستان جیرده قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۹۰۷ نفر بوده‌است.

روستای مژدهه

مژدهه، روستایی از روستاهای شفت از توابع بخش مرکزی که در استان گیلان واقع شده است . این روستا در دهستان جیرده قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۶۷۶ نفر بوده‌است.
روستای مژدهه دارای طبیعت آرام و دلنشین است. این روستا توریستی و تفریحی است که از شمال به روستای خرطوم از جنوب به روستای چنار و بخش چوبر از شرق به روستای چماچاء و از غرب روستای شیخ محله ارتباط دارد. مردم این روستا به زبان گیلکلی سخن می گویند این روستا همواره میزبان مسافران عزیز بوده‌است.

شغل اکثر مردم این روستا کشاورزی در مزارع برنج است، ولی دامداری، ابزی پروری، پرورش کرم ابریشم، باغ میوه، باغ چای و نگهداری ماکیان نیز هم در این روستا وجود دارد. در سال‌های اخیر این روستای سرسبز، پیشرفت‌های زیادی داشته‌است و هم‌اکنون هم پروژه‌های زیادی در حال اجرا می‌باشد از جمله آب آشامیدنی که قرار است از چشمه‌های ارتفاعات این روستا که دارای آب گوارا و سرشار از انرژی می‌باشد که قرار است در فاز اول به روستای مژدهه و در فاز دوم به روستاهای اطراف این روستا لوله کشی شود.
از جمله طرح‌های دیگر می‌توان به اسفالته خراب و وحشتناک این روستا اشاره کرد، ترمیم استخرها، تعمیر چراغ‌های عابر پیاده، … از جمله طرح‌های دیگر می‌باشد؛ ولی این حمایت‌ها به اندازه‌ای نبوده که جوانان را در این روستا نگه دارد، و از مهاجرت آن‌ها به شهر جلوگیری کند. منطقه توریستی تفریحی مژدهه دارای تعداد زیادی استخر می‌باشد، که هر کدام بین ۱۰هکتار تا ۵۰هکتار می‌باشند، که از طرف جهاد کشاورزی و منابع طبیعی برای آب یاری مزارع برنج احداث شده‌است، محلی مناسب برای قایق سواری و ورزش‌های آبی می‌باشد. از دیگر اماکن می‌توان به جنگلهای زیبا و سر سبز و کوهستان پوشیده از درخت این روستا که دارای چشمه‌های طبیعی می‌باشد اشاره کرد. در فصل‌های پاییز و بهار در آن قارچ‌های خوشمزه جنگلی رشد کرده که تعداد زیادی از مردم از نقاط دور و نزدیک برای چیدن آن به این روستا می ایند.

البته ذکر این نکته ضروری است که قارچ‌های سمی نیز در این جنگل رشد می‌کند، پس اگر قارچ‌های سمی را نمی‌شناسید از کسی که این مهارت را دارد کمک بخواهید تا دچار مسمومیت نشوید. از دیگر خوردنی‌ها طبیعی می‌توان به تمشک جنگلی، ازگیل، آلوچه (گوجه سبز)، هلو، سیب ترش، سیب سبز، نارنج، پرتغال، اشاره کرد. کسانی که به اماکن زیارتی علاقه دارن می‌توانند به بقعه آقا شمس الدین بروند و در فضایی آرام و معنوی به عبادت بپردازنند. محلیان این روستا اعتقاد دارند گِل (خاک) این بقعه برای درمان بیمارهای پوستی مفید است. هم چنین این روستا دارای دو مسجد می‌باشد، مسجد امیر المومنین و مسجد امام حسین که به همت اهالی ساخته شده‌است.

غذاهای محلی این روستا عبارتند از:فسنجون، کباب ترش، سیر قلیه، سیروابیج، قیمه، باقلاقاتق، کل کباب، ترش تره، سبزی قرمه، کوکوی۴۰گیاه، ماهی فیفبیج…. از دیگر محصولات غذای می‌توان به انواع ترشیجات اشاره کرد: ترشی ۷تا بیجار، سیر ترشی، ترشی گل کلم، ترشی بادمجان، ترشی رب انار، ترشی رب آلوچه، آب انار، آب آلوچه، آب غوره… مهمترین محصول غذایی می‌توان به دوشاب اشاره کرد که از میوه‌ای به اسم اربه گرفته می‌شود که بسیار خوشمزه و لذیذ می‌باشد، افراد زیادی برای خریدن آن به این روستا می ایند در این بهشت ایران مسافرانی بوده‌اند که پابند و اسیر شده‌اند، و در ان به ساخت ویلا یا خرید ان پرداخته‌اند، و بهترین لحظات خود را لحظه در این روستا گذرانده و از طبیعت ان لذت برده‌اند.

روستای ملاسرا

ملاسرا ، روستایی از روستاهای شفت از توابع بخش مرکزی که در استان گیلان واقع شده است . این روستا در دهستان ملاسرا قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۱۵۶۱ نفر بوده‌است.

روستای میرسرا

میرسرا، روستایی از روستاهای شفت از توابع بخش احمد سر گوراب که در استان گیلان واقع شده است . این روستا در دهستان چوبر قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال۱۳۹۵، جمعیت آن ۴۵۹ نفر بوده‌است.

روستای میرمحله

میرمحله ، روستایی از توابع بخش مرکزی شهرستان شفت در استان گیلان ایران است.

جمعیت
این روستا در دهستان جیرده قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۱۸۵ نفر بوده‌است.

روستای ناصران

ناصران، روستایی از روستاهای شفت از توابع بخش مرکزی که در استان گیلان واقع شده است . این روستا در دهستان جیرده قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۲۰۶ نفر بوده‌است.

روستای نصیرمحله

نصیرمحله، روستایی از روستاهای شفت از توابع بخش احمد سر گوراب که در استان گیلان واقع شده است . این روستا در دهستان احمد سرگوراب قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۲۷۰۰ نفر بوده‌است.

روستای نوده

نوده ، روستایی از روستاهای شفت از توابع بخش مرکزی که در استان گیلان واقع شده است . این روستا در دهستان ملاسرا قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۱۳۹۵، جمعیت آن ۲۸۳ نفر بوده‌است.

روستای نوده پسیخان

نوده پسیخان، روستایی از روستاهای شفت از توابع بخش مرکزی که در استان گیلان واقع شده است . این روستا در دهستان ملاسرا قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۱۶۴ نفر بوده‌است.

روستای نهزم صیقل کومه

نهزم صیقل کومه، روستایی از روستاهای شفت از توابع بخش مرکزی که در استان گیلان واقع شده است . این روستا در دهستان جیرده قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۵۰۲ نفر بوده‌است.

روستای والی‌سرا

روستای والی‌سرا در استان گیلان، شهرستان شفت، واقع گردیده است. این روستا ۷۳ خانوار و ۲۸۰ نفر جمعیت و ۱۲۱ باسواد دارد.این روستا محل تولد عالم عاشق بزرگ آیت الله امیر حسین لطفی والیسرایی نیز هست .این آقای جلیل القدر استاد فقه و اصول نیز هستند عشق ایشان به خانواده نیز زبانزد عام خاص است.

روستای ویسرود

ویسرود، روستایی از روستاهای شفت از توابع بخش احمد سر گوراب که در استان گیلان واقع شده است . این روستا در دهستان چوبر قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۷۵۱ نفر بوده‌است.