دریاچه مصنوعی شهدای خلیج فارس

دریاچه مصنوعی شهدای خلیج‌فارس (چیتگر) در شمال‌غرب شهر تهران و در منطقه ۲۲ شهرداری این شهر قرار دارد.
این دریاچه از شمال و شرق به محور چهار باغ و از جنوب و جنوب غرب به پارک جنگلی چیتگر و از غرب به بافت مسکونی منطقه ۲۲ شهرداری تهران محدود می‌باشد.
سابقه طرح ساخت دریاچه مصنوعی شهدای خلیج‌فارس (چیتگر) به نخستین طرح جامع تهران که پیش از انقلاب اسلامی و در سال ۱۳۴۷ تدوین شد، بازمی‌گردد.

اما از آن زمان تاکنون بسیاری ساخت چنین دریاچه‌ای را رویا می‌دانستند. با این وجود موضوع ساخت دریاچه مصنوعی شهدای خلیج‌فارس (چیتگر) در برنامه جامع دوم و سوم تهران نیز تکرار شد و در دوره اخیر شهرداری تهران، بالاخره برای نخستین بار و در این چند سال شهرداری تهران برای ساخت تنها دریاچه مصنوعی پایتخت شکل گرفت.
عملیات اجرایی ساخت دریاچه چیتگر در فضایی به وسعت حدود ۱۴۰ هکتار واقع در شمال پارک جنگلی چیتگر در محدوده شمال غرب پایتخت با سرعتی مضاعف دنبال می‌شود.
دریاچه چیتگر از بارش‌های فصلی و آب موقت رودخانه کن و روان آبهای تهران بهره می‌برد و می‌تواند در تعدیل هوای پایتخت و افزایش رطوبت هوا کمک کند.
این دریاچه با مساحت حدود ۳۵۵ هکتار و گنجایش ۳۵ میلیون مترمکعب آب در طرح جامع و طرح تفصیلی مصوب منطقه ۲۲ گنانجده شده است. همچنین این دریاچه به‌عنوان یک وسعت بزرگ آبی می‌تواند سفره‌های زیرزمینی تهران در غرب را سیراب کند. شهری که آرام آرام سفره هایش رو به تخلیه رفته با اجرای این پروژه عظیم می‌تواند از احتمال فرو نشست خاک جلوگیری کند.

این دریاچه مصنوعی که منبع تلطیف هوا در حوزه غرب تهران به شمار می‌رود در کنار پارک جنگلی چیتگر می‌تواند اثرات بسیار مطلوبی در کاهش آلودگی هوا داشته باشد.
با توجه به بافت پیچیده و ناهمگون و افزایش تراکم روزافزون جمعیت، شهر تهران با افزایش آلودگی بیش از حد استانداردهای بین‌المللی مواجه گردیده که در این راستا به دلیل وزش بادهای موسمی از سمت غرب به شرق همواره محیط بکر و دست‌نخورده شمال‌غرب تهران مورد توجه مسئولین واقع گشته است.
پارک چیتگر با مساحت تقریبی ۹۵۰ هکتار از دیرباز مرکز جذب جمعیت جهت گذراندن اوقات فراغت ساکنان شهر تهران بوده‌اند ولی به دلایل عدم استقرار کاربری‌های تفریحی مناسب و امنیت استفاده، بهره‌برداری دائمی از آنها میسر نبوده است.
به علاوه پیش بینی دریاچه مرکزی با مساحت حدود ۳۵۵ هکتار و گنجایش ۳۵ میلیون مترمکعب آب در طرح جامع و طرح تفصیلی مصوب منطقه ۲۲، به عنوان یک گستره آبی تغذیه کننده سفره‌های زیرزمینی و منبع لطیف هوا در حوزه غرب تهران از یــک طرف و در ترکیب با پارک جنگلی چیتگر با عملکرد گردشگری در سطح فرامنطقه‌ای شهر تهران از طرف دیگر پتانسیل‌های قابل بررسی در بازگشت سرمایه را دارا خواهد بود.
اهداف طرح:
– افزایش توان اکولوژیکی منطقه
– تلطیف هوای منطقه۲۲ و حوزه غرب تهران
– توسعه فضای تفرجی و تفریحی در شهر تهران
– احداث و توسعه فضای سبز ویژه شهری
– خلق فضایی متمایز از دیگر پروژه‌های تفریحی با توجه به وجود عنصر ارزشمند آب
– هویت بخشی به اراضی بایر و بکر شمال شرق بوستان جنگلی چیتگر و فضاهای شهری
– ایجاد فضایی امن و ایمن برای خانواده‌ها – توجه به نیازهای تفریحی مستمندان و ایجاد فضای مدرن و ارزان برای این قشر از جامعه
– اشتغال زایی و ایجاد فضای آموزشی و تفنّنی در بخش بازیهای آبی و آموزشهای آبی
– جلوگیری از تصرفات و ساخت و ساز‌های غیر مجاز در اراضی مجاور سایت
– ایجاد محیطی مناسب جهت تقویت اکوسیستم منطقه
– پاسخ به برخی نیازهای فیزیولوژیکی شهروندان
– ایجاد قطب فرهنگی و هنری و گردشگری در محدوده غرب تهران
– ایجاد محیط زیبا و دلنشین برای گردشگران و جلوگیری از سفرهای زائد برون شهری و حتی برون مرزی
مسیر دسترسی
شمال: تقاطع بزرگراه شهید خرازی با شهرک شهید باقری، تقاطع بزرگراه شهید خرازی با بلوار کاشان، تقاطع بزرگراه شهید خرازی با بلوار ساحل
شرق: بزرگراه شهید حکیم، بلوار کاشان، آزادراه آزادگان، خیابان هوانیروز
غرب: ۴۵ متری شهرداری، جاده آزادشهر، خیابان شهید میرکمالی
منابع تأمین آب دریاچه:
– آب دریاچه از رودخانه کن (بوستان جوانمردان) با کانالی به طول حدود ۶ کیلومتر و نیز سایر منابع آبی منطقه با هماهنگی وزارت نیرو تأمین می‌شود.
جزایر دریاچه :
مجموعه تفریحی توریستی دریاچه شهدای خلیج فارس دارای۳ جزیره با نامهای شهدای تنب کوچک، شهدای تنب بزرگ و شهدای ابوموسی با عملکردهای فرهنگی، مذهبی، تفریحی، پذیرایی و هنری است. جزیره شهدای تنب بزرگ با مساحت ۱۰۰۰۰ متر مربع با کاربری فرهنگی و مذهبی، جزیره شهدای تنب کوچک با مساحت ۴۰۰۰ متر مربع با کاربری فرهنگی، اجتماعی و هنری، جزیره شهدای ابوموسی با مساحت ۱۳۰۰۰ مترمربع با کاربری خدماتی، تفریحی و پذیرایی مجهز به اسکله، قایق برقی و قایق امداد و همچنین قایقهای تفریحی و پدالی است.

