تاریخ خبر : ۱۳۹۳/۳/۲۴ – گروه گردشگری روزنامه دنیای اقتصاد، فاطمه باباخانی – یکی از معضلات پیش روی توسعه صنایع، مبالغ بالا برای سرمایه‌گذاری از یکسو و نیاز به دانش فنی از سوی دیگر است؛ در مقابل توسعه برخی بخش‌ها نظیر صنایع دستی نه تنها نیازمند دانش فنی نیست، بلکه به هیچ عنوان خروج ارز را نیز به دنبال خود ندارد. در این صنعت، سنت و تاریخ نقش اصلی را ایفا می‌کنند و بافته‌‌ها و سایر منسوجات و ابزار دستی از نسلی به نسل دیگر منتقل می‌شوند. در عین حال سنتی بودن صنایع دستی لزوما به معنای غیرکاربردی و غیر اقتصادی بودن آن نیست؛ صادرات یک میلیارد دلاری فرش ایران یا رسیدن صادرات صنایع‌دستی تایلند به عنوان دومین کالای صادراتی این کشور نشان از آن دارد که چگونه می‌توان فرهنگ و تاریخ را در قالب چنین کالاهایی در اقتصاد وارد کرد و از آنها جهت توسعه بهره جست. مسعود سلطانی‌فر، رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» در حاشیه نمایشگاه بین‌المللی صنایع‌دستی تهران که از تاریخ ۲۰ خرداد آغاز به‌کار کرده است ضمن بیان ویژگی‌های مثبت و ارزآور این کالاها، یکی از راه‌های خروج از شرایط دشوار اقتصادی و اشتغال‌زایی را روی آوردن به این صنعت عنوان کرد و خواستار حمایت همه‌جانبه دولت از توسعه صنایع‌دستی و گردشگری در ایران شد.
در همایشی که به مناسبت روزجهانی صنایع دستی ۲۰ خرداد در سالن اجلاس کنفرانس کشورهای اسلامی برگزار شد، معاون صنایع دستی از اعطای تسهیلات به این بخش خبر داد، آیا زمینه‌ها و شرایط اعطای تسهیلات در این بخش مشابه گردشگری مهیا و تعریف شده است؟
در بخش صنایع‌دستی همانطور که گفته شد هم در مبحث توسعه اقتصادی و هم توسعه فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری مسوولیت داشته و ظرفیت خوبی نیز دارد. بنابراین با توجه به مبانی اقتصاد مقاومتی که توسط رهبری تعریف شده، ما در تلاش هستیم یک بازاریابی گسترده انجام دهیم تا از ظرفیت‌های این سازمان جهت ایجاد رونق اقتصادی و اشتغال بهره بگیریم.
بارها گفته شده است که سرمایه‌گذاری در بخش صنعت و کشاورزی نیازمند تمرکز منابع بالا است، اما در صنایع‌دستی با اختصاص حداکثر ۳۰ تا ۴۰ میلیون تومان می‌توان اشتغال‌زایی آن هم به شکل موثر و با بهره‌وری بالا ایجاد کرد؛ علاوه‌بر سرمایه‌گذاری اندک، صنایع‌دستی به هیچ عنوان ارزبری برای کشور به همراه ندارد. این صنعت همچنین نیازمند انتقال تکنولوژی از خارج از مرزها نیست زیرا دانش موجود در این رشته طی نسل‌ها به شکل سینه‌به سینه منتقل شده است.
از طرف دیگر محصولاتی که تولید می‌شود ارزش افزوده بالایی دارد و اگر ما بتوانیم آنها را به بازارهای جهانی بفرستیم – در حال حاضر به صورت پراکنده فرستاده می‌شود- ارزآوری بسیار خوبی برای ما خواهد داشت؛ البته در حوزه فرش در ایران کار بسیار متفاوت و سازمان‌یافته‌تر است و اشتغال در آن بخش هم بالا است.
بر اساس آمارها از حدود دو میلیون متر مربع فرش بافته شده در کشور نزدیک به ۵/۱ میلیون متر مربع آن صادر می‌شود که از محل فروش آن به بازارهای خارجی، نزدیک به یک میلیارد دلار برای ما ارزآوری می‌شود. بنابراین ما معتقدیم با عبور از دوران رکود چند سال گذشته و ورود به شرایط جدید کنونی که در آن دولت تلاش می‌کند تعامل مناسبی با دنیا داشته و سیاست تنش‌زدایی را در کنار فعال کردن بخش‌های مختلف اقتصادی، کاهش تورم و تامین نیازهای معیشتی مردم و اشتغال بیشتر در پیش بگیرد؛ صنایع دستی و گردشگری را به عنوان بخش‌های ارزآور و اشتغال‌زا مطرح کنیم؛ به نظر ما بخش‌هایی که می‌تواند با سرعت زیاد رکود فعلی را کاهش داده و رونقی در اقتصاد به وجود آورد، هم در بخش خدمات گردشگری و هم در تولیدات صنایع‌دستی است.
شما از سازمان‌دهی بخش بازرگانی صنایع‌دستی به عنوان یکی از راهبردهای سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری صحبت کردید، آیا برای این راهبرد برنامه مشخصی تدوین شده است؟
به نظر ما ظرفیت ۱۲۰ میلیون دلاری سال گذشته در صادرات صنایع‌دستی می‌تواند به ۴۰۰ تا ۵۰۰ میلیون دلار طی دو، سه سال آینده برسد؛ به شرط اینکه ما شرایط حضور در بازارهای جهانی و نمایشگاه‌های مختلف که در این رابطه برگزار می‌شود را داشته و در حوزه بازرگانی و بازاریابی به شکل گسترده‌تر و سازمان یافته‌تری وارد شویم. در نمایشگاه صنایع‌دستی امسال ما شاهدیم که برخی صنعتگران به شکل پراکنده در عرصه صادرات صنایع دستی سوابق و تجربه‌هایی دارند، ما باید این فعالیت‌ها را گسترش داده و زمینه‌های حضور در نمایشگاه‌ها و حتی ایجاد بازارچه‌های موقت صنایع‌دستی در خارج از کشور را مهیا کنیم.
متاسفانه ما یکسری محدودیت امکانات را داریم که خوشبختانه در دو جلسه‌ای که با آقای رئیس‌جمهور پنج‌خرداد در زمان بازدید از سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری و گفت‌وگویی که با اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس‌جمهور در ۲۰ خرداد و در همایش روز جهانی صنایع‌دستی داشتیم، قول حمایت بهتری را نسبت به گذشته گرفتیم و فکر می‌کنیم دیدگاه شخص دکتر روحانی در حوزه‌های میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری یک دیدگاه بسیار کاربردی با رویکرد مناسب حمایتی است. تاکیداتی که رئیس‌جمهور به ظرفیت‌های این بخش داشته همیشه برای ما مغتنم بوده است.
در بخش گردشگری هم با توجه به فضای بسیار مناسبی که به وجود آمده است ما به دنبال این هستیم که بتوانیم ورود گردشگران خارجی را به عنوان یک استراتژی مهم افزایش دهیم.
در این چند ماه گذشته اتفاقات بسیار خوبی در این عرصه افتاده است و ما تعداد گردشگران خارجی‌مان به‌ویژه اروپایی‌ها بیش از ۲۰۰ درصد رشد داشته است. هتل‌های چهار و پنج ستاره ما در شهرهای فرهنگی و تاریخی مثل اصفهان، شیراز و یزد و کاشان رزرو شده‌اند، ثبت‌نام تورهای اروپایی ما برای سال ۲۰۱۴ پر شده و گردشگران در حال ثبت‌نام تورها برای ورود به ایران در سال ۲۰۱۵ هستند؛ در کنار این رغبت و هجوم و شرایط خوب ما با مشکلاتی در حوزه مراکز اقامتی، پروازهای مستقیم به پایتخت‌های کشورهای اروپایی مواجه هستیم که هزینه زیادی را به گردشگران وارد می‌کند و مشکلات دیگری که ماحصل پنج، شش سال رکود در این حوزه، عدم سرمایه‌گذاری و محدودیت‌ها بوده است و ما باید شرایط را به حالت طبیعی برگردانیم؛ چراکه وقتی یک گروه گردشگری وارد کشور شود نزدیک به ۲۸ دستگاه و سازمان باید با هم همگرایی داشته باشند و چنانچه یکی از این دستگاه‌ها هماهنگ نباشد، ممکن است برای گردشگر مشکلاتی ایجاد شود. خوشبختانه رویکرد همه بسیار مناسب است و همه این را درک کرده‌اند که استفاده از ظرفیت‌های میراث فرهنگی و گردشگری می‌تواند ما را سریع‌تر در جهت ایجاد رونق اقتصادی در کشور کمک کند.
آیا اولویتی برای اعطای تسهیلات در صنایع دستی در نظر گرفته شده است؟ در گردشگری طبق گفته آقای تاجیک، مدیر دفتر تسهیلات و منابع، اولویت سرمایه‌گذاری روی قطب‌های گردشگری نظیر شیراز و اصفهان قرار دارد؛ آیا در صنایع‌دستی نیز سازمان تمرکز خود را بر ارائه تسهیلات بر صنایع‌دستی شاخص قرار داده است؟
ما با این رویکرد که ارزآوری و ایجاد اشتغال برای ما اولویت است، تمام رشته‌های صنایع‌دستی که بتوانند این دو هدف را سریع‌تر برآورده کنند در اولویت قرار می‌دهیم.
۲۴ خرداد ۱۳۹۳
نظر کاربران :
این رویکرد باعث ایجاد اشتغال برای جوانان بسیاری خواهد شد. خدا کند پشتیبانی شود