ورودی‌های پیاده :
این مجموعه دارای ۸ ورودی اصلی است:
سه ورودی در شمال دریاچه
سه ورودی در شرق دریاچه
دو ورودی در غرب و شمال غرب ( آزاد شهر )
فضاها و محورهای تفریحی- سلامت :
– محورهای پیاده به طول حدود ۷ کیلومتر به صورت رینگ دور دریاچه
– محور دوچرخه سواری به طول حدود ۸ کیلومتر
– کوشک و رواق روی سد در جنوب دریاچه به طول ۸۰۰ متر
– محورهای پیاده فرعی داخل محدوده جنگلی
– دو اسکله ویژه قایقهای تفریحی و پدالی
– درشکه در محورهای عریض پیاده
فضاهای فرهنگی- مذهبی
– جزیره شهدای تنب بزرگ
– آمفی ﺗﺌﺎترهای روباز با ظرفیت ۱۰۰۰ و ۳۰۰۰ نفر در شرق و غرب سایت
– باغ هنر زمینی، پردیس فرهنگ و هنر ایرانی برای ترویج فرهنگ و هنر ایرانی
– موزه آب و خاک در غرب دریاچه
– غرفه‌های عرضه محصولات فرهنگی و اطلاعات گردشگری
فضاهای بازی :
– فضای بازی ساحلی با طراحی متناسب با پهنه شنی
– امکانات مختلف بازیهای آبی
– آبنمای موزیکال با امکان فضای بازی کودکان
– زمینهای بازی پینت بال در محدوده جنگلی
– فضاهای بازی کودکان در پهنه ساحلی
فضای تندرستی و سلامت :
– تجهیزات ورزشی و بدن سازی متناسب با نیاز سالمندان، کودکان و ناتوانان جسمی
– پردیس تندرستی
فضاهای ورزشی:
– زمینهای ورزشهای ساحلی در پهنه شمالی دریاچه
– ورزشهای ساحلی و آبی در حوزه آبگیر دریاچه
فضاهای ویژه و خاص:
– ایجاد آبشارهای مصنوعی ویژه
– ایجاد بزرگترین باغ صخره ای شاخص در پهنه ساحلی دریاچه
فضاهای خدماتی عمومی:
– پارکینگ‌های مسقف درضلع شمال، غرب و شرق دریاچه با گنجایش حدود ۲۰۰۰۰ واحد
– پارکینگ‌های دوچرخه در حاشیه فضاهای جمعی
– سرویس‌های بهداشتی به تعداد ۲۲۰ چشمه
– آلاچیق مذهبی و سکوی اقامه نماز
– پارکبان و انتظامات
– ایستگاه آتش نشانی در شرق سایت
– اورژانس و کمک‌های اولیه
– سیستم‌های حفاظتی و هشدار برای غریق و آتش سوزی
فضاهای پذیرایی و اقامت موقت:
– رستوران‌های واقع در بخش شرقی و شمالی و غربی سایت
– غرفه‌های تنقلات و اغذیه سرد
– آلاچیق
فضاهای سبز:
– اختصاص بالغ بر ۷۰ هکتار فضای سبز در کل مجموعه
– تپه‌های سبز چمنکاری شده همراه با کاشت درختان در بخش غربی و شرقی سایت دریاچه به عنوان فضاهایی با امکان دریافت دید و منظر
– انواع فرش گل
– انواع گیاهان تزئینی